Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi harbiy-tibbiyot fakulteti

 
 
Topografikxaritalar uchun quyidagi o„lchamlar qatori belgilangan. 
Xaritao„lchami 
O„lcham kattaligi 
Xarita nomlanishi 
1:10 000 
100 m 
O„n minglik 
1:25 000 
250 m 
Yigirma besh minglik 
1:50 000 
500 m 
Ellik minglik 
1:100 000 
1 km 
Yuz minglik 
1:200 000 
2 km 
Ikki yuz minglik 
1:500 000 
5 km 
Besh yuz minglik 
1:1000 000 
10 km 
Millionlik 

---

347 
1:200 000, 1:500 000 
va
 1:1000 000 
o„lchamli topografik xaritalar asosan 
katta bo„lgan joy maydonlarining xususiyatlarini o„rganish, baholash, taxminiy 
o„lchovlar va hisoblar o„tkazish uchun qo„llaniladi. 1:200 000 o„lchamli 
xaritani yo„l xaritasi ham deyiladi va undan bo„linma va qismlarning uzoq 
masofalarga harakatini rejalashtirishda foydalaniladi. 
Yig„ma jadvallar va ulardan foydalanish. Shaharlarning rejasi va maxsus 
xaritalar, qo„shinlarda ulardan foydalanish vazifalari. Xaritalarni olish, hisobini 
yuritish, foydalanish va saqlash tartibi. 
Kerakli varaqlarni tanlash uchun u yoki bu tuman xaritasini so„rab 
olishda, uning nomeklaturasini tezroq aniqlashda maxsus yig„ma jadvallar 
mavjuddir. Ular kichkina katakli meridian va paralellarga bo„lingan kichik 
masshtabli sxematik xaritani ifodalaydi. Harbir xarita ushbu masshtabli xarita 
varaqlariga mos keladi, uning tartib raqami varaqning nomeklaturasini 
ko„rsatadi, yig„ma jadvalda kerakli varaqlarni nomeklaturasi yozishni cha‟dan-
o„ngga va yuqoridan pastga olib boriladi. 
Shaharlar hududidagi yirik tasvirdayo„l bog„lamlari, harbiy ob‟ektlar va boshqa 
muhim aholi „unktlarining atroflari shaharlar rejalarida ko„rsatiladi. 
Ularning vazifasi jang olib borishda va uni tashkillashtirishda shaharlarni 
puxta o„rganish va ularga kirib borish, aniq o„lchovini olish, mo„ljal olishni 
ta‟minlaydi. 
Shaharlar rejasini ma‟nosi bo„yicha kichikroq masshtablarga yaqinroq 
topografikxarita bilan solishtiriladi. Qo„shimchalar kiritilgan mos masshtabli 
topografikxaritalar uchun shaharlar rejalarini grafik rasmiylashtirilgani shartli 
belgilar bilan olib boriladi. Ko„pincha, shaharlar rejalari 1:10000 va 1:25000 
masshtabida beriladi.