Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi harbiy-tibbiyot fakulteti

tayyorlash
quyidagilarni qamrab oladi: bo„linmalarni shaxsiy tarkib 
bilan butlash (zaruratga ko„ra), ularni qurol-aslaha va harbiy texnika, o„q-dorilar, 
yonilg„i va boshqa moddiy vositalar bilan ta‟minlash; ma'naviy- ruhiy ta‟minot 
tadbirlarini o„tkazish; komandirlar, shtab va shaxsiy tarkibni vazifani bajarishga, 
qurol-aslaha, harbiy texnika va boshqa moddiy vositalarni esa jangovar qo„llashga 
tayyorlash.
Bo„linmalarni qo„shinlar ishtirokidagi maxsus harakatlarga tayyorlashning 
o„ziga xos xususiyati shundan iborat-ki, u, qoidaga ko„ra, qisqa muddatlarda va 
buning uchun avvaldan tayyorlanmagan tabiiy joyda amalga oshiriladi. 
Tayyorgarlik mobaynida asosiy e'tibor aniq bir jangovar vazifani bajarish vaqtida 
butun shaxsiy tarkib va bo„linmalar harakatlarining uyushqoqligiga qaratiladi. 
Ayniqsa, dushmanning bo„linmaga, o„ta muhim ahamiyatga ega va toifalangan 
ob'ektlarga uyushtirgan hujumi vaqtida yoki qurshovga olingan hududlardan yorib 
chiqishga qilgan urinishlarida uning tinch aholidan tirik qalqon sifatida foydalanish 
ehtimoli mavjud bo„lgan holatlardagi harakat usullarining variantlarini puxta 
o„zlashtirish kerak.
Shtab va ofitserlarni tayyorlash vaqtida asosiy e'tibor ularning qo„shin turlari 
va maxsus qo„shinlar, chegara qo„shinlari hamda DXX va IIVga qarashli boshqa 
qurolli tuzulmalarning (organlarning) shtatdagi, qo„shimcha berilgan, madad 
beradigan va hamkorlik qilayotgan bo„linmalari o„rtasida hamkorlik va 
boshqaruvni tashkillashtirish qobiliyatiga; qurol-aslaha va jangovar texnikani 
samarali qo„llashi, shuningdek, dushmanning qurolli tuzulmalarini yo„q qilish 
vaqtidagi oqilona harakatlariga qaratilishi kerak.
Qurol-aslaha, jangovar va boshqa turdagi texnikalarni tayyorlash vaqtida 
quyidagilarga asosiy e'tibor qaratilishi kerak: navbatdagi texnik xizmat ko„rsatishni 
o„tkazish, nishonga olish moslamalarini to„g„rilash va qurol-aslahalarni jangovar 

---

187 
qo„llashga tayyorlash; barcha tizim, asbob, mexanizm, agregat va uzellarning ish 
qobiliyatini tekshirish; akkumulyator batareyalarini, shu jumladan olib yuriladigan 
radiostansiya va tunda nishonga olish moslamalarining zaxira akkumulyator 
batareyalarini ham quvvatlantirish. Zarurat tug„ilganda jangovar va transport 
mashinalari o„ta qiyin yo„llardan yurish va harakat xavfsizligini ta‟minlash 
vositalari bilan ta‟minlanadi, ularning har birida suv, yoqilg„i, moylash 
materiallari, marsh yurish yoki qo„shinlar ishtirokidagi maxsus harakatlar 
mobaynida texnika ishdan chiqqan taqdirda ekipaj va haydovchilarning kuchlari 
bilan uni ta‟mirlash bo„yicha birinchi navbatdagi ishlarni o„tkazish uchun zaruriy 
ehtiyot qismlarning zaxirasi, shuningdek, har bir tank, piyodalar jangovar 
mashinasi va zirhli transportyorda o„q-dorilarning oshirilgan (katta) zaxirasi 
yaratiladi.
Bo„ysunuvchi bo„linmalarda olib boriladigan 
amaliy ish
mobaynida asosiy 
e'tibor harakatni birinchi bo„lib boshlaydigan va eng murakkab vazifalarni hal 
etishi kerak bo„lgan bo„linmalarga qaratiladi. Ushbu bo„linmalarda Motoo‟qchi 
batalyon (vzvod) komandirining shaxsan o„zi ishlaydi.