Transportda ortish-tushirish ishlarini tashkil etish

Ko‘taruvchi elektromagnitlar
(9-rasm) yuklarni qamrab olishi va
bo‘shatishida stropal
щ
ik-iluvchi ishchining ishtiroki kerak emas. Elektromagnitlar
shakliga ko‘ra doira va to‘rtburchak shaklda bo‘ladi. Ular 220 V kuchlanishli
o‘zgarmas tok bilan ishlaydi. Tok kabel orqali keltiriladi. Uzun matell yuklarni
ko‘tarishda ikki-uchta elektromagnit, traversaga osilgan holda baravariga ishlaydi.
Elektromagnitlarning yuk ko‘tarishi ko‘tariladigan metallning shakliga,
o‘lchamlariga, kimyoviy tarkibi va haroratiga bog‘liq. 5-jadvalda mamlakatimiz
sanoati ishlab chiqariladigan elektromagnitlarning qisqa tavsifi berilgan.
Elektromagnitlarning kamchiligi – o‘z massasining kattaligida.
Nazorat savollari:
1. Mexanik qamragich nima?
2. Ayrim qamragich.
3. Yonlama qamragich.
4. Cho‘michli qamragich
5. Greyfer
6. Qirg‘ichli konveyer
7. Ko‘taruvchi elektromagitlar.

---

40
8-mavzu. Eng sodda ortish-tushirish mexanizmlari va qurilmalari.
Dvigatelsiz ortish-tushirish mexanizmlari va qurilmalari.
Reja:
1. Rolikli transporterlar
2. Ayrili qo‘l aravachalar
3. Aravachalar haqida ma’lumotlar
4. Konsolli qo‘l kranlari haqida
Tayanch so’z va iboralar: rolikli lo‘mlar; rolikli transportyorlar; rolikli
bo‘lakcha; domkrat; qo‘l aravacha; dastaki, ayrali aravacha;
talva polispast; dastali chig‘ir; dastani konsolkran; dastani
minarali kran.
Kuch agregati bo‘lmagan ortish-tushirish qurilmalari qo‘l kuchi bilan ortish-
tushirish ishlarini engillatish uchun mo‘ljallangan. Bularga rolikli qurilmalar
domkratlar, ayrili agregatlar, qo‘l yuritmali pogruzchiklar, qo‘l bilan ishlaydigan
tal, bunkerlar, pog‘onalar, bortli avtomobillarni yonboshlatish uchun ko‘chma
nishab tagliklar kiradi. Rolikli qurilmalarga (14-rasm) rolikli lo‘m, rolikli
aravacha, transportyor kabilar kiradi.
Rolikli lo‘mni
(10a-rasm) og‘ir yuklarni qattiq qoplamali tekis
maydonchada, gorizontal yo‘nalishda bir necha metr surishda ishlatish mumkin.
Lo‘mning qayrilgan uchida ikkita g‘ildirakcha (rolik, g‘altak) o‘rnatilgan o‘qi bor,
dumalash podshipniklariga tayanadi. SHunday lo‘mlar bilan qurollanganuchta
ishchi 2t og‘irlikdagi yukni surishi mumkin.