Tsikl operatori

elementlariga boshlang`ich qiymat 0  berish kerak:

 

•

Int k [5] = { 0 }; 

 

 O’lchami ko`rsatilgan massivning 

barcha elementlariga boshlang`ich 

qiymat 0 berish.  

 

---

•

#include 

•

Using namespace std; 

•

Int main () 

•

{ 

•

Int a[10] = {0}; 

•

//massivning  barcha elementlariga 0 qiymat berish 

•

For (int i= 0; i<10; i++) 

•

Cout <<”a[“<

•

Retun 0; 

         

Ekranga quyidagi natija chiqariladi:              

C:\users\user\documents\c++\massivI\bin\debug\mass

ivl.exe 

•

a[0]=0  a[1]=0  a[2]=00  a[3]=0   a[4]=0 a[5]=0  a[6]=0  

a[7]=0 a[8]=0 a[9]=0  process returned0 <0x0> 

execution time : 0.593 sPress any key tocontinue. 

•

In 

 

 

---

Elementlari butun sonlardan 

iborat bolgan, n elementdan 

tashkil topgan massiv 

elementlarini kirituvchi va 

ekranga chiqaruvchi 

programma tuzilsin. (n <=10) 

•

//Maqsad : massiv elementlarini kiritish va ekranga 

chiqarish  #include using namespace std; 

 

---

•

Int main (){

 

•

Int a[10]={0}; int n;

 

•

Cout <<”n=”; cin >> n;

 

•

For (int i= 0; I < n; i++){

 

•

Cout <<”a[“<> a [i];

 

•

}

 

•

For (int i=0; i

 

•

Return 0;

 

•

}

 

       

n ta elementdan tashkil topgan massiv berilgan. Shu 

massiv elementlari yig`indisini chiqaruvchi programma 

tuzilsin. ( n <=10) 

•

// Maqsad: massiv elementlarini kiritish va 

yig`indisini chiqarish #includeusing 

namespace std; 

 

---

•

Int main()

 

•

{

 

•

Int a[10]={ 0 }; // a massivini e`lon qilish

 

•

Int n;         //massiv elementlar soni 

 

•

Int s =0; //massiv elementlari yig`indisini hisoblash uchun 

 

•

Cout <<”n=”; cin>> n;

 

•

For(int I = 0;  i

 

•

Cout <<”a[“<>a[i]; s+=a[i];

 

•

}

 

•

Cout <<”massiv elementlari yig`indisi = “<

•

Return 0;} 

       Massiv elementlari sonini quyidagicha aniqlash 

mumkin.Massivning kompyuter xotirasida egallangan 

hajmini, bitta elementi ( massiv elementi toifasi) hajmiga 

bo’lish orqali. 

 

---

•

// maqsad: massiv elementlari sonini aniqlash

 

•

#include

 

•

Usining namespace std;

 

•

Int main(){

 

•

Int a[10]; int n;

 

•

Cout<<”n=”; cin >>n;

 

•

For (int  i= 0; i

 

•

Cout <<”a[“<< I <<”]=”; cin >> a[i];

 

•

}

 

•

Cout <<”1- usul=”<

 

•

Cout<<”2 – usul=”<< sizeof (a) / sizeof (int) << endl;

 

•

Return0;}

 

•

n= 5     a[0]=6   a[1]=8   a[2]=1   a[3]=    a[4]=31  -usul=10  

2 – usul =10 proces returned 0 <0x0> executionPress any 

key to continue

.

 

---

      Bir olchamli massivlar uchun ishlatilgan o`zgaruvchilar, 

bir xil jinsdagi berilganlarni hotirada saqlash uchun 

foydalaniladi. Ikki olchamli massivlarda  esa satr va 

ustunlar orqali bir xil jinsdagi qiymatlarni ikki olchamli 

o`zgaruvchilar ichida saqlash uchun foydalaniladi.

 

     Ikki o`lchamli statik  massivlarni elon qilish.

 

     Toifa massiv_nomi 

[massiv_satrlar_soni] 

[massiv_ustunlar_soni];

 

     Ikki olchamli massivlarni elon qilishda, bir olchamlidan 

farqi, massiv nomidan keyin qirrali qavs ichida ikkta 

qiymat yozilganligidir. Bulardan birinchisi, satrlar sonini 

ikkinchisi esa ustunlar sonini bildiradi. Ya`ni ikki olchamli 

massiv elementiga ikkta indeks orqali murojat qlinadi.  Ikki 

olchamli massivlar matematika kursidan malum bolgan 

matritsalarni eslatadi.

