Toshkent tibbiyot akademiyasi ergashev u. Y. Xirurgik kasalliklar

Gipsni sinab ko‘rish
. Gipsni ishlatishdan oldin uning sifatini ko‘rish kerak. 
Gipslarda parchalar yoki yirik donalar bo‘lmasligi lozim. Eng muhimi gipsni 
qotishini sinab ko‘rish zarur. 
Buning uchun 2 qism gips kukuniga 1 qism suv qo‘shilib, quYuq holga 
kelguncha aralashtiriladi va emalli tog‘araga 1-2 sm qalinlikda qo‘yiladi. Bu 
modda 5-10 daqiqa ichida qotishi shart. Uni urib ko‘rganda, qattiq narsani 
urgandek ovoz chiqishi, bosib ko‘rganda o‘zgarmasligi kerak. Yana bir usuli 1:1 
nisbatda gips kukuni bilan suvni aralashtiramiz va hosil bo‘lgan aralashmadan 2-3 
sm diametrdagi shariklar tayyorlaymiz va quriganidan keyin uni olib polga 
tashlaganimizda katta bo‘laklarga parchalanib ketmasa, gips sifatli hisoblanadi. 
Gips suv bilan aralashtirilganda, aynigan tuxum hidi (vodorod sulfid) kelmasligi 
kerak. Gips quruq xonada yopiq idishlarda saqlanishi kerak. 
Gips bintlarni tayyorlash: gipsli bintlarni tayyorlash uchun har-xil kenglikda 
10-20 sm gacha bo‘lgan oq doka bintlaridan foydalaniladi. Sariq doka suvni yaxshi 
o‘tkazmaydi va bog‘lam yaxshi bo‘lmaydi. Gipsli bintlarni tayyorlash uchun 
klyonka solingan stolga yoki yassi idishga gips solinadi. Bintning uchiga bir oz 
gips solib qo‘l bilan yoyiladi. Gipslangan, o‘rab qo‘yilgan bintlar maxsus 
bankalarda yotqizilgan holda saqlanadi. 
 

---

102 
GIPSLI BOG‘LAMLARNING QUYIDAGI TURLARI BOR: 
Sirkulyar bog‘lam:
masalan, qo‘l soxasiga qo‘yiladigan gips bog‘lam oldin 
sog‘lom qo‘l o‘lchami olinadi va tayyorlanadi. Tayyorlangan gipsli bintlar suv 
quyilgan tog‘araga solinadi, suv bintni ko‘mib turishi kerak. Shundan keyin bintlar 
pufakchalar ajrata boshlaydi. Pufakchalar to‘xtashi gipsni ho‘llanganini bildiradi. 
Keyin bintni olib, bir oz siqiladi, gipsli bint bilan bog‘lanadi, uning o‘rami avvalgi 
o‘ralgan bintning 1/3 qismini qoplashi kerak (36-rasm). Bint odatda, chetdan 
markazga qarab o‘raladi. 
36-rasm 
Birinchisi tamom bo‘lmasdan (agar kerak bo‘lsa) hamshira gipsni ikkinchisini 
taxlab turadi. Odatda, qo‘llarga 3-5 qavat, boldirga, songa va gavdaga 5-7 qavat 
gipsli bog‘lam qo‘yiladi. 
Gipsli bog‘lam odatda, 5-10-15 daqiqa qotadi. U vaqt o‘tguncha 
shikastlangan joy qimirlamasligi kerak.