Transport vositalarining elektr jixozlari va elektron tizimlari

Ishni bajarish tartibi: 
4.1. Elektr jihozlarini nazorat yo‟li bilan tekshirish
4.2. Sxemani tuzilishi 
4.3. NIIAT E-6 asbobi yordamida yoritgichni sozlash 
4.4. Qarshiliklar panelini tuzilishini ko‟rish 
4.5. Dvigatelning o‟t oldirish momentini o‟rnatish 
4.6. O‟t oldirish momentini sinash. 
 
Umumiy ma‟lumotlar: 
Avtomobil elektr jixozlari sxemasi: manbadan panelga ulanish va 
istemolchiga elektr energiyasini ulanishi hamda "massa" – kuzovga va avtomobil 
agregatiga ulanishi, qarshiliklar funktsiyasi orqali ulanishi. Bortoli set – 
o‟zgaruvchan tok, doimiy kuchlanish 12V. Dvigatel ishlamaganda barcha 
iste‟molchilar tokni akkumulyato batareyasidan oladi, dvigatel ishlaganda esa – 
generatordan 
o‟zgaruvchan tok olib to‟g‟rilagich vipramitelem orqoli 
istemolchilarga uzatadi. Generator ishlaganda akkumulyator batareyasi zaryadlanadi. 
Barcha elektr istemolchilari tok borishdan oldin qarshiliklar blokiga boradi. 
Elekt dvigatel motoredukli – oyna tozalagich, orqa oyna isitgichi (VAZ), far (agar 
bo‟lsa) – ko‟p martali himoyalangan avtomatik bimetalli saqlagich. Yonilg‟i bilan 
ta‟minlash tizimini zanjiri (dvigateli VAZ) quyib himoyalangan kabel secheniyasi (1 
mm
2
). Himoyalanmagan akkumulyator batareyasi zaryadlash zanjiri, zajiganiya 
(dvigatel‟ VAZ), dvigatelni yoqish, "generator – o‟t oldirishdan o‟chirish - montaj 
bloki". Aniq istemolchilar (fara, sovitish tizimi elektrodvigateli, elektrli benzin 
nasos) rele orqali ulanidi. 
Montaj blokida rele va qarshiliklarni joylanishi 
K1 – Yoritish lampasini yonganligini ko‟rsatish relesi
K2 – oyna tozalagini ishlashini sozlash relesi
K3 – burilish va avariya signilini uzish-qo‟shish xabar berish relesi
K4 – yaqinni yoritish farasini relesi
K5 – uzoqni yoritish farasini relesi
K6 – qo‟shimcha rele
K7 – orqa oynani isitishni ko‟rsatuvchi rele
K8 – qo‟shimcha rele
F1 - F20 – qarshiliklarni qo‟yish paneli (plavkie)
Montaj blokida ko‟p qarshiliklar va rele joylashgan, u avtomobil sallonida rul 
ostki qismida chap tomonida joylashgan. Kuchlanish tokini saqlaydi va tablitsada 
ko‟rsatilganda himoya qiladi.

---

184