Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar kafedrasi p. Mirxamidova, X. S. Nurmetov

7. MURAKKAB OQSILLAR. 

Murakkab oqsillar makromolekulasi tarkibiga aminokislotalardan tashqari oqsil 

bo’lmagan  boshqa  komponentlar  (prostitik  guruh)  ham  kiradi.  Murakkab  oqsillar 

---

prostetik  guruhlarining  (nuklein  kislotalar,  uglevod,  lipid,  vitamin  metall  va 

boshqalar) ximiyaviy tabiatiga ko’ra quyidagi guruhlarga bo’linadi: nukleoproteinlar, 

xromoproteinlar, glikoproteinlar, lipoproteinlar metalloproteinlar va fosfoproteinlar. 

Nukleoproteinlar 

Nukleoproteinlar  prostetik  guruhlari  nuklein  kislotalari-DNK  yoki  RNK  dan 

iborat.  Nukleoproteinlar  ishqoriy  sharoitda  yaxshi  eriydi  va  kislotalar  ta’sirida 

cho’kmaga  tushadi.  Dezoksiribonukleoproteinlar  kichik  konsentratsiyali  tuz 

eritmasida cho’kadi, yuqori konsentratsiyali tuzlar eritmasida esa eriydi. 

Nukleoproteinlar suyultirilgan kislotalar bilan chala gidroliz qilinganda ulardan 

oqsil va nuklein kislota ajralib chiqadi. Nukleinkislotalarining o’zi gidrolizlanganda 

birin ketin quyidagi parchalanish maxsulotlari hosil bo’ladi.