egri chiziri deyarli sinusoidal buladi Amalda uchinchi garmonika magnit otsimlari fakat bak devorlarida uyurma toklar ta’sirida iyerof buladigan kuvvatni aniklash mak,sadida e’ti- borga olinadi.
Agar transformatorning birlamchi yoki ikkilamchi chubami uchburchak usulida ulansa, uchinchi garmonika EYuK lari ayrim faza chulgamlarining berk konturida uchinchi garmonika toklari- ni xosil kiladi (27-rasm, v ga karang). Bu toklarning yunalishi bir xil buladi, chunki ayrim faza chulgamlari ketma-ket ulangan berk kontur \osil kiladi. Natijada sinusoidal magnit ok.imi xosil bulishi uchun sharoit yaratiladi, transformatorning EYuK lari £, va Yeg sinusoidal buladi.
Bir gruppaga birlashgan uchta bir fazali transformatorning magnit zanjiri uzaro boglanmaganligi uchun magnit okimi- ning uchinchi va unga karrali garmonikalari (birinchisi \am) magnit utkazgich orkdli tutashadi. Bunday tutashishda magnit kar- shiligi kichkina. Shuning uchun uchinchi garmonika magnit ok,imi va EYuK katta buladi. Bir faz?li transformatorlar gruppasi- da transformator pulatining rasmiy tuyinishida uchinchi garmonika EYuK birinchi garmonikaning 50 ... 60% ni tashkil tsiladi. Transformatorlarda bu xol faza kuchlanishini oshirib yuboradi. Shuning uchun bir gruppaga birlashgan bir fazali transformatorlarda chulgamlarni yulduz-yulduz usulida ulab ish- latishdan foydalanilmaydi.
III bob TRANSFORMATOR PARAMETRLARINI TAJRIBA UTKAZISh YuLI BILAN ANIKLASh
Oldingi paragraflarda bir fazali transformatorning turli sharoitlarda ishlashi, bu sharoitlar uchun uning asosiy tengla- malari va boshka muxim masalalar bilan mufassal tanishdik. Xar Kanday transformator zavodda tayyorlangandan sung, laboratoriya sharoitida tajriba utkazish yuli bilan uning turli sharoitlarda ishlashi tekshirib kuriladi. Bu tajribalardan aniklangan ma’lumotlar transformatorning pasportida kursatiladi. Umuman, transformatorlar uzok vatst ishlashga muljallab tayyorlanadi. Lekin vakt-vakti bilan uning kanday ishlashi va mu*im para- metrlari tekshirib turiladi. Elektr tarmogini xisoblashda transformatorning ekvivalent elektr sxemasiga tegi shli parametrla- rini aniklash talab tsilinadi. Kupincha kapital remontdan yoki ichki buzilishlardan sung laboratoriya sharoitida, transformatorning asosiy parametrlarini aniklash mak;sadida, turli sharoitlarda ishlatib tajribalar utkaziladi. Bu tajribalar salt ishlash va kiska tutashish tajribalaridir. Bu tajribalardan olin- gan ma’lumotlar transformatorning pasportida kursatilgan ma’lumotlar bilan solishtiriladi va ishlatishga yarokliligi anik- lanadi.