Туннелни қазишда бурғилаш ва портлатиш ишлари Бурғулаш ва портлатиш усули Шпурларни бурғилаш

Портлашнинг бризантлиги - портлаш воситасининг майдалаш эффектини (тошни катта ёки кичикроқ бўлакларга майдалаш) ҳосил қилиш қобилиятини тавсифлайди. Бу асосан портлаш тезлигига боғлиқ. Бризантлилик 50 г портловчи намунанинг портлаши натижасида қўрғошин цилиндрининг қисқариши миқдори бўйича баҳоланади Бризантлилик мм билан ифодаланади.
Портловчи моддаларнинг сезгирлиги бу уларнинг турли хил ташқи таъсирларга сезгирлик даражаси: термал (олов, учқун, ҳарорат кўтарилиши), механик (зарба, ишқаланиш), шунингдек, детонация узатилиши. Ушбу ўта муҳим хусусият портловчи материалларга ишлов беришда, айниқса уларни ташиш ва сақлаш пайтида хавфсизликнинг асосий чораларини белгилайди. Портловчи моддаларнинг портлаш қобилияти нафақат портлаш операцияларида, балки уларнинг сифатини аниқлаш учун портловчи моддаларни синашда ҳам қўлланилади.
Портловчи моддаларнинг турли хил таъсирларга сезгирлиги портловчи хусусиятига, жисмоний ҳолатига, ҳароратга, зичликка, намликка, аралашмаларнинг мавжудлигига ва бошқаларга боғлиқ. Портловчи моддаларнинг сезгирлиги тегишли моддаларнинг қўшилиши билан оширилиши ёки камайиши мумкин.
Кумуляция (йўналтирилганлик). Ушбу ҳодисанинг таъсири ёруғликка йўналтирилган линзаларга ўхшайди. Агар унинг охиридаги заряд шунга ўхшаш шаклга эга бўлса, портлаш пайтида у фокус йўналиши бўйича кучайтирилган ҳаракатни амалга ошириши мумкин. Шу билан бирга, энергиянинг тўлиқ ўсиши кузатилмайди ва фақат унинг концентрацияси (тикув игнаси каби, унинг учида озгина куч сарфлаб, озгина моддалар майдони кучли босим ҳосил қилади). Заряднинг бу йўналтирилган ҳаракати тўпланган (кумулятив) деб номланади.
Кислород мувозанати. Портловчи моддалар таркибидаги кислороднинг нисбий улуши уларнинг муҳим кўрсаткичидир, чунки портлаш пайтида ҳосил бўлган газларнинг сифат таркиби, шу жумладан токсинларнинг пайдо бўлиши ҳам бунга боғлиқ.


Портловчи моддалар, таркибий қисмлари ва таркибига кўра таснифланиши
Портловчи моддалари асосан табиий портловчи моддалар ва қўшимчаларнинг аралашмаларидир. Улар тоғ жинсларини синдириш, парчалаш, ташиш мақсадида фойдаланилади. Портловчи кимёвий моддаларнинг кўпи турли хил нисбатдаги углерод, кислород, водород ва азотнинг кимёвий бирикмалари, яъни тезкор ўзаро реакцияга кириша оладиган элементлар мажмуасидир.