Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti rivojlanish psixologiyasi. Pedagogik psixologiya



Download 1,33 Mb.
bet61/61
Sana11.01.2022
Hajmi1,33 Mb.
#352104
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61
Bog'liq
Rivojlanish psixologiyasi. Pedagogik psixologiya

Mezonlar

Maks.

ball

Guruh natijalarini baholash

1

2

3

4

5

Axborotning to‘liqligi

3 b.
















Axborotning grafik shaklda ifoda etilishi

1 b.
















Guruhning faolligi

1 b.
















Ballarning maksimal summasi, jami

5 b.
















4-ilova

1. Rivojlanish psixologiyasining shakllanish tarixi

2.Xorij psixologlari tadqiqotlarida psixologiyasining shakllanish tarixi masalasi

3.Xorij va rus psixologlarining davrlashtirish borasidagi qarashlarida farqli jihatlar nimada deb o‘ylaysiz?




4-topshiriq: Psixologiya fanining tamoyillari yuzasidan klaster tuzing.







5-topshiriq: Keltirilgan psixologiya sohalarini A.V.Petrovskiy tasnifiga ko’ra tizimlashtiring.

Namuna


Aniq faoliyat turlarini o’rganuvchi psixologiya sohalari

Rivojlanishni yosh xususiyatlarini o’rganuvchi psixologiya sohalari

Shaxs va jamiyatga bo’lgan munosabatni o’rganuvchi psixologiya sohalari





































Mehnat psixologiyasi, muhandislik psixologiyasi, aviatsiya psixologiyasi, kosmik psixologiya, yosh psixologiyasi, sud psixologiyasi, sport psixologiyasi, tibbiyot psixologiyasi, pedagogik psixologiya, bolalar psixologiyas, kattalar psixologiyasi, o’smirlar psixologiyasi, geronto psixologiya, pato psixologiya, oligofreno psixologiya, surdopsixologiya, tiflo psixologiya, qiyosiy psixologiya, akmeologiya, ijtimoiy psixologiya, shaxs psixologiyasi, diferentsial psixologiya, eksperimental psixologiya.
6-topshiriq: T-chizma grafik organayzerlari


Hozirgi zamon psixologiyasining ilmiy tadqiqot metodlariga doir muammoli masalalarni echimini topishga yordam beradi va “T-chizma” usuli orqali muammo hal qilinadi.

1)

Kuzatish metodining afzalligi

Kuzatish metodining kamchiliklari







2)

Eksperiment metodining afzalliklari

Eksperiment metodining kamchiliklari







3)

Suhbat metodining afzalliklari

Suhbat metodining kamchiliklari







4)

So’rovnoma metodining afzalliklari

Surovnoma metodining kamchiliklari







5)

Sotsiometriya metodining afzalliklari

Sotsiometriya metodining kamchiliklari















2-topshiriq. Ijtimoiylashuv muammosi sifatida bola psixik rivojlanishining ijtimoiy o’rganish nazariyasi

«Romashka» usuli orkali motiv, motivatsiya, o‘quv motivlari tushunchasining moxiyatlarini ochib bering.













B.B.B. usuli asosida bilimlarni sinash uchun tarqatma materiallar


T/r

Tushuncha

Bilaman “+”,

Bilmayman “-”.


Bildim “+”,

Bila olmadim “-”.


1

Maktab hayotining boshlanishi davrida bolalarga xos xususiyatlar nimadan iborat?








2

O`quv faoliyati motivlarini izoxlab bering.








3

O`quvchilarni o`z-o`zini anglashi va qiziqishlari qanday shakllanadi?








4

Kichik o`quvchilar va o`qituvchilar orasidagi o`zaro munosabatlar qanday xarakterga ega bo`lishi lozim?








5

Kichik maktab yoshidagi asosiy psixologik yangiliklar nimadan iborat?











MUSTAQIL ISHLARNING MAVZULARI





Mustaqil ta`lim mavzulari

Dars soatlari hajmi

1.

Rivojlanish psixologiyasi fanining predmeti va vazifalari

2

2.

Rivojlanish psixologiyasining shakllanish tarixi

2

3.

Intellektual rivojlanish nazariyasi

2

4.

Shaxsiy rivojlanish nazariyasi

2

5.

Ijtimoiy rivojlanish nazariyasi

2

6.

Bixeviorizm nazariyasi. Ijtimoiy o‘rganish nazariyasi

2

7.

Elkonin va rivojlanishni harakatga keltiruvchi kuchlari. Yosh rivojlanishini davrlashtirish

2

8.

Maktabgacha tarbiya yoshining psixologik xususiyatlari

2

9.

