Transport vositalarini loyihalash va hisoblash

Rp
=
R/
cosa
,
bu yerda: A - sharik va ariqchaning tutashuv burchagi (A = 40...45°).
d=RJl, 7
diametrli (sm da) sharikka ta’sir etuvchi yuklanish 
46d2
kNdan oshmasligi kerak. Shariklarning materiali SHX15.
K ardan vali. Ish jarayonida kardan vali egiluvchi, buraluvchi va 
o ‘q bo‘ylab yo‘nalgan yuklanishlar ta’sirida ishlaydi.
Egiluvchi yuklanishlar
asosan kardan valining muvozanatlash- 
maganligi tufayli va qisman krestovina shiplariga ta’sir etuvchi kuchlar 
ta’sirida paydo boMadi. Ekspluatatsiya sharoitida shlitsali birikmaning 
yoki kardan sharniri podshipniklarining yeyilishi sababli ham hosil 
boMishi mumkin. Kardan valining muvozanatlashmaganligi titroq va 
shovqin paydo qiladi. Shuni ham hisobga olish kerakki, muvoza­
natlashgan kardan vali o ‘z og‘irligi ta’sirida egilishi mumkin, natijada 
kardan valining aylanishi ma’lum bir qiymatga yetganda (kritik ayla­
nishlar soni) kardan vali o‘z muvozanatini yo‘qotadi va uning egilishi 
oshib borib, sinishi mumkin.
Muvozanatlashmagan kardan vali aylanganda markazdan qochma 
kuch hosil boMadi:
Pts = mv{e
+ / )
0
)2,
bu yerda: 
e -
tinch holatdagi kardan vali o‘qining aylanish o‘qidan siljish 
masofasi;
со - kardan valining burchak tezligi; 
f -
kardan valining egilishi; 
mv -
kardan valining massasi.
Markazdan qochma kuch kardan valining elastikligi bilan muvo- 
zanatlashadi.
P u = S i/
79

---

bu yerda: 
S,
- egilishdagi mustahkamlik. 
Shuning uchun:
wv(e + / ) со
2
= 
s -J
yoki 
/ = 
~ e- a)\