Toshkent tibbiyot akademiyasi, Farmakologiya kafedrasi, Farmakologiya fanidan
Kafedra mudiri : b.f.d professor Allaeva M.J
1-sonli davolash ishi 204a-guruh talabasi: Arslonov Javohir
Mavzu:Zamonaviy anestetik vositalar
Тиббиетда кулланилган биринчи анестетик кокаин — Erythroxylon cocaусимликнинг алкалоиди .Бензойной кислотани ва метилэкгонин эфирининг гидрохлориди . Фаоллиги новокаиндан юкори новокаин.
Anestetik vositalar rivojlanish tarixi
Hozirda eng oxirgi chiqani
MA ning eng oxirgi chiqani bu - Levobupivakain. Lekin hozirda hatto klinik tekshiruvlarda ham yangi MA sinalmayapdi
Levobupivakaina mahalliy og'riqsizlantirish ga tegishli dori aminoamid guruh. Levobupivakain gidroxloridi tomonidan odatda sotiladi AbbVie ostida savdo nomiChirokain
Bupivakain bilan taqqoslaganda, levobupivakain kamroq vazodilatatsiya bilan bog'liq va uzoq davom etadigan ta'sirga ega. Bu rasemik bupivakainga qaraganda taxminan 13 foizga kam kuchga ega (molyarligi bo'yicha) va undan uzoqroqdir motor bloki boshlanish vaqti.[3]
Zamonaviy anestetiklarning fizik-kimyoviy hususiyati
Mahalliy anestetiklar anesteziyaning quyidagi turlarini yuzaga chiqarish maqsadida qo‘llaniladilar:
yuza yoki terminal anesteziya – bunda anestetik eritmasini shilliq qavatlarga tomizish hamda teriga, yaralar yuzasiga, jarohatlarga surtish yoki uning kukunini sepish uchun ishlatilganda shu joydagi sezuvchi nerv oxirlarining bloklanishi yuzaga chiqadi;
infiltratsion yoki qatma-qat anesteziya – bunda anestetik eritmasini operatsiya o‘tkaziladigan joydagi teri va teriostidagi to‘qimalarga asta-sekinlik bilan ketma-ket, qavatma-qavat qilib kiritish orqali shu joylardagi nerv tolalarining hamda sezuvchi nerv oxirlarining bloklanishiga erishiladi;
o‘tkazuvchi yoki regionar (sohali) anesteziya – bunda anestetik eritmasini ma’lum bir nerv tolasining o‘tish yo‘li bo‘ylab kiritiladi va shu nerv tolasi tomonidan innervatsiya qilinuvchi sohadagi to‘qimalarga nerv impulslari o‘tishining bloklanishiga erishiladi.
O‘tkazuvchi anesteziyaning o‘ziga xos turlari sifatida orqa miya anesteziyasi (bunda anestetik eritmasi subaraxnoidal kiritiladi) va epidural yoki peridural anesteziya (bunda anestetik eritmasi orqa miya qattiq pardasi oldidagi bo‘shliqqa kiritiladi) tafovut qilinadi. Anesteziyaning ushbu turlarida anestetik orqa miya kulrang moddasining oldingi yoki orqa shoxlariga ta’sir qiladi.
Amaliy tibbiyotda qo‘llanilishi bo‘yicha mahalliy anestetiklarni quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:
1. Yuza yoki terminal anesteziyada qo‘llaniladigan vositalar:
Kokain Dikain
Anestezin Piromekain
2. Infiltratsion va o‘tkazuvchi anesteziyada qo‘llaniladigan vositalar
Novokain Bupivakain
3. Anesteziyaning barcha turlarida qo‘llaniladigan vositalar