Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi harbiy-tibbiyot fakulteti

Pozitsion mudofaa –
tabiiy joyning mudofaaga tayyorlangan hududlarini 
qattiq qarshilik ko„rsatgan holda qo„lda saqlab turish mobaynida dushmanga imkon 
qadar ko„proq talofat yetkazishni nazarda tutuvchi mudofaa turi. Pozitsion 
mudofaa hududni qo„ldan chiqishiga yo„l qo„yib bo„lmaydigan yo„nalishlarda 
qo„llaniladi.
Manyovrchan mudofaa
qisqa qarshi hujumlar bilan birgalikda oldindan 
belgilangan (tayyorlangan) va ichkari sarhadlari eshelonlangan marralarda ketma-
ketlik bilan mudofaa janglarini olib borish yo„li bilan dushmanga talofat yetkazish, 
vaqtdan yutish va o„z kuchlarini saqlab qolish maqsadlarida qo„llaniladi.
U mintaqaning ayrim hududlarini tark etishga yo„l qo„yadi hamda qo„qqisdan 
uyushtirilgan dushman hujumi sharoitida va ta'minot chizig„ida jang olib borish 
vaqtida qo„llaniladi. Manyovrchan mudofaa mobaynida brigada dushmanni 
mustahkam pozitsion mudofaa, minali-portlovchi to„siqlar bilan birgalikda olovli 
“qoplar” yoki qarshi hujumlar bilan uni yakson qilish uchun qulay sharoitlar 
ta'minlangan hudud tayyorlab qo„yilgan yo„nalishda hujum qilishga majbur qiladi.
Vaziyatning tezkor va keskin o„zgarishlari bilan tavsiflanuvchi zamonaviy 
harbiy mojarolar, kengaytirilgan makon va zamon ko„rsatkichlari hamda kuch va 
vositalarning muayyan taqchilligi mavjud bo„lgan sharoitlarda, qoidaga ko„ra, 
mudofaa harakatlarining eng maqbul shakli tarqoq holdagi (alohida o„choqlarga 
ega) mudofaa hisoblanadi.

---

51