Tovar moddiy zaxiralar hisobi va ombor xo’jaligini tashkil etilishi auditi mundarija kirish I bob. Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida tovar-moddiy zaxiralar hisobi va auditining nazariy-huquqiy asoslari

3-rasm. Maqsadiga qarab tovar-moddiy zaxiralarning toifalari.⁶

Korxonalar joriy aktivlari tarkibiy qismida salmoqli hissani zaxiralar, ya’ni hisobot ko’rsatkichlaridagi “tovar-moddiy zaxiralari” (TMZ) tashkil etadi. TMZlarga xom ashyo va materiallar, tugallanmagan ishlab chiqarish, tayyor mahsulot va tovarlar kiradi. Zaxiralarni hisobotlarda aks ettirishda, ikkita muhim jihatga e’tiborni qaratish lozim bo’ladi. Birinchisi, xarid qilingan zaxiralarning boshlang’ich qiymatini va ikkinchisi, realizatsiya qilingan zaxiralarning tannarxini aniqlash masalasidir. Bu masalalar zaxiralar hisobida asosiy o’rinni egallaydi va bu masalalarning yechilishiga to’g’ri yondashish, ob’ektiv aks ettirish imkonini beradi.

I bob bo’yicha xulosa
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida moliyaviy hisobot nafaqat mamlakatimiz ichidagi foydalanuvchilar, balki xorijiy investorlar hamda hamkorlarning ham axborotlarga bo’lgan ehtiyojlarini to’liq qondirish talablariga javob berishi lozim. Ayniqsa, korxonalarda vujudga kelayotgan innovatsion mahsulot, ish va xizmatlar, tovar-moddiy zaxiralar va moliyaviy natijalarga oid axborotlarni umum tan olingan xalqaro tartib-qoidalar asosida shakllantirish hamda taqdim etish o’ta dolzarbdir.
Korxonalar joriy aktivlari tarkibiy qismida salmoqli hissani zaxiralar, ya’ni hisobot ko’rsatkichlaridagi “tovar-moddiy zaxiralari” (TMZ) tashkil etadi. TMZlarga xom ashyo va materiallar, tugallanmagan ishlab chiqarish, tayyor mahsulot va tovarlar kiradi.
Zaxiralarni hisobotlarda aks ettirishda, ikkita muhim jihatga e’tiborni qaratish lozim bo’ladi. Birinchisi, xarid qilingan zaxiralarning boshlang’ich qiymatini va ikkinchisi, realizatsiya qilingan zaxiralarning tannarxini aniqlash masalasidir. Bu ikki masala zaxiralar hisobida markaziy o’rinni egallaydi va bu masalalarning echilishiga to’g’ri yondashish moliyaviy natijalarni etarli darajada ob’ektiv aks ettirish imkonini beradi.


II bob. O’zbekistonda tovar-moddiy zaxiralar hisobi va ombor xo’jaligi auditining amaliy xususiyatlari

1.