Kichik maktab yoshida bahoga munosabat.

2

10

Kichik maktab yoshida idrok borasidagi tadqiqotlar.

2

11

Kichik maktab yoshida diqqat borasidagi tadqiqotlar.

4

12

Kichik maktab yoshida xotira borasidagi tadqiqotlar.

4

13

Kichik maktab yoshida xayol borasidagi tadqiqotlar.

4

14

Maktabgacha tarbiya yoshining psixologik xususiyatlari

4

15

Kichik maktab yoshida bahoga munosabat.

4

16

O‘smir shaxsida axloqiy tushunchalarni tarkib topishi.

4

17

O‘smirlik davrida o‘z-o‘zini anglash muammosi.

4

18

O‘smirlik davrida do‘stlik hislarini namoyon bo‘lishi.

4

19

O‘smirlik davrida jamoatchilik faoliyati.

4

20

O‘smirlik davrida o‘quv faoliyati xususiyatlari.

4

21

O‘smirlik davrida xotira borasidagi tadqiqotlar.

4




Jami

54

FAN BO’YICHA IZOHLI LUG’AT


Atamaning o’zbek tilidagi nomlanishi

Atamaning ingliz tilidagi nomlanishi

Atamaning rus tilidagi nomlanishi

Izoh

Biogenetik qonun

Biogenetic law

Биогенетичес-кие закон

-(yunon bios - hayot, genesis - kelib chiqmoq - psixologiyada E.Gekkel tomonidan ochilgan biologik qonun bo’lib, unga ko’ra ontogenez filogenezni takrorlaydi deb xisoblanadi. Odam psixikasining ontogenezda birinchi signallar tizimiga tayangan holda amaliy faoliyat asosida avval oddiy ehtyojlarni qondirishdan boshlanib, keyin emotsiya va bilim rivojlanadi, so’ngra ikkinchi signallar tizimi asosida ong shakllanadi, deb hisoblaydi

Yosh

Age

Возрасте

- individning ma`lum aniq vaqtda belgilangan psixik taraqqiyotining bosqichi. Ushbu bosqichda uning shaxs sifatidagi fiziologik va psixologik o’zgarishlari kuzatiladi

Yosh psixologiyasi

Age – related psychology

Возрастная психология

- psixologiya fani tarmoqlaridan bo’lib, turli yoshdagi odamlarning psixologii xususiyatlarini va rivojlanish qonuniyatlarini o’rganadi.

Shaxs

Person

Личность

- ijtimoiy munosabatlarga kiruvchi va ongli faoliyat bilan shug`ullanuvchi betakror odam.

Metod

Method

Метод

-(yunon. Methodos tadqiqot, tekshirish) - bilishning nazariy va amaliy o’zlashtirish usullari yig`indisi.

Intervyu

Interview

Интервью

-(interview – suhbat)- bu ijtimoiy psixologiya metodi bo’lib, qo’yilgan savollarga berilgan javob tariqasida axborotlarni to’plash usuli.

Kuzatish

Observations

Наблюдение

- psixologik metodlaridan biri bo’lib, odamning hatti - harakatlarida namoyon bo’ladigan turli hodisalarni hisobga olish va sub`ektiv psixik hodisalar to’g`risida fikr olishdan iborat.

Longityud

Longitude

Лонгитьюд

- (ing. longitude – uzoq muddat) - tekshiriluvchilarni uzoq muddat va doimiy ravishda o’rganish. L.t. Odamdagi individual va yosh davrlardagi o’zgarishlarni qayd qiladi.

Proektiv metod

Projective method

Проективные методы

-(lot. Projektus - oldinga tashlangan, yunon. methodos – tadqiqot) - shaxsni tadqiq qilish metodlaridan biri. Bu metodda mas., tajriba vaziyatlarida rasmlar idrok qilinib, uning talqini beriladi.

Eksperiment - tajriba

Experimental method

Экспериментальный

-(lot. experimentum - namuna, tajriba)- psixologiyaning asosiy metodlaridan, o’zgaruvchan mustaqil psixik holatlarning boshqa nomustaqil holatlariga ta`sir etishdagi aniq ma`lumotlarga tayanadi.

Bine-simon testi

Binet – simon’s test

Тест Бине-Симона

– bolalar aqliy rivojlanish usuli. Fransuz psixologlari Bine va Simonlar tomonidan ishlab chiqilgan (1904).

Bixeviorizm

Behaviourism

Бихевиоризм

-(ing. behaviour- hulq) - xx asr boshlarida AQShda maydonga kelgan yO‘nalish bO‘lib, bunda psixologiyaning o‘rganish predmeti qilib faqat odamning xulq - atvori olingan.

