Toshkent yangiyul poligraph service

Izotermik reaktorlar reaksion hajmning barcha nuktalarida bir xil o‘zgarmas haroratga ega bo‘ladi, ya’ni 26-rasmdagi I egri chiziqka asosan bunday reaktorlarning butun reaksion hajmi — fazasi vaqt birligida t_a—t_o._rt bo‘ladi. (t_o,_rt — o‘rtacha harorat). Ishlab chiqarish uchun izotermik rejimga nisbatan samaradorli bo‘lib, u jarayonni

maqbul haroratga yaqinlashish imkoniyatini beradi va reaktomi avtomatizatsiyalash imkoniya­tini yaratadi.

Izotermik rejim apparatdagi reagentlami qattiq aralashtirish va muallaq turuvchi qatlam (qaynovchi yoki ko‘pik qatlam) hosil qilish yo‘li bilan yaratiladi.

Dastlabki moddalaming reaksion bo‘shliqqa tushishi darhol, ekzotermik reaktorlarda harorat ortadi, endotermik reaktorlarda esa pasayadi. Bunday hollarda endotermik samarani, issiqlik berish, ekzotermik jarayonlarni esa undan issiqlikni olish (chiqarish) yo‘li bilan qoplash orqali izotermik rejimga yaqinlashtirish mumkin. Bunda reaktor balandligining butun hajmida issiqlik berish va olish jadalligi 25- rasmdagi egri chiziq bo‘yicha o‘zgaradi. Ekzotermik rejim, dastlabki moddalaming konsentratsiyasi kam bo'lganda, masalan, gazlami chuqur tozalashda hamda kichik issiqlik effektiga ega bo‘lgan reoksiyalarda amal qiladi.

Politermik reaktor deb, reaksiya issiqligi jarayondan issiqlikning olinishi yoki berilishi bilan yoki asosiy jarayon issiqlik effektiga teskari ishorali bo‘lgan qo‘shimcha jarayonning issiqlik effekti bilan

qisman qoplanadigan reaktorlarga aytiladi. Politermik reaktorlarga, reaksion aralashmani aralashtirish darajasi kam bo‘lgan va reaksion hajm ichida issiqlik almashtirgichlari kam bo'lgan apparatlar misol bo‘ladi. Masalan, quvursimon kontakt appa­ratlar (27- rasm). Bunday apparatlarda ekzotermik jarayonlarni amalga oshirilganda harorat appa­ratning balandligi H bo‘yicha 2- xarakterli egri chiziq hosil qilib o'zgaradi.

Reaksiyaga kirishayotgan massa- ning gidrodinamik rejimi bo‘yicha (reagentlaming aralashtirish darajasi bo‘yicha) uzluksiz ishlovchi (oqimli) reaktorlar ikki tipga bo‘linadi: ideal siqib chiqarish va to‘liq (ideal) aralashtirish reaktorlari.

Ideal siqib chiqarish reaktor­/anning xarakterli tomoni shundaki, reagentlar ohistalik bilan aralashtirilib, ya’ni tinch oqim bilan apparatning butun uzun bo‘yidan o‘tadi.

Shaxta tipidagi ideal siqib chiqarish reaktorining ishlash prinsipi 28- rasmda berilgan. Bu apparat ichi bo‘sh, uzun quvursimon bo‘lib, ichida chambara o'matilgan va ularning ustida qattiq donador modda to‘lg‘azilgan bo‘ladi. Odatda qattiq moddaning balandiga apparat diametridan katta bo‘ladi. Qattiq modda qavatidan gaz o'tib u bilan reaksiyaga kirishadi. Bunday reaktorlarda dastlabki

27.