Arxivdagi qanday hujjatlar foydalanishga berilmaydi?
Arxiv va kutubxonani shoshilinch qarab chiqqandan so‘ng A. Kun ayrim hujjatlarni Fanlar Akademiyasining Osiyo muzeyiga topshirish uchun ajratib oladi, qolganini esa genaral Kaufman imperatorning Peterburgdagi xalq kutubxonasiga sovg‘a qilib beradi. Xiva xonligining kutubxonasi va arxivining keyingi taqdiri qorong‘iligicha qoldi. 1936 yili sharqshunos P. Ivanov Saltikov-Shchedrin nomidagi Davlat kutubxonasining qo‘lyozmalar bo‘limida ishlayotib, ro‘yxatdan o‘tkazilmagan o‘zbek tilidagi hujjatlarni uchratadi. Ular Xiva xonligiga tegishli ekani ma’lum bo‘ladi. Arxivdagi hujjatlarni kengroq o‘rganish shuni ko‘rsatdiki, hujjatlarning bir qismi Qo‘qon xonligiga doir ekan. Ivanov tomonidan hammasi bo‘lib turli kattalik va hajmdagi 120 daftar topiladi. Hujjatlar esa 1822 — 1872 yillarga tegishli edi.
Ko‘chirma nusxa nima?
Nusxa koʻchirish qurilmasi - 1) matnlarning asl nusxalari (originallar) dan nusxa (nusxalar) olinadigan qurilma. Eng keng tarqalganlari foto, yoruglik, ksero (elektr-foto), termo... va elektron Nusxa koʻchirish qurilmasiq. Bularning yordamida har xil oʻlchamli bir va bir necha nusxani koʻchirish mumkin;2) mashinasozlikda — metall kesish stanogining keskichi yoki zagotovka harakatini avtomatik boshqarib turadigan qurilma. Unda ishlanadigan buyumning shakli andaza, model, etalon yoki chizma yordamida berilgan buyum shakliga oʻxshab chiqadi. Nusxa koʻchirish kallagi, keskich oʻrnatiladigan kallak, ijro mexanizmidan iborat. Ijro me-xanizmi bilan keskich orasidagi aloqa mexanik, elektr, gidravlik va boshqa usullar bilan amalga oshiriladi; 3) mat-baada — bosma qoliplarni fotomexanik usulda tayyorlaydigan jihoz turi; 4) kinotexnikada — tas-vir negativ" va fonogramma negatividan kinoplyonkaga pozitiv nusxa koʻchiradigan qurilma.
Arxiv ko‘rgazmasi nima?
Muzey predmeti kurgazma uchun tanlab olingadan sung, uning tushunchasi bir muncha uzgarib, (ta`lim-tarbiya berish, ta`sir etish) endi u muzey eksponatiga aylanadi. Kurgazmada foydalanilgan barcha materiallar (barcha moslamalar, kumakchi materiallar, muzey eksponatlari) kurgazma materiallari xisoblanadi. Muzey kurgazmasining bir-biriga uzaro boglik, bir-birini davom ettiriradigankismlari yaxlik xolda kurgazmaning mavzuviy tuzilmasi (strukturasi)deb ataladi. Yukorida ta`kidlangandek, muzey eksponati, kurgazma materiallari va boshka kurgazmani tashkil etadigan barcha materiallar bir-birini tuldirgan, davom ettirgan yagona goyaga xizmat kilgan xoldagi guruxi kurgazma kompleksi deyiladi. Muzey kurgazmasini tashkil etishning turli xil uslublari mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: |