Genetik psixologiya

Psychology of genesis

Генетические психология

-(yunon. Denetikos - kelib chiqishga oid, psycko -pyh) odamning individual psixologik xususiyatlarining kelib chiqishi, ularning shakllanishida genotip va muhitning roli о‘rganadi.

Pedologiya

Pedology

Педалогия

-(yunon. paides - bola, lodos - ta’limot) - XX asr boshlarida vujudga kelgan psixologiya va pedagogikadagi oqim.

Psixoanaliz

Psychoanalysis

Психоанализ

-(yunon. psyche - pyµ analysis – bo‘linish) - ongsiz psixik jarayonlar va motivatsiyaga asoslangan psixologik ta’limot, XIX asr oxiri XX asr boshlarida avstriyalik psixiatr Z.Freyd tomonidan asab kasalliklarining umumiy nazariyasi va ularni davolash metodi sifatida ilgari surilgan.

Psixika

Mind

Психика

– yuksak darajada tashkil topgan tirik materiya – miyaning ob`ektiv olamni aks ettirishi.

Genetik metod

Genetic method

Генетические методы

- (denetikos - kelib chiqishga oid, methodos - tekshirish, tadqiqot) - psixik holatlarning paydo bo’lishi va ularning quyidan yuqoriga qarab rivojlanishi jarayonini o’rganish usullari.

Genotip

Genotype

Генотип

-(yunon. Genos - kelib chiqish, typos - namuna) – ota - onadan farzandga o’tadigan genlar majmui, irsiy asosi.

Fenomen

Phenotype

Феномен

-(yunon. phainomenon - yuz beruvchi, sodir bo’luvchi) - his- tuyg`ular tajribasi bilan payqaladigan hodisani anglatuvchi tushuncha;

Fenomenologiya

Phenomenology

Феноменология

-(yunon. phainomenon - yuz beruvchi, logos - ta`limot) - ong va ruhning o’z - o’zidan rivojlanishi haqidagi soxta ta`limot. Fenomenlar haqidagi nazariya

Libido

Libido

Либидо

-(lot. libido - intilish) - psixoanaliz ta`limotining asosiy tushunchalaridan, jinsiy maylni bildiradi, psixoanalizda L.odam hulq - atvorining ustivor motivi deb qaraladi.

Ong

Conscious

Сознание

- ob`ektiv borliqni psixik aks etgirishning faqat insongagina xos yuqori usuli. Odamlarning ijtimoiy tarixiy faoliyati vositasida paydo bo’lgan.

Ongsizlik

Unconscious

Безсознательность

- odam ongiga borib etmagan psixik jarayonlar majmui.

Ong osti holatlari

Unconscious condition

Подсознание

- aktual ravishda anglab olinmaydigan psixik jarayonlar va psixik holatlar yig`indisi. Odamning hatti -harakatlari va uning ongi mazmuniga ta`sir etishga qodir.

Freydizm

Frey

Фрейдизм

- XX asrda maydonga kelgan psixologik yo’nalish. Unda inson xulqining asosiy harakatlantiruvchi kuchi ongsiz, instinktiv mayldir deb hisoblanib, ongning etakchilik roli kamsitiladi. Bu nazariyaning asoschisi avstriyalik psixolog, psixiatr Z.Freyddir.

Edip kompleksi

Complex Oedipus

Эдип комплекс

- (lotin. complokus – aloqa) - bolaning o’z onasini otasidan raqib sifatida rashq qilish.

Eydetik –

Eidetism

Эйдитек

- (yunon. eidos - obraz) - ba`zi individlarning (eydstiklar) avval idrok qilingan narsa va hodisalarni barcha tomonlari bilan esda qoldirish qobiliyati.

Ehtiros

Passion

Страсть

- muayyan faoliyat turiga kuchli intilish bilan bog`liq davomli va barqaror emotsional holat.

Men kontseptsiya

I - the concept


Я-концепция

- (lot. conceptio - qabul etish - odamning o’zi to’grisida nisbatan barqaror, aniqlangan, o’z kechinmalarida ifodalanadigan taassurotlar tizimi.

Faollik

Activity


Актив

– shaxsning o’z ehtiyojlarini qondirish uchun voqelikni o’zgartirishga qaratilgan muhim qobiliyati.

Reaktsiya

reaction

Реакция

– (lot. re - qarshi, actio - harakat) – psixologiya va fiziologiyada ichki va tashqi muhitning turli ta`sirilariga a`zolarining javob reaktsiyasi.

