Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika institut maxsus sirtqi bo

Konuslikka oid misol. Detalning konussimon tomoni qismining uzunligi l=80 mm, asoslari D=43 mm va d=33 mm (28-rasm). Uning konusligi aniqlansin. Konuslikni aniqlash uchun konuslik tenglamasidan foydalaniladi, ya’ni k= . Demak, bu erda konuslik 1:8 ga teng ekan.

28-rasm

1-b) grafik topshiriqni bajarish uchun variantlar quyidan olinadi.

2-variant

Shveller

№	h	b	S	t	R	r
2	60	40	4,5	7,5	6,5	3

Konuslik

№	D	l	K	d1	d2	a1	a2	a3	a4
2	24	60	1:3	6	18	4	2	16	12

2-topshiriq. Sirkul egri chizilarga oid:

a) sirkul egri chiziqlari (oval, ovoid va o‘ramalar)ni chizish.

Sirkul egri chiziqlar. Texnikada qisilgan yoki cho‘zilgan aylana yoylaridan tuzilgan yopiq qavariq sirtlar ko‘p uchraydi.Bunday sirtlar oval deyiladi va ularni chizish usullari turlicha. Oval ko‘pincha uning berilgan ikkita o‘qi bo‘yicha yasaladi. Bu o‘qlarning kattasi AB, kichigi CD bilan belgilanadi.

Oval chizish. Ovalning katta va kichik o‘qlari o‘zaro perpendikulyar qilib chizib olinadi. A nuqta OA radius bilan kichik o‘qqa olib o‘tiladi va A nuqta D bilan tutashtiriladi. D nuqtadan E nuqta DE radiusda AD ga olib o‘tiladi va hosil bo‘lgan AE kesma teng ikkiga bo‘linadi. Shunda OA da O₁ , OC da O₂ nuqtalar aniqlanadi va ular OB va OD larga o‘tilib, O₃ va O₄ deb belgilanadi. O₂ va O₃ va O₄ hamda O₁ lar o‘zaro tutashtiriladi va davom ettiriladi, O₁ A radiusda 14 yoy , O₄ C radiusda 12 yoy, O₃ B radiusda 23 yoy , O₂ D radiusda 34 yoylar ketma-ket chizib chiqiladi (1 – chizma, a).

1– chizma

Ovoid chizish. Ovalning bir ko‘rinishi ovoid tuxmsimon konturli egri chiziq.

Uni CD kichik o‘qi orqali chizish qulay hisoblanadi. CD diametrli aylana chizilib, katta AB o‘qi bilan kesishgan joyi O₁ deb belgilanadi. C va O₁ , D va O₁ lar tutashtirilib davom ettiriladi. D nuqtadan DC radius bilan, CD radius bilan 1 va 2 nuqtagacha yoylar chiziladi. O₁ dan 12 yoy yumaloqlanadi (1– chizma, b).