Turizm asoslari

x iz m a t
guruhlari tashkil etilgan bo‘lib, turistga b iro r k o r hol b o ls a u telefon 
orqali o‘zining shaxsiy nom erini aytadi va unga zarur bo‘lgan yordam
ko‘rsatiladi. T urizm statistikasiga qaraganda, sug‘urta toMash h o la ti 
har bir 100 ta turistning bittasiga to ‘g‘ri keladi. Shu o ‘rinda ta ’kidlab 
o ‘tish kerakki, turistlar bilan ro ‘y bergan h a rq a n d a y holailarsug‘urta 
kom paniyasi to m o n id a n ta n o lin m ay d i va u n g a sug‘u rta p u li 
berilmaydi.
Hozirgi vaqtda turizm sohasida sug‘u rta tizim i 10 dan o rtiq
sug‘urta xizm atini ta k lif etadi. Shulardan eng m uhim lariga to ‘x talib 
o ‘tamiz:
1. Shaxsiy sug‘urta. Insonning hayoti, sihat-salom atligi, m e h n a t 
qobiliyati an a shu sug‘u rta m un osabatlarining obyekti hisoblanadi. 
Bunga quyidagilar kiradi:
— hayotni sug‘u rta qilish;
— baxtsiz hodisalardan sug‘urta qilish;
— tibbiy xarajatlar va kasallik yuzasidan sug‘u rta qilish.
2. M ol-m ulkni sug‘urta qilish. Turli xil m oddiy boyliklar sug‘u rta
m unosabatlari obyektiga kiradi. M asalan:
— dengiz sug‘u rtasi, shu ju m la d a n y u k la rn i, k e m a la rn i v a 
hokazolam i sug‘urta qilish;
— yong‘indan va boshqa xavf-xatardan (tabiiy ofatdan) sug‘u rta
qilish;
— buzib kirish yo‘li bilan o ‘g‘irIik qilish d an , boshqa yovuz n iy a t 
bilan yoki g‘ayri qonuniy yo‘l bilan u c h in c h i shaxs to m o n id a n
am alga oshirilgan harakatlardan sug‘u rta qilish;
— avtom obil tran sp orti vositalarini sug‘u rta qilish;
— texnikaviy xavf-xatardan (qurilish-m ontaj ishlaridagi va h o k azo
xavf-xatardan) sug‘u rta qilish;
— oyna sin ish id a n sug ‘u rta q ilish h a m d a sug‘u rta n in g b u
boradagi boshqa maxsus turlari;
— ijara ishlarini sug‘urta qilish h am d a sug‘u rtaning bu b o rad ag i 
boshqa turlari.
3. M as’uliyatni sug‘urta qilish. Y etkazilgan zarar o ‘rnini q o p la sh
bo‘yicha zimmaga olingan m as’uliyat bu sug‘u rta m unosabatlarining 
obyekti hisoblanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Bunga quyidagilar kiradi:
- ish bilan t a ’m inlovchilarning m as’uliyatini sug‘urta qilish;
- u m um fuqaro m as’uliyatini sug‘urta qilish;
- avtom obil xo‘jaligi sohasida ishlovchi fuqarolar mas’uliyatini 
sug‘urta qilish;
- ishonch va kafillik m as’uliyatini sug‘urta qilish.
Shuni ham aytish kerakki, faqat tijorat ishlarining o ‘zida 200 
dan ortiq sug‘u rta turlari mavjuddir.
Xulosa
M azkur m avzu ham alohida aham iyatga egadir. U nda sug‘urta 
haqida um um iy m a ’Iumot, sug‘urta fondi, sug‘urta shartnom asi, 
xorijiy davlatlardagi sug‘urtalash tizim i, turistik sug‘urta va uning 
turlari (shaxsiy sug‘urta, m ol-m ulkni sug‘urta qilish, m as’uliyatni 
sug‘urta qilish), 0 ‘zbekiston Respublikasining «Turizm to‘g‘risida»gi 
Q o nunida tu ristik sug‘urtalash haqidagi m odda haqida fikrlar 
bildiriladi. 0 ‘ylashim izcha, 0 ‘zbekistonda h am turistik sug‘urta 
xorijiy davlatlar kabi yuksak darajaga ko‘tariladi.
Tayanch iboralar:
— T uristik sug‘urta
— Sug‘u rta fondi
— Sug‘u rta shartnom asi
— T uristik sug4u rta turlari
N azorat va mulohaza savollari:
1. Sug'urta va turistik sug‘urtalash deganda nimani tushunasiz?
2
. 
Sug'urta fo n d i nim a?
3. Sug'urta shartnomasi qay tarzda tuziladi?
4. Turistik sug'urta turíarini aytib bering.
5. Shaxsiy sug'urta haqida nimalami bilasiz?
6. Mol-mulk sug‘urtasi nima uchun kerak?
7. M as’uliyatni sug'urta qilish nima degani?
8. Xorijiy davlatlarda turizm sug ‘urtasining o ‘m i qanday?
9. 0 ‘zbekiston Respublikasida turistik sug‘urtalashni qanday tasavvur