Transport-ekspeditsion xizmatlar asoslari

Xizmatlarni amalga oshirishning ratsional texnologiyalarini ishlab chiqish
bo‘yicha chora-tadbirlar
Transport-ekspeditorlik xizmatlarning ratsional texnololgiyalarini ishlab
chiqish, birinchidan, ko‘rsatiladigan xizmatlarning ustivor va progressiv
texnologiyalarining o‘z vaqtida qo‘llanilishini, ikkinchidan, ratsional
texnologiyalar va tizimlarni rivojlantirish uslublarini ishlab chiqish va o‘zining
faoliyatini reklama qilish va hokazolar yordamida boshqa mijozlarni ham qamrab
olishni ko‘zda tutadi. SHuni qayd qilish lozimki, tashishlar va xizmatlarning yangi
texnologiyalarini ishlab chiqish mijozlarning talablarini bajarish pozitsiyasidan
turib olib borilishi lozim, bu talablar amalda o‘ta turli-tuman bo‘lishi mumkin.
Ba’zi bir mijozlar – tashishlarning tezkorligini, boshqalari – yukning to‘liq
saqlanishini, uchinchilari – hajmlarni to‘liq bajarishni, to‘rtinchilari – unisini ham,
bunisini ham, uchinchisini ham va hokazolarni talab qiladi.
Ekspeditor barcha bu talablarni imkon qadar hisobga olishi lozim.
Tashishlar va xizmatlarning yangi texnologiyalarini ishlab chiqish quyidagi ketma-
ketlikda amalga oshirilishi lozim:
1.
G‘oyalarni shakllantirish. Mazkur bosqichda transport-ekspeditorlik
korxonasining haydovchidan tortib korxona rahbarigacha bo‘lgan ko‘plab
xodimlarining ishtirok etishi maqsadga muvofiq bo‘lib hisoblanadi. G‘oyalar
harakatlanuvchi sostav, tirkamalar, konteynerlar, paketlarning yangi tiplarini
qo‘llash, yuklarni ortish va tushirishning yangi usullarini qo‘llash, etkazib
berish usullarini, yangi marshrutlarni, informatsiya va hujjatlarning o‘tishini,
yukning saqlanishini ta’minlash usullarini optimallashtirish va hokazolarga
taalluqli bo‘lishi mumkin.
2.
G‘oyalarni tanlab olish. Mazkur vazifani bajarish uchun transport-
ekspeditsiya korxonasida mutaxassislarning mavjud takliflarni baholash va
ulardan eng yaxshilarini tanlab olishga qodir bo‘lgan kichik guruhini tashkil
qilish tavsiya qilinadi, bunda chetdan mustaqil ekspertlarni ham taklif qilish
mumkin. Bunda eng yaxshi g‘oyalarni tanlab olishning asosiga turlicha
kriteriylar: korxonaning foydasi, bozorning qamrab olinganlik darajasi,

---

83
xarajatlarning kamayishi, mablag‘larning tejalishi va hokazolar qo‘yilishi
mumkin.
3.
Tanlangan teznologiyani, xizmatni, yukni harakatlantirish tizimini ishlab
chiqish va uni tajribada tekshirib ko‘rish. Mazkur bosqichni bajarishda ilmiy-
tekshirish va loyiha tashkilotlarini jalb qilish tavsiya qilinadi.
4.
Transport marketingi strategiyasini ishlab chiqish. YAngi texnologiya,
xizmatlar, yukni harakatlantirish tizimi iste’molchilarining mumkin bo‘lgan
sonini, o‘zlashtirish hajmlarini, mumkin bo‘lgan mehnat sarfi va moddiy
xarajatlarni, foydani, atrof-muhitga ekologik ta’sir ko‘rsatish darajasini,
tashishlarning xavfsizligi va hokazolarni aniqlash zarur bo‘ladi.
5.
Texnologiya, xizmat, yukni harakatlantirish tizimini tajribada tekshirib
ko‘rish natijalari bo‘yicha to‘ldirish. Mazkur bosqichda yangi teznologiya,
xizmat, yukni harakatlantirish tizimini joriy qilish bo‘yicha texnik, iqtisodiy,
tashkiliy va boshqa zaruriy chora-tadbirlarni amalga oshirish zarur bo‘ladi. Bu
chora-tadbirlar bevosita transport korxonasining o‘ziga ham, yukni
jo‘natuvchilar va yukni qabul qilib oluvchilarning korxonalariga ham, va
albatta, ekspeditorlik korxonalariga ham taalluqli bo‘lishi mumkin.
6.
Yangi texnologiya, xizmat, yukni harakatlantirish tizimidan keng
foydalanish.