Turkistonda chor rossiyasi mustamlakachilik zulmining yanada kuchayishi

Rossiya imperiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachilik siyosati. Milliy ozodlik kurashi. Jadidchilik. Sovet hokimyatini o’rnatilishiga qarshi qurolli harakatlar
Ma’ruzachi Sh.I.Mamadaliyev
Reja
1
2
3
4
TURKISTONDA CHOR ROSSIYASI
MUSTAMLAKACHILIK ZULMINING
YANADA KUCHAYISHI
MILLIY OZODLIK KURASHI.
JADIDCHILIK
O’LKANING MILLIY
ISTIQLOL VA OZODLIK
KURASHI
QO’LDA QUROL QALBDA
VATAN TUYG’USI. FARG’ONA
VODIYSI MILLIY OZODLIK
HARAKATLARI
5
BUXORO VA XIVA MILLIY
OZODLIK HARAKATLARI
XX ASRNING BOSHLARIDA TURKISTONDAGI IJTIMOIY-SIYOSIY HAMDA DEMOKRATIK HARAKAT JARAYONI IKKI YO’NALISHDA RIVOJLANIB BORGAN
1
2
CHOR ROSSIYASIGA QARSHI KURASHNING TURLICHA G’OYA
VA YO’NALISHLARDA OLIB BORISH MAQSADIDA ROSSIYANING
O’ZIDA VUJUDGA KELGAN SOTSIAL-DEMOKRATIK KADETLAR,
ESERLAR VA BOSHQA SIYOSIY PARTIYALARNING VAKILLARI
TURKISTON O’LKASIDA ISLOM G’OYASI BIRLIGI VA
JADIDCHILIK HARAKATI BAYROG’I OSTIDA FAOLIYAT
KO’RSATDI

Bolsheviklar (ruscha: большевики — koʻplar) — Rossiya sotsialdemokratik ishchilar partiyasi (RSDRP) da Lenin boshchilik qilgan siyosiy oqim (fraksiya) vakillari. 1917-yil apreldan mustaqil siyosiy partiya tuzishgan. Bolshevik tushunchasi RSDRP 2 - sʼyezdida (1903) Lenin tarafdorlari partiya rahbar organlariga saylovlarda koʻpchilik ovoz olganidan soʻng yuzaga kelgan. Shu sababli ular — bolshevik, kam ovoz olgan raqiblari esa — menshevik deb yuritila boshlagan. Bolsheviklar mamlakatda totalitaristik siyosat yuritgan. Bolshevik soʻzi 1917-52-yillarda RSDRP (b), RKP (b), VKP (b) deb atalgan partiyaning rasmiy nomlarida ishlatilgan.

• Bolsheviklar (ruscha: большевики — koʻplar) — Rossiya sotsialdemokratik ishchilar partiyasi (RSDRP) da Lenin boshchilik qilgan siyosiy oqim (fraksiya) vakillari. 1917-yil apreldan mustaqil siyosiy partiya tuzishgan. Bolshevik tushunchasi RSDRP 2 - sʼyezdida (1903) Lenin tarafdorlari partiya rahbar organlariga saylovlarda koʻpchilik ovoz olganidan soʻng yuzaga kelgan. Shu sababli ular — bolshevik, kam ovoz olgan raqiblari esa — menshevik deb yuritila boshlagan. Bolsheviklar mamlakatda totalitaristik siyosat yuritgan. Bolshevik soʻzi 1917-52-yillarda RSDRP (b), RKP (b), VKP (b) deb atalgan partiyaning rasmiy nomlarida ishlatilgan.

Turkiston Jadidchiligida muhim o’rin tutgan shaxslar

Abdulhamid II (1842.21.9-1918. 10. 2) – Turkiya sultoni (1876-1909).

GASPRINSKIY (Gaspralik) Ismoilbek (1851.21.3, Boqchasaroy yaqinidagi Ajikoʻy qishlogʻi —1914.11.9, Boqchasaroy) — jadidchilik harakatining asoschisi, yozuvchi va publitsist.

TURKISTON BAYROG’I

JADIDLAR
Ubaydullaxoʻja Asadullaxoʻjayev (1878, Toshkent – 1937) – jamoat arbobi, jadidchilik harakatining yirik vakili, oʻzbek mat-buotining ilk tashkilotchilaridan biri.
Abdurauf Fitrat (1886-1938) — oʻzbek tarixchisi, filolog, tarjimon, yozuvchi, dramaturg va shoir, zamonaviy oʻzbek tili va adabiyoti asoschilaridan biri, Oʻrta Osiyo jadidchiligining taniqli vakillaridan biri, birinchi oʻzbek professori (1926).
Mahmudxoʻja Behbudiy ibn Behbudxoʻja) (20-Yanvar 1875 Samarqand — 25-Mart 1919 Qarshi) dramaturg, noshir, din va jamoat arbobi, jadidchilik harakati yetakchilaridan biri.
Choʻlpon (taxallusi; asl ism-sharifi Abdulhamid Sulaymon oʻgʻli Yunusov) (1897, Andijon — 1938.4.10, Toshkent) — shoir, yozuvchi, dramaturg , tarjimon, tanqidchi va jamoat arbobi.

OCHARCHILK BOLALAR UCHUN CHINAKAM FOJEA

Мадаминбек қабрида

• Мадаминбек қабрида
• Мадаминбекнинг 1920 йил май ойида фожиали равишда ўлимидан сўнг, манбаларга кўра, унга нисбатан ихлоси баланд бўлган қирғизлар унинг танасидан жудо қилинган ва хўрланган бошини советлардан (айрим манбаларда қўрбоши Холхўжадан) сотиб олиб, уни иззат-икром билан дафн қиладилар.
• Мадаминбекнинг сўнгги манзили Исфайрамсой қирғоғида, Такатайлоқдаги Шиғай қишлоғи (Қирғизистон Республикаси)дадир. Мадаминбекнинг совет даврида узоқ вақт қаровсиз қолган қабрини 1994-1996 йиллар ҳофиз Дадахон Ҳасанов бошчилигидаги бир гуруҳ фарғоналиклар зиёрат қилиб, атрофига панжара ва қабртош ўрнатган эди.
• Мадаминбекнинг қабртошига қуйидаги сўзлар ёзилган:
• Туринг бегим, гуноҳларни ювайлик,
• Босқинчини Она юртдан қувайлик!

Thank you

Thank you