Tun tugagach, tong otgandek dardlarning ham oxiri bordir

GREGARINALAR (GREGARININA) SINFI

GREGARINALAR (GREGARININA) SINFI

Gregarinalar 500-1000 tumi o‘z ichiga oladi. Hamma gregarinalar umurtqasiz hayvonlarda parazitlik qiladi. Asosiy ko‘pchilik turlari bo‘g‘imoyoqlilar, asosan hasharotlaming ichagida yashaydi. Ayrim vakillari halqali chuvalchanglar, ignaterililar va qobiqlilarda ham uchraydi. Gregarinalarni hayvonlaming tana bo‘shlig‘i, jinsiy organlari va boshqa organlarida uchratish mumkin. Gregarinalamingjinsiy ko‘payishi o‘ziga xos bo‘lib, boshqa sporalilardan keskin farq qiladi. Ular orasida bo‘g‘imoyoqlilaming ichagida yashovchi haqiqiy gregarinalar (Eugregarinida) turkumi vakillari eng murakkab tuzilgan.

Gregarinalar tuzilishi va ko`payishi

Gregarinalar tuzilishi va ko`payishi

Gregarinalar xilma-xil shaklda; kattaligi 10 mkm dan 16 mm gacha bo`ladi. Tana shakli va kattaligi ularning qaysi organda parazitlik qilishiga ko‘p jihatdan bogliq. Ichakda yashovchi gregarinalar ancha yirik (16 mm gacha) duksimon; tana bo‘shlig‘idan olingan vakillari esa yumaloq shaklda boladi. Ancha murakkab tuzilgan gregarinalaming tanasida yadrosi joylashgan eng yirik oxirgi bo`limi deytomeritdan va undan oldingi b`olimi protomerit deyiladi (13-rasm). Protomeritda yopishuv organi epimerit joylashgan. Epimerit og`izcha vazifasini ham bajaradi. Deytomerit va protomerit bo`limlari bir-biridan tiniq sitoplazma qatlami bilan ajralib turadi. Bu qatlam ektoplazmadan hosil boladi.Gregarinalaming epimeriti ichak devoriga yopishib turish uchun xizmat qilgani sababli turli shaklga ega boladi. Tanasi pellikula qobiq bilan qoplangan, koʻpincha koʻndalang toʻsiq bilan 2 qismga: oldingi protomerit va keyingi deytomeritga boʻlingan. Gregarina ichak devori yoki tana boʻshligʻida, baʼzan jinsiy bezlarda parazitlik qiladi. Asosan jinsiy yoʻl bilan koʻpayadi. Koʻpchilik Gregarinada boshqa sporalilar uchun xos boʻlgan shizogoniya (jinssiz koʻp marta boʻlinish orqali koʻpayish) kuzatilmaydi.

Gregarina blattarum rivojlanish sikli

• Gregarina blattarum rivojlanish sikli