Trening

Training

Тренинг

-(ing. training – mashq qilmoq) - guruxlarda muloqotning madaniy, obro’li bo’lishini rivojlantirish maqsadida olib boriladigan psixologik ishlarning faol usuli (rypyx; rypyx bo’lib munozara, bahslar, rolli o’yinlar va boshqalarni o’tkazish).

Ijtimoiy tasavvurlar

Social representation

Социалная представления

– shaxsga jamiyat orqali ta`sir etgan narsa va hodisalarning yaqqol obrazi.

Kommunikativ

communicative

Коммуникатив

-shaxslararo munosabatlarda ma`lumot, axborot, g`oyalar almashinuvi jarayoni.

Ijtimoiylashuv

Socialization

Социализация

inson tomonidan ijtimoiy tajribani egallash va hayot-faoliyat jarayonida uni faol tarzda o’zlashtirish jarayoni.

Ijtimoiy psixologiya

Social psychology

Социальная психология

–psixologiya fanining o’ziga xos maxsus tarmog`i bo’lib, unda ti qonunlari o’rganiladi.

Individual yondashuv

Individual approach

Индивидуальная подход

-odamga uning individulligini hisobga olgan holda yondashishdan iborat pedagogik usul.

Shaxslararo munosabat

Interpersonal relationships

Межличностьний отношения

– muloqot jarayonidagi o’zaro ta`sir etish natijasida ro’y beradigan ijtimoiy - psixologik hodisalar.

Shaxslararo moslik

Interpersonal corresponds

Межличностьний согласованность

– muloqot va birgalikdagi faoliyatda bo’layotgan odamlarning qiziqishlari, motivlari, ehtiyojlari, xarakterlari, temperamentlari, dunyoqarashlari va shaxslararo o’zaro ta`sir uchun zarur indnvidual psixologik xarakteristikalarining mosligi.

Egoizm

Egoism

Эгоизм

-(lot. ego - men) - xudbinlik bo’lib, shaxsning o’z qiziqishlari va ehtiyojlarini boshqa shaxslar va ijtimoiy guruh qiziqishlari bilan qiziqmay, ulardan yuqori ko’rishi.

Egotizm

Egoist

Эготизм

-(lot. ego - men) - o’z - o’ziga maxliyo bo’lish, o’zining fazilatlari haqida yuqori fikrga ega bo’lish.

Egotsentrik nutq

Egocentrism speech

Эгоцентрик речь

- (lot. ego- men, centrum - markaz) – nutq faoliyati bo’lib, bog`cha bolasining o’yini bilan birga olib boriladigan va bolalarning o’z - o’ziga qaratilgan nutqi.

Egotsentrizm

Egocentrism

Эгоцентризм

-(lot, ego - men, centrum- markaz) - individualizm va egoizmning eng tuban turi.

Ichki nutq

Inside speech

Внутренная речь

- nutq faoliyatining ovoz chiqarmasdan ifoda etiladigan alohida turi.

Tushuncha

Idea

Понятие

– narsa va xodisalarning muhim belgi va xususiyatlarini bitta o’zi yoki so’zlar guruhi bilan ifodalashdan iborat tafakkurning mantiqiy shakli.

Tushunish

Understand

Понимать

– biror narsaning ma`nosi va ahamiyatini anglash qobiliyati, asosiy erishilgan natijasi.

Tahlil

Analysis

Анализ

– tafakkur qilish usuli, bunda murakkab ob`ektlar qismlarga bo’linib o’rganiladi.

Rivojlanishning eng yaqin zonasi




Зона ближайшие развитие

- murakkab vaziyatni hal etishda bolaning mustaqilligi (muxim rivojlanish darajasi) hamda kattalar raxbarligida bajarilgan vazifa oraliqdagi farq bu tushuncha L.S. Vigotskiy tomonidan kiritilgan bo’lib, unda asosan R.e.ya.z.ni yaratish orqali bolaning psixik rivojlanishi ortadi.

Tafakkur

Thought

Мышления

- inson aqliy faoliyatining yuksak shakli.

O’rganish

Study

Повадка

- bilish, orttirilgan individual tajriba jarayoni va natijasi.

Yosh davri nizolari

Conflicts of the ages

Конфликт возраста

- o‘ziga xos, uncha uzoqqa cho‘zilmaydigan ontogenez davrlari bo‘lib, bu vaqtda keskin psixik o‘zgarishlar ro‘y beradi.

Negativizm

Negativism

Негативизм

-(lot. negativus - inkor etadigan) - bolalar psixologiyasida atrofdagi kishilarga nisbatan bolaning sababsiz qarshilik ko‘rsatishi.

