|
K Computer” superkompyuteri
Fujitsu kompaniyasining matbuot-axborotnomasida yozishicha «K Computer» superkompyuteri 2012-yildan boshlab iqlim o‘zgarishidagi zilzilalalarni modellashtirishda hamda meteorologiya va yadro energetikasi sohalarida ishlatiladi.
Yuqorida keltirilgan ma’lumotlar bugungi kunga ham xosligini ta’kidlab o‘tishimiz kerak. Zero axborot texnologiyalari kun sayin shiddat bilan rivojlanib bormoqda. Kelajakda Amerikaning Okrij Milliy fizika laboratoriyasiga eng qudratli superkompyuter o‘rnatilishi kutilmoqda. Bu borada Cray kompaniyasi bilan 20 petaflop/soniya ko‘rsatkichli, ya’ni ayni paytda jahonda eng yetakchi hisoblangan — Tianhe-1A (Xitoy)dan sakkiz marotaba tezkor superkompyuter yaratish borasida shartnoma tuzilgan. Yangi kompyuterga Titan nomi berilgan bo‘lib, uni o‘rnatishga 2012-yildan kirishiladi. Loyiha qiymati ma’lum qilinmagan, biroq ayrim mutaxassislarning hisob-kitob-lariga ko‘ra, 100 million dollardan kam bo‘lmaydi. Yangi ixtiro qilingan superkompyuterlar kelayotgan ob-havoni oldindan bashorat qilish imkoniyatini yaratishi tabiiy ofatlarning oldini olishda va boshqa masalalarda juda muhim hisoblanadi. Lekin bunday superkompyuterlarning ishlab chiqarish juda katta mablag, malaka va vaqt talab etgani uchun, ularni ishlab chiqarish va foydalanishga har qanday tashkilotning ham imkoniyati yetmaydi. Undan ezgu maqsadlarni amalga oshirishda samarali foydalanishi hayotimiz farovonligi yo‘lidagi dadil qadamlardan biri bo‘lib xizmat qilishi tayin. Chunki superkompyuterlarning ishlash tezligi va hajmi o‘ta yuqoridir.
KOMPYUTER TIZIMINING ELEMENTLARI
Kompyuterning asosiy, hisoblash qismi uning markaziy protsessor (CPU) yoki protsessoridir. U hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun arifmetik-mantiqiy blokni, ma'lumotlarni qayta ishlash uchun vaqtincha saqlash uchun asosiy xotirani va xotira, kirish va chiqish manbalari o'rtasida ma'lumotlarni uzatishni boshqarish uchun boshqaruv blokini va arifmetik-mantiqiy blokni o'z ichiga oladi. Biroq, har xil periferik qurilmalarsiz kompyuter to'liq ishlamaydi. Ular odatda kompyuterga kabellar orqali ulanadi, ammo ba'zilari protsessor bilan bir xil qurilmaga o'rnatilgan bo'lishi mumkin. Bularga klaviaturalar, sichqonchalar, trekbollar, skanerlar, yorug'lik ruchkalari, modemlar, magnit tasmali kartalarni o'qish moslamalari va mikrofonlar kabi ma'lumotlarni kiritish qurilmalari, shuningdek, ma'lumotlarni chiqarish uchun mo'ljallangan monitorlar, printerlar, plotterlar, dinamiklar, naushniklar va modemlar. Ushbu kirish/chiqish qurilmalariga qo'shimcha ravishda, boshqa turdagi tashqi qurilmalarga yordamchi xotirani saqlash uchun kompyuter ma'lumotlarini saqlash qurilmalari kiradi, bu erda ma'lumotlar kompyuter o'chirilgan bo'lsa ham saqlanadi. Ushbu qurilmalar ko'pincha magnit lenta drayvlari, magnit diskli drayvlar yoki optik disklardir.
Nihoyat, raqamli kompyuterning avtomatik ishlashi uchun u kompyuterda o'qiladigan kodda yozilgan dasturlar yoki ko'rsatmalar to'plamini talab qiladi. Kompyuterning jismoniy yoki apparat qismlaridan farqlash uchun dasturlar umumiy ma'noda dasturiy ta'minot deb ataladi.
Shunday qilib, kompyuter tizimi - bu kerakli funktsiyalarni bajarishi uchun periferik uskunalar va dasturiy ta'minot bilan birlashtirilgan kompyuter. Ko'pincha "kompyuter" va "kompyuter tizimi" atamalari bir-birining o'rnida ishlatiladi, ayniqsa periferik qurilmalar kompyuter bilan bir xil qurilmaga o'rnatilganda yoki tizim sotilgan va paket sifatida o'rnatilganda. Biroq, "kompyuter tizimi" atamasi ishlab chiqarishni boshqarish tizimi, kutubxonani avtomatlashtirish tizimi yoki buxgalteriya tizimi kabi ma'lum bir maqsad uchun mo'ljallangan apparat va dasturiy ta'minot konfiguratsiyasini ham anglatishi mumkin. Yoki u dasturiy ta'minot, ma'lumotlar va periferik jihozlarni almashishi uchun bir-biriga bog'langan bir nechta kompyuterlar tarmog'iga ishora qilishi mumkin.
Kompyuterlar odatda o'lchamlari va quvvati bo'yicha toifalarga bo'linadi, garchi kompyuterlarning qayta ishlash quvvatidagi o'zgarishlar an'anaviy toifalar orasidagi farqni yo'qotdi. Quvvat va tezlik kompyuterning bir vaqtning o'zida qayta ishlanishi mumkin bo'lgan ma'lumotlar miqdorini aniqlaydigan va bit (ikkilik raqamlar) bilan o'lchanadigan so'zlar deb ataladigan ichki xotira birliklarining hajmiga ta'sir qiladi. Kompyuter tezligi, shuningdek, megahertz bilan o'lchanadigan soat tezligi bilan ham belgilanadi. Bundan tashqari, kompyuterning operativ xotirasi (tasodifiy kirish xotirasi) baytlarida (aniqrog‘i, kilobayt, megabayt yoki gigabayt) o‘lchanadigan asosiy xotira hajmi uning qancha ma’lumotlarni qayta ishlashi mumkinligini aniqlashda muhim rol o‘ynaydi. Yordamchi xotira qurilmalari sig'adigan xotira hajmi ham kompyuter tizimining imkoniyatlarini belgilaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
