Ttauf davolash fakulteti 102-b guruh talabasi ashirbaeva hilolaning biofizika fanidan tayyorlagan mustaqil ishi

TTAUF DAVOLASH FAKULTETI 102-B GURUH TALABASI ASHIRBAEVA HILOLANING BIOFIZIKA FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

MAVZU:TIBBIYOTDA ENDOSKOPIK USULLARNING QO’LLANILISHI

Endoskopiya (endo... va skopiya — koʻrish) — kovak, ichi boʻsh aʼzolar (meʼda, toʻgʻri ichak, qovuq, bronxlar va boshqalar) ni optik asbob (endoskop) yordamida koʻrib, tekshirish usuli. Bronxoskopiya (bronxlarni), gastroskopiya (meʼdani), sistoskopiya (qovuqni), kolonoskopiya (yoʻgʻon ichakni) va boshqalar aʼzolarni tekshirish xillari bor. E. kasallikni aniqlash (meʼdaichak yarasi, oʻsmalari, sistit, kolit, bronxit, oʻsmalardan gistologik tekshirishga biopsiya — toʻqima boʻlagini olish) va davolash (yot jismlarni olib tashlash, polip, qonayotgan yaralarni kuydirish maqsadida qoʻllanad

Me’da-ichak yo‘li a’zolari – qizilo‘ngach, me’da va o‘n ikki barmoq va yo‘g‘on ichaklarni maxsus yoritish tizimi optik asbob yordamida tekshirish usuli bugungi kunda keng qo‘llanilmoqda. Endoskopiya yordamida nafaqat kasalliklarni tashxislash balki, kichik davo muolajalarini ham o‘tkazish mumkin.

Endoskopiya turlari, vazifalari va bemorlar uchun foydali ko‘ratmalar

Tola optikasiga asoslangan fibroendoskop va tugal qismiga kichik hajmdagi chip o‘rnatilgan zamonaviy tolasiz videoendoskoplar yordamida tekshiruvlar qisqa fursatda va samarali o‘tkazilmoqda. Aholi orasida «zond», «shlang», «yapon zondi» nomlari bilan mashhur bo‘lgan endoskopning tugal qismi aylanasi hajmi 9,8 va 7 hatto 5 mm bo‘lib, bu muolajaning kam noqulayliklar bilan o‘tishini ta’minlaydi. 

Endoskopik tekshiruvda asosan shilliq va shilliqosti pardadagi quyidagi o‘zgarishlar ko‘p aniqlanadi: yara va uning asoratlari, eroziyalar, chandiqlar, qizilo‘ngach va me’da venalarining kengayishi, safroning quyilishi, xavfsiz-xavfli o‘smalar va ularning darajalari, yot jismlar, ayrim ozuqa chiqitlari (soch, qora saqich, xurmo po‘sti, dafna bargi singarilar) to‘planib qolishi – bezoar, yallig‘lanish belgilari, ichki churra va bo‘rtma-divertikul, a’zo bo‘shlig‘i torayishi yoki kengayishi va hokazo.

Endoskopiyaning turlari

Endoskopiya jarayonlarining ko'p turlari mavjud, jumladan:

Artroskopiya : Artroskopiya - bu terida juda kichik kesma qilingan va qo'shilish joyga joylashtirilgan jarayondir.

Artroskopiya qo'shma sharoitlarni diagnostika qilish va davolash uchun, turli xil artrit kasalliklarini tashkillashtirishdan, masalan rotator manfakalarning yig'lab turishida qo'llanilishi mumkin. Jarayonni barcha bo'g'imlarda ishlatish mumkin emas va biz bu usul bilan qo'shma repetitorlik operatsiyasi kabi barcha operatsiyalarni bajarish uchun hali biror usul yo'q.

Bronxoskopiya : Bronkoskopiyada og'izdan bir trubka kiritiladi va trakea orqali bronxiyal tublarga (o'pkaning katta havo yo'llari) o'tadi. Bronkoskopiya shishlarni tasavvur qilish va biopsiyalar qilish uchun ishlatilishi mumkin . Ultratovushni qo'shsangiz, u nafas yo'llarining ichida bo'lmagan (endobronşial ultratovush) bo'lmagan o'pka o'smalarini biopsiya qilish uchun ham ishlatilishi mumkin. U o'simtadan qon ketishni to'xtatish yoki nafas qisqarishi sababli havo yo'lini kengaytirish uchun ham davolanish uchun ishlatilishi mumkin.

Kolonoskopiya : Kolonna saratonini tekshirishdan kolonoskopiya bilan tanishishingiz mumkin. Kolonoskopiyada to'g'ri ichak orqali trubka kiritiladi va yo'g'on ichak orqali kesiladi. Bu yo'g'on ichak saratoniga tashxis qo'yish yoki saratonga aylanishi mumkin bo'lgan poliplarni olib tashlash uchun qo'llanilishi mumkin. Shu bois, kolonoskopiyalar erta aniqlash orqali, o'lim xavfi kamayib, saraton kasalligini kichik bo'lgan va tarqalmagan holda va birlamchi oldini olish orqali saraton kasalligini keltirib chiqaradigan poliplarni olib tashlash orqali o'lim xavfini kamaytirdi.

Kolposkopiya : Serviksinni yaxshiroq ko'rish uchun kolposkopiya vaginal oraliq orqali kiritiladi. Bu odatda bachadon displazi yoki bachadon bo'yni saratoni uchun dalillarni izlash uchun g'ayritabiiy Pap smear tufayli amalga oshiriladi.

Sistoskopiya : Sistoskopiya shifokorga interstitsial sistitdan qovuq saratoniga qadar bo'lgan sharoitni aniqlash uchun idrorizning ichki qismini ko'rish imkonini beradi. Ushbu protsedurada ishlab chikaruvchi uskuna (idishning tanasidan tashqariga chiqadigan quvur) va idror ichiga tor trubka qo'shiladi. Hujjatda, shifokorlarning shubhali ko'rinadigan joylarning biopsiyasini olishga imkon beruvchi maxsus vositasi mavjud.

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR!