Mamlakatimiz bo‘yicha neft sanoatining rivojlanishi
Yillar
Neft
(m ingt)
Kondensat
(ming t)
Neft+kondensat
(ming t)
1965
1798
0
1798
1970
1639
166
1805
1975
1180
163
1343
1980
1011
318
1329
1985
990
988
1978
1990
1286
1525
2811
1991
1384
1448
2832
1992
1748
1544
3292
1993
2403
1597
4000
1994
3875
1642
5517
1995
5169
2411
7580
1996
4977
2639
7616
1997
5102
2783
7885
1998
4843
3261
8104
1999
4630,3
3515,1
8145,4
2000
4170,2
3366,0
7536,2
2001
4028,8
3227,3
7256,1
2002
4165
3485
7650
H ozirgi kunda respublikam izda neftni qazib olish, neftni qayta
ishlash va neft kim yo sanoatini rivojlantirishga katta e ’tibor beril-
moqda. 0 ‘zbekistonda neftni qayta ishlash 1885 y ildan boshlangan.
0 ‘zbekistonda neft zaxiralari Farg‘ona vodiysida (Shim oliy So‘x,
Janubiy O lam ushuk, Polvontosh,
S ho‘rsuv, Chim yon),
Surxon
vohasida
(«X ovdach»,
«U chqizil»,
«Kokayti»,
« Q osh g ‘ar»),
Q oraqalpog‘istonda (U st-Y urt), Shim oliy M uborakda v a boshqa
yerlarda joylashgan. R espublikam iz hududida
O ltiariq (1906)va
Farg‘ona (1958) neftni qayta ishlash zavodlari, M uborak gazni qayta
ishlash zavodi (1972), S ho‘rton gaz kom pleksi (oltingugurtdan
tozalash qurilm alari bilan birga) (1980) va Buxoro neftni q ayta ishlash
zavodi (1997) qurilib ishga tushirildi.
M ustaqillikka erishilgandan beri respublikam izda neft v a gaz
sanoati rivojlanishiga alohida e ’tibor berilib, y o n ilg ‘i ta ’m inoti
m ustaqilligiga erishildi. M ustaqilligim iz yillarida respublikam izda
neft sanoatining rivojlanishini quyidagi jad valdan k o ‘rish m um kin.
H ozirgi k u nd a n eft va gaz konlarini qidirish, k onlam i ishlatish,
neft va gazni qayta ishlash ishlari « 0 ‘zbekneftegaz» m illiy xolding
kom paniyasi tom onidan boshqariladi. H ozirgi kunda M uborak gazni
qayta ishlash zavodi, F arg ‘ona, O ltiariq va Q orovulbozor neftni qayta
ishlash zavodlari ishlam oqda.
N eft o ‘z tarkibidagi oltingugurt v a parafm m oddalari m iqdoriga
qarab quyidagicha tasniflanadi:
■
oltingugurt m oddasi bo'yicha:
- kam oltingugurtli, bunda oltingugurt m iqdori (hajm hisobida)
0,15 % gacha;
- oltingugurtli, bunda oltingugurt m iqdori 0,15 dan 2,0 % gacha;
yuqori oltingugurtli, b unda oltingugurt m iqdori 2,04% dan
yuqori b o ‘ladi;
■
parafin m oddasi b o ‘yicha:
- kam parafm li, bunda parafm m iqdori (hajm hisobida) 1,5%
gacha;
- parafm li, bunda parafm m iqdori 1,5% dan 6,0% gacha;
yuqori parafm li, bunda parafin m iqdori 6,0
%
dan yuqori
b o ‘ladi.
Tarkibidagi elem entlam ing o ‘xshashligiga qaram asdan turli
joydan olingan neftlam ing fizikaviy v a kim yoviy xossalari har xil
b o ‘ladi. B unga sabab, uglerod v a vodorod atom larining o ‘zaro turli
shaklda birika olishidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |