Turizmda boshqarish va jamoatchi kadrlar tayyorlash

Jismoniy madaniyat jamoalari va sport klublarda turizm tashkilotchilarini tayyorlash tartibi

Jismoniy madaniyat jamoalari Kengashi (JMJK) va sport klublar tashkil etish, ularning faoliyatlarini reja1i ravishda boshqarish tartiblari haqida “Jismoniy madaniyat va sportni boshqarish” fanida batafsil mazmunlar beriladi.
“Yoshlik” (maktab va akadcmik litseylar), Talaba” (oliy va o’rta maxsus o’quv yurtlari), kasaba uyushmalari Kengashining jismoniy madaniyat va sport uyushmalari (mehnatkashlar jamoalari) kabi sport tashkilotlarining nizomlari (ustav) hamda maxsus rasmiy hujyatlarda JMJK va sport klublarni tuzish, tashkil qilish, ularga rahbarlik qilish ishlari qayd etilgan, ya’ni barcha boshlang’ich jamoalarda sport turlari bo’yicha mashg’ulotlar tashkil qilish, ommaviy sport turlari bo’yicha musobaqalar o’tkazish vazifalari yuklatilgan. Bunga mantiqiy jihatdan qaralsa, turizm bo’yicha ham sektsiyalar (to’garaklar) tashkil qilish, sayr-sayohatlarni o’tkazishga ham to’g’ri keladi.
Tub islohatlar, bozor iqtisodiyoti, o’zini-o’zi moddiy-texnik va moliyaviy ta’minlash kabi jarayonlar asosida bo’layotgan qiyinchilik- larga qaramasdan o’quvchi-talaba yoshlar va mehnatkash jamoalarida turizm ishlarini yo’lga qo’yish, barcha faoliyatlarni rejalashtirish, xayriya jamg’armalari tashkilotlaming sahovat mablag’laridan foyda­lanish kabi hozirgi davr talablari asosida ish yuritish lozim. Bunda jismoniy tarbiya va fan o’qituvchilari, sinf (guruh) rahbarlari, jamoatchi instruktorlarning (tashkilotchilar) faol harakatlarini turizmga qaratishi lozim bo’ladi.
Turizm eng awalo sog’lom avlodni tarbiyalash, ularning jismo­niy va ma’naviy kamolotini o’stirish, kasbiy-amaliy tayyorgarliklariga ko’mak lash ish, o’lkamizning go’zal tabiati, tarixiy-madaniy obidalarini o’rganishga muhim omil hamda tadbir bo’lib qolishi lozim.
Turizm bo’yicha (barcha turlar) instruktor-tashkilotchilar toifalarini quyidagilarga ajratish mumkin:
Kichik instruktor-turizm
Instruktor -jamoadagi
Katta instruktor
Xizmat ko’rsatgan instruktor
Ta’kidlash lozimki, barcha toifadagi instruktorlar o’z jamoalari (xizmat vazifalari) va to’garaklarida sayr-sayohatlar bilan bog’liq bo’lgan tayyorgarlik - tarbiyaviy, tashkiliy,xo’jalik ishlarini boshqaradi.
Buning eng asosiy sababi shundaki, jamoa (seklsiya-to’garak) ishlarida shtatli xodimtarning yo’qligiva moddiy-texnik hamda moliyaviy ta’minot ishlari uchun mas’ul kadrlar bo’lmasligidir.
Barcha tur va toifalardagi inslruktorlarni tayyorlash tartibi quyidagicha bo’ladi:
Kichik instruktor jismoniy madaniyat jamoalari va sport klublarda tayyorlanadi;
Instruktorlar tayyorlash shahar-tuman va sport uyushmalari tarkibidagi turizm sektsiyalari tomonidan amalga oshiriladi;
Katta instruktor esa Respublika yoki sharoiti yaxshi bo’lgan viloyat markaziy turizm sektsiyalarida tayyorlanadi.
Piyoda yurish sayohatlari bo’yicha kichik instruktorlar tayyorlashning namunaviy rejasi

№	Mavzular nomi	Soatlar
		Ma’ruza	Amaliy mashg’ulotlar
			Binoda	Ochiq joyda
	O’zbekistonda turizm va uning ahamiyati	2	-	-
	Turizm to’garaklarini tashkil etish va uning ish faoliyatlari	2	-	-
	Turizmda o’Ikashunoslik faoliyatlar	2	2	2
	Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish	2	2	4
	Dam olish kuni va tunab kelish sayohatlarini tashkil qilish	2	2	12
	Topografik bilimlarni o’rganish	-	2	8
	Sayohatiarda birinchi tibbiy yordam ko’rsatish	-	2	6
	Sayohatlarda jismoniy chiniqish	-	-	4
	Jami	10	10	36