Pedagogik psixologiya

Pedagogical psychology

Педагогическая психология

-(yunon. peidogogike - tarbiya, psixologiya) - psixologiya tarmog‘i, ta’lim va tarbiya qonuniyatlarining psixologik asoslarini o‘rganadi.

Fenomen

Fenomen

Феномен

-(yunon. phainomenon - yuz beruvchi, sodir bo‘luvchi) - his- tuyg‘ular tajribasi bilan payqaladigan hodisani anglatuvchi tushuncha;

Psixik jarayonlar

Psychic process

Психические процессы

– psixik xodisalarning paydo bo‘lishi, qonuniy, izchil ravishda o‘zgarishi va bir taraqqiyot bosqichidan keyingisiga o‘tishi, ularda sifat o‘zgarishlarining paydo bo‘lishi.


ASOSIY ADABIYOTLAR
1.G‘oziyev E. Ontogenez psixologiyasi.Тошкент, Noshir., T 2010

2.Do‘stmuhammedova Sh.A., Z.T.Nishonova, S.X.Jalilova, Sh.T.Karimova, Sh.T.Alimbayeva “Yosh davrlari va pedagogik psixologiya” Toshkent Fan va texnologiyalar Markazining bosmaxonasi. 2013

3.Davletshin M.G. va boshqalar «Yosh davrlari va pedagogik psixologiya» T.: TDPU, 2004 yil

4.Абрамова.Г.С. «Возрастная психология»: Учебное пособие для студентов вузов.-M., “Изд-вo” 2001.- 621с

5.Криско В.Г. «Психология и педагогика» M.: Xарвест– AСТ 2000

6.Зимняя.И.А «Педогагическая психология»: Учебник для вузов. –M., “Изд-вo” 2002.-384с

7.Реан А.A., Бордовская.Н, Розум.С «Психология и педагогика» СПб.: Питер 2007

8.Shtern A.S. «Vvedenie v psixologiyu» M.: Akademiya Spb 2002.

9.David G. Myers “Psychology”. NY, 2010. WORTH PUBLISHERS 118p.
QO‘SHIMCHA ADABIYOTLAR
1.T.D.Martinskovoy «Detskaya prakticheskaya psixologiya» Pod.red.-M., “Izd-vo”2000.-255s

2.Peters V.A, «Pedagogicheskaya psixologiya (v voprosax i otvetax)» M. “Izd-vo” : 2000

3.Xrestomatiya., «Psixologiya zrelosti» M.: Samara. Gumanitarniy nauk, 2003

4.Psychology as the Behaviorist Views it John B. Watson (1913) First published in Psychological Review, 20, 158-177

5.Michael W. Eysenck, Mark T. Keane Cognitive psychology. Psychology press USA, 2005 130 bet

6.J. A. Groegerd, Memory and Remembering (1997)

7. Ғозиев Э.Ғ. Психология (Ёш даврлар психологияси). Тошкент, 2002.

8. G’oziev E.G’. Differentsial psixofiziologiya. Toshkent, 1999.

9. Krayk G. Psixologiya razvitiya. Moskva, 2000.

10. Ro’balko Ye.F. Vozrastnaya i differentsialьnaya psixologiya. Moskva, 2001.

11. Golubeva E.A. Sposobnosti i individualьnostь. Moskva, «Promitey», 1994.

12. Klaus G. Differentsialьnaya psixologiya obucheniya. Moskva, «Progress», 1984.

13. Yegorova M.S. Psixologiya individualьno’x razlichiy. Moskva, 1997.

14. Teplov B.M. Problemo’ individualьno’x razlichiy. Moskva, 1986.



15. Brushlinskiy A.V. problemo’ psixologii sub’ekta. Moskva, 1994.


Mavzu yuzasidan internet tarmog’i bo’yicha veb-saytlar ro’yxati


  1. www.expert.psychology.ru

  2. www.psycho.all.ru

  3. www.psychology.net.ru

  4. www.psy.piter.com




1 Баттерворт Д., Харрис М. Принципы психологии развития. Ст 40 – 42.

2 David G. Myers “Psychology ninth edition in modules”. NY, WORTH PUBLISHER-2010 . 185pages.


3David G. Myers “Psychology ninth edition in modules”. NY-2010.4-5pages.

4 Bertrand Russell The history of western philosophy NEWYORK 2010 696-700 page

5 Watson J. (1913). Psychology as the Behaviorist Views it. Psychological Review, 20,158-177

6Sahakian, W.S. (1976) Kearsley, G. Drive Reduction. Theory. Retrived November 9, /2002 from http: tip. Psychology.org/hull.html


7 David G. Myers “Psychology ninth edition in modules”. NY, WORTH PUBLISHER-2010. 4-5pages.

Download 1,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish