Тупроқ унумдорлигига салбий таъсир этувчи жараёнларга қарши курашишнинг геоэкологик асослари


I-bob. O’zbekistonda yer resurslaridan foydalanish va muhofaza qilish



Download 1,07 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/62
Sana23.01.2022
Hajmi1,07 Mb.
#406423
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   62
Bog'liq
Dissertatsiya 3.

I-bob. O’zbekistonda yer resurslaridan foydalanish va muhofaza qilish 

masalalari 

    I.1. O’zbekistonning yer maydoni va uni muhofaza qilish  muammolari 

 

Yer  resurslari  O’zbekistonda  ham  maydon,  ham  sifat  jihatdan 

chegaralangan.  Lekin  tuproq  eroziyasi  (suv  bilan  yuvilishi)  va  deflyatsiya 

(shamolda  uchishi)  natijasida  yer  yuzida  har  yili  6-7  mln.  gektar  yer  ishdan 

chiqyapti,  bunga  O’zbekiston  yerlari  ham  kiradi  (  1-jadval  ).  Yer  maydonlari, 

ayniqsa,  ekin  ekiladigan  yerlardan  qurilish  ishlari  uchun  ajratilib,  u  kamayib 

boryapti,  har  bir  kishi  hisobiga  respublikamizda  ekin  maydoni-0,13  ga  tushib 

qoldi, bu O’zbekistonning ayniqsa eng qimmatli bo’lgan sug’oriladigan yerlari 

uchun  juda  xavfli.  Demak,  bundan  buyon  tuproqni  eroziya  va  deflyatsiya, 

me’yoridan  ortiq  bo’lgan  agroximikatlardan  va  texnogen  ifloslanuvchi 

omillardan  saqlash,  uni  unumdorlik  xossalarini  yaxshilash  choralarini  ko’rish 

lozim. 


 Shamol va suv eroziyasini rivojlanishini oldini olish choralarini ko’rish, 

ularni keltirib chiqaruvchi omillarni aniqlash, asosiy tadbirlar ishlab chiqish va 

amaliyotda  qo’llash,  shunday  joylarni  unumdorlik  xususiyatlarini  oshirish 

texnologiyalarini  topish  va  joriy  etish;  Tuproqni  antropogen,  texnogen  va 

boshqa  omillardan  kamroq  ifloslanishini  ta’minlay  oladigan  ilmiy-amaliy 

tavsiyalar ishlab chiqish, joriy etish, omillar uchun alohida ifloslanish darajasi 

monitoringini  yaratish,  uning  ustidan  ilmiy  nazorat  o’rnatish,  toki  bu  omillar 

tuproqni  biogenlilik  xususiyatiga  salbiy  ta’sir  etmasligi  lozim;  Tuproq  (yer) 

sho’rlanish  va  botqoqlanishi  sabablari,  ularni  oldini  olish,  choralar  ko’rishni 

amaliyotda  qo’llab,  ekin  maydonlarini  kamaytirmay,  biopotensial  mahsuldor 

qatlamni oshirish; Tuproqni asrash biosferaning bir qismini saqlashga kirsada, 

uni  hamma  narsani  ko’mib  yoki  singdirib  olish  qobiliyatiga  egadir  degan 

fikrdan  voz  kechib,  u  tirik  organizm  ortiqcha  zaharni  ko’tarishga  ojizlik  qilib 

qolishi mumkin, degan g’oya bilan ish yuritmog’imiz kerak. 

 

 

 



 



 



 

1-jadval 


Download 1,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish