Туман (ШАҲАР) халқ таълими бўлими мудирлари учун саволлар

18. HR management. Инсон ресурсларини бошқаришнинг қандай замонавий усуллари мавжуд?
Бу ташкилот ичидаги принтсиплар, ахлоқий ва маъмурий меъёрлар ва ишчилар ва хизматчилар ўртасидаги муносабатларнинг қоидалари, корхонанинг барча ходимлари томонидан қабул қилинадиган ва ташкилотнинг глобал мақсадига бўйсунадиган қадриятлар ва эътиқодларнинг ўзига хос тизимидир. Оддийроқ қилиб айтганда, бу "корхонада ахлоқ қоидалари" дир. Фалсафага риоя қилиш кадрлар муносабатларида муваффақият ва фаровонликни ва натижада корхонанинг самарали ривожланишини кафолатлайди. Кадрлар менежменти (инсон ресурслари) - бу моҳият, мазмун, мақсадлар, вазифалар, мезон, принтсиплар ва усулларни тушуниш ва аниқлаш бўйича назарий ва услубий қарашлар тизими, шунингдек ходимларни шакллантиришнинг ташкилий ва амалий ёндашувлари ташкилот фаолиятининг ўзига хос шароитида уни амалга ошириш механизми. Бунга қуйидагилар киради: ходимларни бошқариш методологиясини ишлаб чиқиш, ходимларни бошқариш тизимини шакллантириш ва ходимларни бошқариш технологиясини ишлаб чиқиш.
Ходимларни бошқариш методикаси кадрлар моҳиятини бошқарув объекти сифатида кўриб чиқишни, ташкилотнинг мақсад ва вазифаларига, ходимларни бошқариш усуллари ва тамойилларига мос келадиган шахсларнинг хатти-ҳаракатларини шакллантириш жараёнини ўз ичига олади.
Ходимларни бошқариш тизими кадрларни бошқариш мақсадлари, функтсиялари, ташкилий тузилишини шакллантириш, бошқарув қарорларини асослаш, ишлаб чиқиш, қабул қилиш ва амалга ошириш жараёнида менежерлар ва мутахассислар ўртасида вертикал ва горизонтал функтсионал муносабатларни ўрнатишни ўз ичига олади.
Ходимларни бошқариш технологияси қуйидагиларни ўз ичига олади: кадрларни танлаш, танлаш, қабул қилишни ташкил этиш; унинг бизнесини баҳолаш, касбга йўналтириш ва мослашиш; ўқитиш; бизнес карерасини бошқариш ва касбий лавозимни кўтариш; мотиватсия ва ишни ташкил этиш; можаро ва стрессни бошқариш; ташкилотнинг ижтимоий ривожланишини таъминлаш, ходимларни бўшатиш ва бошқалар. Шунингдек, ташкилот раҳбарларининг касаба уюшмалари ва бандлик хизматлари билан ўзаро алоқалари, ходимлар хавфсизлигини бошқариш масалалари ҳам ўз ичига олиши керак.
Ҳозирда ташкилотда кадрлар менежменти контсептсиясининг асосини ҳозирги пайтда ходимнинг шахсининг роли ортиб бориши, унинг мотиватсион муносабатлари тўғрисида билим, уларни ташкилот олдида турган вазифаларга мувофиқ равишда шакллантириш ва йўналтириш қобилияти ташкил этади.
Ҳозирги босқичда инсон ресурсларини бошқаришнинг асосий тендентсиялари ижтимоий-иқтисодий ва ижтимоий-психологик омилларни ҳисобга олишга қаратилган: иштирок этиш менежменти, ишчи гуруҳларни шакллантиришга эътибор, технократия, ижтимоий-техник дизайн, корпоратив маданият, мураббийлик. штирок этувчи бошқарув таклиф қилади:
· Бошқарув қарорларини ишлаб чиқиш ва қабул қилиш жараёнига кадрларни кенг жалб қилиш;
· Одамларнинг индивидуал хусусиятлари ва қобилиятларини ҳисобга олиш;
· Шахснинг типологик хусусиятларини ҳисобга олиш.
Ишчи гуруҳларни шакллантиришга эътиборингизни қаратинг, унинг ичида ҳамкасблар бир-бирини алмаштириши мумкин. Бундай гуруҳлар вазифани қабул қилиб, ташкилот ва уни амалга ошириш бўйича мустақил қарорлар қабул қилишади