Turkmen dilinin

SÖZLEÝIŞ  TAKTY WE SÖZ BASYMY

Sözdäki  basymly  bogun  basymsyz  aýdylýan  beýleki  bogunlary 

daşyna  jebisleşdirip,  sözleýiş  taktyny  emele  getirýär.  Basym  arkaly  birleşen 

bogunlaryň  jemine 

sözleýiş  takty 

diýilýär.

Jümlede  näçe  sany  basymly  bogun  bar  bolsa,  onda  şonça  takt  bar 

diýlip  hasaplanylýar.  Yazmaça  tekstde 

sözler  aýratyn  ýazylýarlar  we 

sözlemde  näçe  sözüň  bardygy  göz  arkaly  kesgitlenilýär.  Sözleýiş  dilinde 

bolsa  sözler  aýry-aýrylykda  däl-de, goşulyşyp  aýdylýarlar. Her  jümlede  näçe 

taktyň  bardygyny 

basymly  aýdylýan  bogunlaryň  sany  boýunça  gulak 

arkaly  kesgitleýäris.  Söz  basymy  takt  emele  getiriji  fonetik  serişdedir.  Ol 

diňe  bogunlaryň  däl, 

sözleri-de  fonetik  taýdan  bir  takta  birleşdirýär. 

Meselem: 

tä-ze-lik-gi, 

iş-çi-le-ri-miz, 

aýakgap 

(aýak+gap), 

kyrkaýak 

(kyrk+aýak),  günebakar(güne+bakar), birküç  (bir +iki+üç), barsagelmez (barsa, 

gelmez)...  Her taktda  diňe  ýekeje  bognuň  güýç  bilen  basylyp  aýdylmagyna