Transport vositalarini loyihalash va hisoblash

167

---

7
f C / )
_ 
J“ 1_
-
> c th
r iD *
> o i
6\ ф с
4 t
к
Tortgich 
Tirkama
Bir yo‘ lli sxemaning asosiy kamchiligi avtopoezd tez-tez tor- 
mozlanganda (masalan: qiya yo‘ llarda) pnevmatik tormoz yuritmadagi 
siqilgan havo tez sarflanadi va siqilgan havoning bosimi pasayib ketadi. 
Shuning uchun zamonaviy avtomobillarda ikki yo‘ lli sxemalar ish- 
latiladi.
Ikki yo‘ lli sxemaning afzalligi tirkamadagi resiverga havo -mun- 
tazam yetkazib turiladi (siqilgan havoning bosimi pasaymaydi) va tir­
kamadagi tormoz mexanizmlarining ishga tushish vaqti tez hisoblanadi 
(bir yo‘ lli sxemaga nisbatan 2 marta tez).
Pnevmatik tormoz yuritma elementlari
Kompressor. 
Yuk avtomobillarida asosan ikki silindrli komp- 
ressorlar ishlatiladi. Ular harakatni tasma yordamida dvigateldan oladi. 
Avtomobilning massasiga qarab ulammg samaradorligi 100 - 400 1/min 
bo‘ lishi mumkin (masalan M A Z avtomobilida 220 1/min samaradorlikka 
ega bo‘ lgan kompressor o ‘rnatilgan, ne=2000 ayl/min). Kompressor 
sarflaydigan quwat dvigatel maksimal quwatining 5 - 6% ga teng.
Kompressorning samaradorligi quyidagicha aniqlanadi:
i - n - d 2 -Sn-nk-rj 
4000
bu yerda: 
t
- kompressor silindrlarining soni; 
d
- silindr diametri, sm; 
s„-
porshen yo‘ li, sm;
nk
- kompressorning aylanishlar chastotasi, ayl/min; 
t]-
uzatishlar koeffitsiyenti (?/ = o,6).
168

---

Resiverlaming umumiy hajmi tormoz kameralari (silindrlari)ning