Transport vositalarining elektr jixozlari va elektron tizimlari

Ishni bajarish tartibi: 
1. Tekshirilayotgan generatorning texnik holati o‟rganiladi; 
2. Tok kuchi normal nagruzkasini o‟rganiladi; 
3. Qulay sharoitda kuchlanishni o‟rganiladi; 
4. Sinalayotgan generatorni quvvatini tekshiriladi. 
Sinash o‟tkazish tartibi. 
1-sinov
. Generatorni ishi tekshirilib, bunda salt yurish holatida nominal 
kuchlanishga qancha aylanishlar sonida yetishi aniqlandi. 
- Yuklanish reostagi dastagi soat miliga qarshi oxirigacha buriladi.
- Uyg‟otish o‟chirgichi «rostlagichsiz» holatga. 
- Stend dvigateli yoqilib, asta sekin aylanishlar ko‟‟aytiriladi va vol‟tmetr kuzatiladi. 
- 12,5 V kuchlanishga chiqqanda taxometr ko‟rsatkichi ko‟riladi. 
2-sinov
. Generatorni to‟la quvvat berishga tekshirish. Generator to‟la kuchlanish 
berib ishlashdagi aylanishlar sonini aniqlash. 
Sinov o‟tkazish tartibi:
- Generatorni stendga ulanish o‟sha bo‟yicha qoladi. 
- Vol‟tmetr ko‟rsatkichini kuzatib, aylanishlar asta sekin ko‟payib boradi. 
- Genrator kuchlanish 12,5 V stenda yuklanish reostati asta sekin ulanadi, am‟remetr 
kuzatib boriladi. 
- Generator kuchlanishi 12,5 V da aylanishlar va yuklanishni o‟zgartirib nominal tok 
kuchini o‟rnatish. 
- Taxometr ko‟rsatkichi ko‟riladi. 
Generatorni salt yurish rejimidagi rele-rostlagichsiz tezlik tavsifnomasini 
tekshirish quydagicha bo‟ladi. 
3-sinov. 
a)
.
Stend ulanish 1-2 ishdagidek qoladi. 
- yuklanish rostlagich dastagi soat miliga qarshi oxirigacha buriladi. 

---

160 
-
Stend yoqiladi, 600 ayl./min boshlab har qachon yuz-180 ayl./min.da am‟ermetr va 
vol‟tmetr ko‟rsatkich yozib olinadi. 
b). Generatorni rele-rostlagich bilan ishlashi. 
- Kuchlanishni avtomatik rostlash kuchlanish vibratsion rostlagichi orqali bajariladi, 
bunda qo‟rg‟oshin toki o‟zgartiriladi, demak magnit oqimi (F) ham o‟zgaradi.
- Qo‟zg‟alish o‟chirg‟ichi rele-rostlagich holatiga qo‟yiladi. 
4-sinov
. Kuchlanish rostlagichini tekshirish. 
- Elektrodvigatel yoqiladi va 3000-5000ayl/min ga to‟g‟rilanadi. 
- Yuklanish richagi orqali nominal yuklanish yarmiga teng bo‟lgan tok kuchi 
o‟rnatiladi. 
- O‟zgarmas aylanishlar sonida yuklanish ko‟paytirib boriladi. 
- Yuklanish am‟ermetri ko‟rsatkichi yoziladi. 
5-sinov. 
Teskari tok relesini tekshirish. 
a). Kuchlanish ulangan. 
- Restat ruchkasi soat miliga teskari oxirigacha buriladi. 
- Elektrodvigatel ulab, aylanishlar soni asta-sekin ko‟paytiriladi va vol‟tmetr 
kuzatiladi. 
- Strelka keskin cha‟ga ketgan vaqitda volg‟tmetr ko‟rsatkichi yozib olinadi. 
b). Teskari tok. 
- Yuklanish reastati soat strelkasiga qarshi oxirigacha bkriladi. 
- Dvigatel aylanishlari nominalga ko‟tariladi. 
- Asta-sekin aylanishlar soni kamaytiriladi va ampermetr kuzatiladi. 
O‟lchash jadvalga yozish.