 

---

   Ikki o’lchamli massiv e`loniga misol;

 

•

Int a[3][3], b[2][4];

 

•

A matritsa B matritsa 

 

•

a00 a01 a02

 

•

a10 a11 a12

 

•

a20 a21 a22

 

•

b00 b01 b02 b03

 

•

b10 b11 b12 b13

 

   A matritsa 3 ta satr, 3 ta ustunga ega.B matritsa 2 ta satr, 

4 ta ustunga ega.Ikki o’lchamli masivlarda 1-indeks satrini, 

2-indeks ustunni bildiradi.

 

     Birinchi satrning dastlabki elementi a10 – a biru nol 

elementi  dep oqiladi. a o`n deyilmaydi.

 

---

   

 m  

ta satr va 

n

 ta ustunga ega bolgan massivga 

(mxn) 

o`lchamli 

massiv deyiladi. Agar 

m=n 

(satrlar va ustunlar soni teng) bo`lsa 

kvadrat

 massiv deyiladi.Ko’pincha o`lchamli massivlarni 

initsializatsiyalash uchun misollar bilan hisoblanadi.

 

•

Int a[2] [2]={1,2,7,3>;

 

•

Int b[2][3]={0,1,2},{3,4,5} };

 

   Massivlarni qollanilishiga misol keltiradigan bo’lsak, satrlar 

talabalarni, ustunlar fanlardan olgan baxolarni bildirsin. Ya`ni 

m 

ta talaba, 

n

 ta fan.

 N 

– ustunga talabalarning o`rtacha baxolari 

xisoblanib, shu asosida stipendiya bilan taminlansin va h.k , 

bunga oxshab koplab misollar keltirish mumkin. Bu masalalarga 

toxtalishdan oldin bir ikkita oddiy masalalar bilan tanishib 

chiqaylik. 

•

 1 – masala. 

A(mxn) matritsa berilgan, shu matritsa 

elementlarini kirituvchi  va ekranga jadval ko`rinishida 

chiqaruvchi programma tuzilsin. 

---

•

#include

 

•

Using namespace std;

 

•

Int main() {

 

•

Int in, n, a[10][10];

 

•

Cout<<”satrlar sonini kiriting \nm=”;  cin>> m;

 

•

Cout<<”ustunlar sonini kiriting \nn=”;  cin>>n;

 

•

Cout<<”massiv elementlarini kiriting \n”;

 

•

For(int satr=0; satr

 

•

For(int ustun = 0 ; ustun 

 

•

Cout <<”a[“ <>a[satr][ustun]; }

 

•

//matritsani jadval shaklida chiqarish 

 

•

For(int satr = 0; satr

 

•

For(int ustun = 0; ustun 

 

•

Cout<

 

•

Cout<<”\n”;

 

•

}

 

•

Return 0;

 

•

}

 

---

     Funksiya parametri sifatida massivni jonatish va funksiya natijasi 

sifatida massivni olish xam mumkin. Funksiyaga matritsani uzatishda 

matritsa nomi bilan uning satrlar va ustunlar sonini ham jonatish 

kerak boladi. Funksiyada massivda foydalanishni bir necha xil usuli 

bor, shularning bazilari bilan tanishamz.

 

      Funksiyaga matritsani uzatish.

 

•

//Maqsad: funksiyaga matritsani uzatishni organish                                                                                                                            

#include

 

•

Using namespace std;

 

•

Void matrix_print(int a[10][10], int m, int n) 

•

{ 

•

// matritsani jadval shaklida chiqarish 

•

For (int I =0; i < m; i++) 

•

{ 

•

For (int j =0 ; j < n; j++) 

•

{ 

•

Cout<

•

} 

 

---

•

Cout<<”\n”;   }

 

•

}

 

•

Void matrix_input  (inta[10][10], int m, int n)  {

 

•

Cout<<”massiv elementlarini kiriting \n”;

 

•

For (int i=0; i>a[i][j];

 

•

}

 

•

Int main()

 

•

{

 

•

Int m, n, a[10][10];

 

•

Cout<<”satrlar sonini kiriting\nm=”; cin>>m;

 

•

Cout<<”ustunlar sonini kiriting \nn=”;  cin>> n;

 

•

//funksiyaga matritsa, satrlar va ustunlar soni 

jo’natiladi

 

•

Matrix_inpud(a, m, n);

 

•

Cout<<”kiritilgan matritsa\n”;