Tuproqshunoslikda gat texnologiyasi

Карталарнинг разграфкаси (бўлиниши)
бу кўп варақли карталарни 
бўлимларга бўлиш тизими. Тизимда икки хил: 1. тўғри бурчакли 2. 
трапетсияли бўлиш тури қўлланилади. Тўғри бурчакли разграфкада (бўлиш) 
карталар бир хил ўлчамли тўғри бурчакли ѐки квадрат варақларга бўлинса,
трапетсияли бўлиш турида карта трапетсиялар шаклида бўлинади, бунда 
варақлар чегаралари вазифасини меридиан ва параллеллар бажаради.

---

15 
Rasm 4: Skaner
(
Manba: internet
)
 
Растрли графика 
бу компютер графикасининг 
замонавий кўриниши. Бунда асосий элементни 
пиксел (пихел - пиcтуре элемент сўзининг 
қисқартмасидан 
олинган) 
ташкил 
қилади.
 
Пикселни оддийгина квадрат шаклидаги фигура 
сифатида 
тушунишимиз 
мумкин. 
Растр 
тасвирдаги пикселлар ўлчами қанчалик кичик ва 
кўп бўлса тасвир шунча аниқ кўринишда бўлади.
 
 
 
Маълумотлар базасини бошқариш тизими (МББТ; 
Система управления 
базами даннйх,
 СУБД;
дата басе манагемент сйстем, ДБМС) – маълумотлар 
базасини яратиш, уни бошқариш ва фойдаланишга мўлжалланган дастурий 
воситалар тўплами. Бу тизимнинг асосий мақсади ГАТ ига киритилаѐтган 
маълумотларни тўғри жойлаштириш ва бошқариш. Жумладан маълумотлар 
ҳар хил тур кўринишда бўлиши мумкин (жадвал, рақамли тасвир, видео, овоз 
ва бошқалар) ва тизим бу маълумотларни ГАТга мос ҳолдда қайта ишлаши 
керак. Бундан ташқари тизимнинг асосий вазифаларидан бири бу бошқа 
турдаги МББТ лар, жумладан дБАСЕ, Фохбасе, Информих, Ингрес, Ораcле, 
Сйбасе каби тизимлардаги ўзаро маълумотлар алмашинувини амалга 
оширишдан иборатдир. 
Сканер
(сcаннер) – сканерловчи қурилма: 1. қоғоздаги тасвирни компютер 
хотирасига автоматик тарзда киритиш учун растр форматга ўтказувчи 
қурилма (расм 4). Одатда бундай тасвирларнинг аниқлиги юқори (300-600 
дпи) бўлади. Сканерлар планшетли (флатбед сcаннер), барабанли (друм 
сcаннер), ғилдиракли (шеетфеед сcаннер) ва қўл ѐрдамида бошқарилувчи 
(хандхелд сcаннер) турларига бўлинади. Охирги турдаги сканерларнинг 
сканерлаш формати чегараланган. Сканерлар 
шу билан бирга аеро ва космик аппаратларда 
ўрнатилиб ер устки қисмини тасвирга 
олишда ҳам қўлланилади.