Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti “texnologik ta’lim” kafedrasi

Elektr o‘tkazuvchanlik.

Metallarda elektr o‘tkazuvchanlik har xil bo‘ladi. Elektr tokiga eng oz qarshilik ko‘rsatadigan metallar elektrni yaxshi o‘tkazadi. O‘lchov birligi Om.1 mm²yuzadan uzunligi 1 metr materialni tokka qarshilik qilish qobiliyati.

Metallarni temperaturasi oshishi bilan elektr o‘tkazuvchanligi kamayadi va aksincha. Metallni absolyut nol (-273) ga sovutilganda elektr qarshiligi nolga teng bo‘ladi.

Magnit hossalari.

Po‘lat va chuyanni magnit xossalari ularning kimyoviy tarkibigina emas, balki ichki tuzilishiga ham bog‘liq. Bundan shu narsa kelib chiqadiki magnit xossalari doimiy emas, ularga termik va mexanik ishlov berilganda o‘zgaradi. Temirni sovuq holatida magnit xossalari ancha sezilarli bo‘lib, uni qizdirilganda magnit xossalari ancha kamayib boradi va butunlay yo‘qolishi mumkin. Magnit xossalariga ega bo‘lgan po‘lat texnikada juda ko‘p tarmoqda ishlatiladi. Misol, rudalarni saralashda, temir-tersakni ko‘tarishda, dinamo mashinalarda, radio-telefon, telegraf apparatlarining detallarini tayyorlashda ishlatiladi. Ba’zan magnit xossalariga ega bo‘lmagan, po‘latlarni ishlatishga to‘g’ri keladi. Bunday po‘latlarni tarkibida ma’lum miqdordda nikel va marganets bo‘ladi.