6.Hujumdagi o'yin taktikasi
O'yin hujum, mudofaa va hujumdan himoyaga o'tish va aksincha, uch bosqichdan iborat. Hujum ikki turga ega: hujum va qarshi hujum. Ularning orasidagi tub farq dastlab (tashkilotda), o'z vaqtida va vositalarni tanlashda seziladi. Hujum tezligini aniqlaydigan vaqt keldi. Hujum sekin va tez, ritmik va ritmli bo'lishi mumkin: strategik maqsadga qarab, jamoalarning o'yinlari sinfiga, o'yinchilarning saviyasi va mahoratiga, taktik tizimiga qarab. Hujumda uchta bosqich ajratiladi: tashkilot (boshlanish), rivojlanish va tugatish. Hujum to'p maydonni tark etganidan yoki hakam o'yin qoidalari buzilishini aniqlaganidan keyin boshlanadi. Hujumni tashkil qilishdan oldin turli vaqtlarning pauzalari mavjud. Qoidalarni buzganidan so'ng, to'p jarima zarbasi yoki jarima zarbasi bilan o'yinga kiritiladi. Faqatgina istisno - bu yon chiziq bo'ylab to'p yoki "tushgan" ni tayinlash.
Birinchi holda to'pni maydonga futbolchilar, ikkinchisida hakam qo'li bilan tashlaydilar. To'pni o'yinga kiritish hal qiluvchi moment, hujumning rivojlanish xususiyati unga bog'liq (u davom etadimi yoki barbod bo'ladimi). To'pning noaniq birinchi uzatmasi yoki bexato uzatilishi hujumning buzilishiga olib kelishi mumkin. Hujumni boshlagichning vazifasi - to'pni uzatishning eng oqilona turi va xarakterini tanlash, uning boshlanish vaqtini aniqlash.
To'pning birinchi uzatmasi o'yinni keskinlashtirishi va hujumga oldinga harakatni berishi yoki ushbu bosqichni chetlab o'tib, darvoza tomon so'nggi zarbani olib kelishi mumkin. Ammo u "maqsadsiz" belgiga ham ega bo'lishi mumkin (qisqa dastur shaklida). Jamoa o'zini sport uslubida tutmaydi, go'yoki taktik sabablarga ko'ra hujum boshlanishini ataylab kechiktirmoqda, to'pni va lateral uzatmalarning qisqa zarbalarini eng kichik ilgarilamasdan keng ishlatmoqda. Bunday harakatlarga raqib va tomoshabinlarga nisbatan hurmatsizlik namoyishi sifatida qarash kerak.
Chidamlilik vositalar va vositalarsiz o`lchanadi. Chidamlilikni vositali o`lchash uchun ma`lum tezlik bilan yugurish tavsiya qilinadi, hamda o`sha intensivlikni bo`shashtirmay ushlay olish vaqti (tezlikni susayishi boshlangunga qadar) hisoblanadi. Shuning uchun to`g’ridan-to`g’ri chidamlilikni o`lchash juda noqulay. Ko`proq vositasiz ulchashdan foydalaniladi. Sport amaliyotida, uzoq masofaga (10.000 m; 20.000 m) yugurish uchun sarflangan vaqtiga qarab chidamlilikga baho beriladi.
Chidamlilik talab qilinadigan mashqlarni bajarishda insonning funktsional imkoniyatlari, bir tomondan, lozim bo`lgan harakat malakalari va texnikani egallanganligi darajasiga bog’liq bo`lsa, boshqa tomondan, organizmning aerob va anaerob (kislorodli, kislorodsiz) imkoniyatlariga bog’liq. Nafas imoniyatlarining xususiyligi nisbatan yuqori emas, ular harakatni tashqi formasiga ham aytarli bog’liq bo`lmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |