Toshkent yangiyul poligraph service

Temir rudalari turi 300 xildan ortiqroq bo‘lishiga qaramay, cho‘yan va po‘lat ishlab chiqarishda asosan quyidagi temir rudalari ishlatiladi: 1. Magnit temirtosh (magnetit) Fe₃0₄ tarkibida 50-70 % temir saqlaydi, qo‘shimcha sifatida kamroq FeS₂ ushlaydi. 2. Qizil temirtosh (gemotit) Fe₂0₃ tarkibida 50-70% gacha temir saqlaydi. Qo'shimcha sifatida ozroq S va P saqlaydi. 3. Qo‘ng‘ir temirtosh (limonit)- Fe₂0₃ nH₂0 temir gidroksidi bo‘lib, tarkibidagi absorbsiyalangan suv miqdori o'zgarib turadi. Bu ruda tarkibida temir miqdori 25-53 % gacha bo‘lib, tarkibida aralashma sifatida S, P, As ushlaydi. Tarkibida 2% gacha xrom va 1 % gacha Ni saqlovchi turlari ham uchraydi va u tabiiy ligerlangan cho‘yan va po‘lat ishlab chiqarishda qo‘llaniladi. 4. Shpatli temirtosh (siderit)- FeC0₃. Tarkibida 30-37 % gacha temir ushlaydi. Bu ruda kuydirilgach, temir miqdori 50-60 % gacha ortadi. U tarkibida juda kam miqdorda S va P, hamda 1-10% gacha Mn saqlaydi.

Odatda ruda tarkibida temir miqdori 30 % dan kam bo'lsa, u cho‘yan va po‘lat ishlab chiqarish uchun ishlatilmaydi. Xomashyo sifatida kam bo‘lsa-da qora va rangli metallurgiya chiqitlari, svorka shlaklari (tarkibida 45-50 % gacha temir saqlaydi) kolchedan kuyundilari, marganets rudalari (MnO, Mn₂0₃, MnC0₃ va boshqalar) temir siniqlari va shu kabilar ham ishlatiladi.

Flyus nemischa so‘z bo‘lib, suyuq degan ma’noni anglatadi. Flyus domna jarayonida qiyin suyuqlanuvchi oksidlami oson suyuqlanuvchi cho‘yan bilan aralashmaydigan shlakka aylantiradi, ruda tarkibidagi bekorchi jinslarni, cho‘yan va po‘latning sifatini pasaytiruvchi elementlami, ko‘miming kulini (koks kulini) biriktirib oladi. Flyus sifatida asosan ohak-tosh (CaC0₃) va dolomit (CaC0₃ MgC0₃) ishlatiladi. Flyusning ahamiyati juda katta. Olinadigan cho‘yanning sifatini yaxshilash va uni boshqarish imkonini beradi. 1 t. cho‘yan olish uchun 0,4-0,8 t. gacha flyus qo'shiladi.