Transport va logistika

2. Fanning maqsadi, vazifalari va asosiy bo‘limlari.
Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi va servisi, amaliy faoliyat sifatida, texnik, iqtisodiy, tashkiliy va ijtimoiy tadbirlar majmui bo‘lib, quyidagilarni ta’minlaydi:
1) yuk tashish xizmatiga yoki tashqi mijozlarga kerakli nomenklaturada, miqdorda, vaqtda ishga yaroqli avtomobillarni yetkazib berish;
2) avtomobil parkini ishga yaroqli holatda, quyidagilarga rioya tutish:
- mehnat va moddiy resurslarni oqilona harajat qilib;
- yo‘l va ekologiya xavfsizligi me’yorlari darajasida ta’minlab;
- xodimlarga me’yordagi mehnat sharoiti yaratib.
ATES fan tarmog‘i sifatida avtomobillar va parklarning texnik holatini boshqarish yo‘llari va usullarini aniqlab quyidagilarni ta’minlaydi:
- avtomobillardan texnik foydalanish xususiyatlarini to‘liq ishga solib muntazam va xavfsiz yuk va yo‘lovchi tashish;
- ish qobiliyati va texnik holati talab darajasida bo‘lishi;
- moddiy va mehnat harajatlari optimal bo‘lishi;
- avtomobil transportining aholiga, xodimlarga va atrof-muhitga zararli ta’sirini imkoniyat boricha kamaytirish.
ATEning samaradorligi muhandislik-texnik xizmati (MTX) tomonidan ta’minlanadi va bu xizmat ATEning maqsad va vazifalarini amalga oshiradi.
Shunday qilib, “Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi” avtomobil transporti tizimining kichik tizimlaridan biridir. Shuningdek bu tizimga “Tijoratda foydalanish yoki yuk tashish xizmati” (TF) kichik tizimi, hamda “Boshqarish” (B) kichik tizimi kiradi.
Korxonalarning xillari va ularning faoliyatlari turiga qarab “Avtomobillar texnik ekspluatatsiyasi” kichik tizimi tashkiliy va iqtisodiy tomondan quyidagicha namoyon bo‘ladi:
- alohida korxonaning yoki ular birlashmalarining (transport kompaniyasi, xolding, tijorat avtotransport korxonasi) ishlab chiqarish tarkibi, kichik tizim sifatida yuk tashishni amalga oshiradi, va shu bilan bir qatorda, parkni ishga layoqatli holda tutib turadi;
- mustaqil xo‘jalik sub’ekti sifatida, mulkchilikning hamma shakllariga mansub bo‘lgan avtotransport vositalari egalariga to‘lovli xizmatlar ko‘rsatadi.
Birinchi holatda ATEning asosiy xissasi shundan iboratki, u korxonaning “Tijoratda foydalanish” kichik tizimini ishga yaroqli va bekamu ko‘st transport vositalari bilan ta’minlaydi, ya’ni transport jarayonini yuzaga kelish imkoniyatini ta’minlaydi. “Tijoratda foydalanish” va “Boshqarish” kichik tizimlarining vazifasi – bekamu ko‘st bo‘lgan avtomobillarni iloji boricha samarali ishlatib, daromad olish, uni transport jarayoniga haqiqiy qo‘shgan xissasiga va olingan foydaga mos ravishda hisob-kitob qilishdir.