Transport logistikasi

5.Transport va yuklash – ekspeditorlik hujjatlari
Transport ekspeditsiyasining shartnomasi – bu ikki tomonlama shartnoma tuzuvchilarning, ya’ni bir tomon ekspeditor – haq to‘lovchi, ikkinchi tomon mijoz (yuk jo‘natuvchi yoki qabul qiluvchi) yuklarn tashish bilan bog‘liq xizmatlarni bajaruvchi yoki tashkil etuvchi majburiyatini oladi.
Avtomobil transportida yuk tashish qoidalariga binoan transport ekspeditsiyasining shartnoma predmetiga ko‘ra ekspeditor quyidagi xizmatlarni ko‘rsatadi:

• 
  ekspeditor yoki mijoz tomonidan tanlab olingan transport va marshrutda yuklarni tashishni tashkil etish;
  
• 
  o‘z nomidan yoki mijoz nomidan yuk tashish shartnomasini tuzish;
  
• 
  yukni tashishga oldindan tayyorgarlik ishlarini bajarish;
  
• 
  transportda yukningustini yopish vositalarini berish;
  
• 
  ombor ichida yuklarga qayta ishlov berish;
  
• 
  yukni jo‘natishni va qabul qilib olishni ta’minlash;
  
• 
  eksport va import hujjatlarini olish;
  
• 
  bojxona va boshqa rasmiy ishlarni bajarish;
  
• 
  yukning miqdori va holatini tekshirish;
  
• 
  yukni ortish va tushirish;
  
• 
  mijozga yuklatilgan bojxona to‘lovlari va boshqa xarajatlarni to‘lash;
  
• 
  yuklarni saqlash;
  
• 
  belgilanganpunktdayuklarniolish;
  
• 
  tashish davomida yuklarni kuzatish va qo‘riqlab borish;
  
• 
  jo‘natuvchining tashish rejasini bajarishi uchun hisob kartochkalarini yuritish va boshqalar.
  

Transport ekspeditsiyasining shartnomasi yozma ravishda olib boriladi. Agar ekspeditorga uning majburiyatini bajarishga ishonchnoma zarur bo‘lsa, unda mijoz ma’lum bir shaklda yoki ixtiyoriy shaklda ishonchnoma berishga majbur.
SHuningdek, mijoz yuklarning hususiyati va tashish sharoitlari, ekspeditorning majburiyatlari haqidagi boshqa ahborotlarni ham berish zarur. O‘z navbatida ekspeditor olingan axborotlardagi kamchiliklar haqida habar berishi hamda qo‘shimcha ma’lumotlarso‘rashgamajbur.
Agar mijoz kerakli ma’lumotlarni to‘liq bermasa, ekspeditor o‘z ishini boshlashga haqqi bo‘lmaydi yoki etarli darajada taqdim etilmasa va bu zarar keltiradigan bo‘lsa, unda mijoz bu zararni qoplashga majbur hisoblanadi.
Ekspeditsiya shartnomasida ko‘rsatilgan majburiyatlarini to‘liq yoki etarli darajada bajarmagan ekspeditor qoidaga binoan mijozga etkazilgan zararning o‘rnini to‘ldirishi kerak.