Traxeyalilar kenja tipi. Hasharotlarnng tashqi tuzilishi

hАШАРОТЛАР

TRAXEYALILAR KENJA TIPI. HASHAROTLARNNG TASHQI TUZILISHI

Asosiy terminlar: Gipoderma - Mandibula - M axilla - Sklerit - Tergit – Sternit - Pleyrit -

Traxeyalilar - Tracheata kenja tipi - quruqlikda yashaydi, traxeyalar orqali nafas oladi; - Boshi akron va 4 tana bo’g’imidan hosil bo’lgan; - boshida 1 juft mo’ylovlqar va 3 juft jag’lar; - mo’ylovlari qisqichbaqalar antennulalariga mos keladi; - antennalarga mos keladigan o’simtalari bo’lmaydi; - og’iz organlari 1 juft mandibulalar va 2 juft maksillalar; - Kutikulasi suv o’tkazmas уpikutikula bilan qoplangan; - malpigi naychalari ichakning keyingi qismiga ochiladi.; - siydik bilan ajralgan suv ichak devoriga qayta so’riladi; - organizmda to’plangan yog’ ham suv manbai bo’ladi.

Hasharotlar - Insecta sinfi
-1,2 mln dan ortiq turlari bor;
-dengizlardan boshqa hamma muhitni egallagan;

• tanasi bosh, ko’krak va qorin bo’limlaridan iborat;
• boshida 1 juftdan mo’ylovlar va ko’zlari, 3 juft jag’lari bor;
• ko’rak bo’limida 3 juft oyoqlar, 2 juft qanotlar joylashgan;
• qorin bo’limida oyoqlar bo’lmaydi;

- bosh bo’limi akron va 4 bo'g‘imdan hоsil bo‘lgan;

• boshi kokrakdan ingichka bo’g’im orqali ajralgan;
• boshi 1-bo’g’mi reduksiyalangan, qolganlari jag’lar hosil qiladi;

-og’iz teshigini yo’qori lab va 3 juft jag’lar o’rab turadi
-og’iz organlari kemiruvchi, kemiruvchi so’ruvchi, sanchib so’ruvchi, yalovchi tipda tuzilgan;
-mo’lovlari qilsimon, ipsimon, arrasimon, taroqsimon, duksimon, ipsimon, to’g’nog’ichimon, elpig’ichsimon, patsimon, qildor bo’ladi.

Qora suvarak erkagi va urg’ochisining tuzilishi: 1- mo’ylovlar, 2-jag’lar, 3-oldingi ko’krak bo’g’imi, 4- ustqanot, 5- son, 6-boldir, 7-panja, 8-uchinchi qorin bo’g’imi, 9- serki o’simtasi, 10-bosh, 11-ko’krak o’rta bo’g’imi, 12- keyingi ko’krak bo’g’imi.

-

Hasharotlar boshining tuzilishi: A- oldingi va B- yon tomon-dan ko’rinishi: 1- bvosh kapsulaSI, 2- oddiy ko’zlar, 3-faset-kali ko’z, 4- mo’ylov, 5- yo’qori jag’lar, 6- yo’qori lab, 7-mo’ylovlar birikadigan joy, 8- pastki lab, 9- pastki jag’lar.

h
Og’iz organlari

• qattiq oziq yeydigan hasharotlar uchun xos, barcha qismlari to’liq rivojlangan;

-og’iz teshigini tepadan yuqori lab va bir juft yuqori jag’lar, ikki yondan va pastdan ikki juft pastki jaglar o’rab turadi;
- 1-juft pastki jag’lar asosiy bo’g’im, ustuncha, tashqi va ichki o’simtalar, paypaslagichlar-dan iborat;
-ichki o’simtalar chaynash, tashqi o’simtalar tuyg’u vazifasini bajaradi;
-ikkinchi juft pastki jaflar ostki lablar ham deyiladi;
-ostki lablarning iyak va iyakostki qismi o’zaro qo’shilgan,paypaslagichlari alohida;
-ostki lablar yordamida suyuq oziqni jalaydi.