Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti gumanitar fanlar fakulteti


Huquqiy ongni baholash funksiyasi



Download 66,42 Kb.
bet7/9
Sana13.07.2022
Hajmi66,42 Kb.
#785396
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
HUQUQIY MAFKURA VA HUQUQIY PSIXOLOGIYA

2.2. Huquqiy ongni baholash funksiyasi
Huquqiy ongni baholash funktsiyasi huquqiy ong yordamida qonuniy ahamiyatga ega bo'lgan aniq hayotiy sharoitlarni baholashdan iboratdir. Huquqiy baho - bu huquq sub'ektlari, ham fuqarolar, ham huquqni muhofaza qiluvchi organlarning hayot, hayot to'g'risidagi g'oyalari, qonuniyligi va to'g'ri xulq-atvori nuqtai nazaridan turli xil hayotiy sharoitlarni va ularning ijtimoiy-huquqiy malakalarini o'rnatish (aniqlash) faoliyati. U yoki bu xatti-harakatni qonun nuqtai nazaridan aniqlash (baholash) uchun etarli darajada huquqiy ongga ega bo'lish zarur.
Huquqiy ongni baholash funktsiyasi huquqiy ong yordamida qonuniy ahamiyatga ega bo'lgan aniq hayotiy sharoitlarni baholashdan iboratdir.
Huquqiy baho - bu huquq sub'ektlari, ham fuqarolar, ham huquqni muhofaza qiluvchi organlarning hayot, hayot to'g'risidagi g'oyalari, qonuniyligi va to'g'ri xulq-atvori nuqtai nazaridan turli xil hayotiy sharoitlarni va ularning ijtimoiy-huquqiy malakalarini o'rnatish (aniqlash) faoliyati. U yoki bu xatti-harakatni qonun nuqtai nazaridan aniqlash (baholash) uchun etarli darajada huquqiy ongga ega bo'lish zarur. Huquqiy ongni tartibga solish funktsiyasi irodalar, qadriyatlar yo'nalishlari, huquqiy munosabat tizimi orqali amalga oshiriladi ular xatti-harakatlarning o'ziga xos regulyatorlari va shakllanishning maxsus mexanizmlariga ega.
Shunday qilib, huquqiy normalar to'g'risidagi ma'lumotlar huquq sub'ektlarida psixologik reaktsiyalar majmuasini vujudga keltiradi: his-tuyg'ular, his-tuyg'ular, tajribalar, ular bilan xulq-atvorning ma'lum bir ogohlantiruvchi yoki qiluvchi motivatsiyasi paydo bo'lishi bog'liqdir.
Bunda yuridik ong (yuridik psixologiya ko'rinishida) o'ziga xos xatti-harakat turtki vazifasini bajaradi. Huquqiy ong orqali jamiyatdagi sub'ektlarning ma'lum qiymat yo'nalishlarini assimilyatsiya qilish sodir bo'ladi, xususan, u yoki bu aniq shaxs, ijtimoiy ta'limot insonning hayotdagi barqaror axloqiy pozitsiyasining asosi, qonuniy xatti-harakatlar uchun maxsus rag'batlantiruvchi omilga aylanadi. Shu ma'noda, huquqiy ong ijtimoiy regulyator sifatida o'zini tutish ustidan ijtimoiy va huquqiy nazoratning kuchli vositasi hisoblanadi.
Huquqiy ongni tartibga solish funktsiyasini amalga oshirishda alohida ahamiyatga ega huquqiy muhit - bir qator ijtimoiy va psixofiziologik omillar ta'siri ostida shakllanadigan sub'ektning qonuniy yoki noqonuniy xatti-harakatlarga tayyorligi, moyilligi. Huquqiy muhit u yoki bu faoliyatning barqaror, doimiy, maqsadga muvofiq xususiyatini bildiradi, o'zgaruvchan ijtimoiy muhitda o'ziga xos stabilizator vazifasini bajaradi. Ijobiy huquqiy munosabat sizga huquqiy ta'sir o'tkazish jarayonini soddalashtirishga imkon beradi, mavzuni har safar standart, ilgari duch kelgan vaziyatlarda qaror qabul qilish ehtiyojidan ozod qiladi.


XULOSA

Xulosa o’rnida shuni takidalab o’tish kerakki insonlarning hayotda jamiyatimizning ahamiyati juda muhim o’rin tutishini hisobga olsak jamiyatda huquqiy ong va huquqiy madaniyatni yuksaltirib borish qonun ustuvorligini taʼminlash va qonuniylikni mustahkamlashning eng muhim shartlaridan biri hisoblanadi. Soʻnggi yillarda milliy huquq tizimini tubdan isloh qilish, jamiyatda huquqiy madaniyatni shakllantirish hamda malakali yuridik kadrlarni tayyorlash borasida sezilarli ishlar amalga oshirildi. Shu bilan birga, inson huquq va erkinliklariga hurmat munosabatini shakllantirishga, aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini yuksaltirishga, jamiyatda fuqarolarning huquqiy savodxonligi darajasini oshirishga toʻsqinlik qiluvchi bir qator muammo va kamchiliklar saqlanib qolinmoqda.


Xususan, huquqiy madaniyatni yuksaltirishda, eng avvalo, huquqiy taʼlim va tarbiya borasidagi ishlar tizimli va uzviy olib borilmayapti. Uzoq yillar davomida bu masalaga huquqni muhofaza qiluvchi organlar va ayrim davlat organlarining ishi sifatida qarab kelinib, bunda oila, mahalla va fuqarolik jamiyati boshqa institutlarining ishtiroki yetarlicha taʼminlanmagan.
Yoshlarning huquqiy tarbiyasiga salbiy taʼsir koʻrsatuvchi omillarga nisbatan huquqiy immunitetni shakllantirish, har bir shaxsda qonunlarga va odob-axloq qoidalariga hurmat, milliy qadriyatlarga sadoqat, huquqbuzarliklarga nisbatan murosasizlik hissini uygʻotish ishiga kompleks tarzda yondashilmadi. Aholining huquqiy bilimlarini oshirishga doir vazifalarning umumiy tusda belgilanganligi hamda ularni amalga oshirishning aniq taʼsirchan mexanizmi mavjud emasligi jamiyatda huquqiy madaniyatni yuksaltirish borasidagi ishlarning samarasiz olib borilayotganligini koʻrsatadi.



Download 66,42 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish