Transport-ekspeditsion xizmatlar asoslari

ekspeditor
bo‘lishi mumkin. Ekspeditor shuningdek yuklarni to‘plash, bojxona ko‘rigidan
o‘tkazish, barcha to‘lovlarni amalga oshirish va boshqalar bo‘yicha ekspeditsiya
shartnomasini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan harakatlarni ham bajaradi.
Ekspeditolrning bunday tushunilishiga aralash tashish operatorining ta’rifi ham
mos keladi.
Ekspeditorlarga keng huquqlarning taqdim qilinishi ularning zimmasiga mos
keluvchi majburiyatlar va javobgarlikni yuklashni ham ko‘zda tutadi. Xususan,
yuridik yoki jismoniy shaxs ekspeditsion faoliyatni amalga oshirishga ruxsat olishi
uchun quyidagi talablarga javob bera olishi lozim:
·
malaka guvohnomasi bilan tasdiqlangan mos keluvchi kasbiy tayyorgarlikka
ega bo‘lish;
·
yuksak axloqiy mavqega ega bo‘lish, bu mazkur shaxs hech qachon sudning
qarori bilan aldov, firibgarlik va boshqa shunga o‘xshash jinoyatlarda aybdor
deb topilmaganligini, diskvalifikatsiyaga tortilmaganligi yoki ekseditorlik
operatsiyalarini bajarish huquqidan mahrum qilinmaganligini, ekspeditorlik
faoliyati qoidalarini buzishda aybdor deb topilmaganligini, mehnat va soliq
qonunlarini hamda ijtimoiy ta’minot talablarini buzmaganligini bildiradi;
·
tovarni ekspeditsiyalashga berilgan topshiriqni bajarishga moliyaviy va
iqtisodiy jihatdan qodir bo‘lish.
Ekspeditor yuklarni tashishda ishtirok etadigan barcha tomonlar bilan
hamkorlik qiladi, tovarni eng ishonchli, eng tezkor, eng tejamli usulda tashishni
tashkil qiladi. Samarali xalqaro faoliyat yuritish uchun ekspeditor tajribali va
ishonchli korrespondentlik tarmog‘iga ega bo‘lishi yoki dunyoning ko‘proq muhim
bo‘lgan tijorat markazlarida o‘zining bo‘limlariga ega bo‘lishi zarur bo‘ladi. SHu
tufayli u yuklarni tashishga buyurtmalar qabul qilishi, transport vositasining bo‘sh
qaytmasligini ta’minlashi va yukning harakatlanishini nazorat qilishi mumkin
bo‘ladi.
Unchalik katta bo‘lmagan transport-ekspeditsion korxonalar doirasida
iqtisodiy xo‘jalik yuritishning turlicha formalari samarali ravishda qo‘llanilishi,

---

16
ilmiy-texnik eksperimentlar o‘tkazilishi, transport-ekspeditorlik xizmat
ko‘rsatishning yangi turlari sinovdan o‘tkazilishi mumkin.