|
Mavzu 2.
Ayollar jinsiy a`zolarini yallig`lanish kasalliklari uning ayol hayot faoliyatiga harakteri bilan bog`liqligi, profilaktik ko`rinishlarini tashkil etish va uning ahamiyati.
Ayollar jinsiy a`zolari yallig`lanish kasalliklari barcha ginekologik kasalliklarni 50-70% ni tashkil qiladi va asosan yoshlarda uchraydi. Spetsifik va nospetsefik etiologiyaga ega yallig`lanish kasaliklari farqlanadi. Yallig`lanish qo`zgatuvchilari orasida stafilokokklar ( kam holatlarda streptokokk, gonokokk, tuberkulyoz mikobakteriyalari) asosiy o`rin egallaydi. Ichak tayoqchalari- enterokokk ham yallig`lanish jaroyoni sababchisi bo`lishi mumkin. Lekin aksariyat hllarda bu mikroblar mavjud yalliglanish o`chog`iga kirib oladi va ikkilamchi kasallanish chaqiradi. Yallig`lanish jarayoni qo`zg`atuvchilari bo`lib trixomonada bo`lishi mumkin. Kandidomikoz zamburug`lar jinsiy a`zolarini yallig`lanish kasalliklari yuzaga kelishida jinsiy yo`llarni normal mikroblar asosiy rol o`ynaydi, u quyidagi mikroorganizmlarni o`zida tutadi- tayoqchasimon flora: kislotali muhit ni ush;ab turadi. Lako-batsillalar, korneobakterialar, difteroidlar.
-kokkli flora: anaerob va asosan aerob kokklar, gemolitik va nogemolitik streptokokklar, b-gemolitik streptokokk, enterokokklar. Ayrimn hollarda klebsellalar, ichak tayoqchasi va kondida urugiga kiruvchi zamburug`lar ma`lum sharoitda bu patologik jarayonlarni keltirib chiqarishi mumkin.
Mavzu 3
Bachadonni havfsiz o`smalari va tuhumdon o`smalari
Bachadon miomasi- bacadonning havfsiz o`smasi hisoblanadi. U o`z navbatda gormonga bog`liq organlarga tegishli. Bachadon miomasi muskul to`qimasidam hosil boladi va o`zining tarkibiga miotsitlarni biriktiruvchi to`qima komponentlari, qon tomirlar peritsid plazmatik vca semiz hujayralarni tutadi
-ilgarilari bu o`sma parenhima stroma holatiga mioma, fibroma, fibro-mioma nomiga ega bo`lgan. Mioma tugunlari saosida muskul to`qimasi ya`ni mononukleoz hisobga olgan holda ko`pgina avtorlar bilan leyomioma deb atashni hisoblashgan.
Turli hil klinik variantlar (kam simptomli va simptomli) joylashishiga bog`liq holda qorin pastki qismida, mushak orasiga shilliqosti qavat va oraliq variantlar, o`lchamiga ko`ra (kata bo`lmagan, o`rtacha,va katta ), o`rnashishiga ko`ra ( bachadon tubi, tanasi, bo`yni, bo`yin oldi bo`lishi mumkin) O`sish harakreri ( haqiqiy va sohta) kabi varianrlar hos.
Morfologik hususiyatiga ko`ra bachadon miomasi oddiy (oddiy biriktiruvchi to`qimaning) komponentiga ega bo`lishi mumkin va proliferativ ( hujayraviy o`sma harakteriga ega) bo`lishi mumkin.
Bachadon miomasining ko`payvchi hujayrasiga ko`ra tomirli, epiteloid, adenomitoz, erterovenoz bo`lishi mumkin.
Eng ko`p morfologik hilma-hillik miomatoz tugunlari kuzatilasdi. Bu esa uning mezenximal kelib chiqishiga egaligi ( jinsiy do`mboqcha) shuningdek Miller yorig`ini selomik epiteliydan kelib chiqishi bilan tushuntiriladi. Bu hujayralardan mioblastlar, stroma huhjayralari,peritsid, fibroblatstlar, semiz hujayra va plazmatik hujaylar differentsialanadi.
-Bachadon miomasi avtonom o`sishi mumkin ( avroktin yoki parakrin) bu o`sish faktorlar ta`sirida gormonga sezgir retseptorlar hosil bo`lishiga hamma o`smalar kabi bachadon miomasi o`sish va rivojlanish jarayoni yangi tomirlar hosil bo`lishi bilan boradi, bu mioangeogenez. Lekin, mioma tomirlari normal tomiradan farq qiladi chunki u past qon oqimiga ega, sinusoid harakterlidir. Proliferative tez o`suvchi miomalarga yuqori hujayraviylik, giperxrom, yuqori miqdorda DNK tutadi.
Adabiyotlar: Asosiy-1,3,5 Qo`shimcha-1,2,7.
Mavzu 4
Bepushtlik. Bepushtlikni rivojlanishida ijtimoiy va boshqa faktorlar ta`siri. Oilani tashkil qilishda tibbiy aspektlar zamonaviy konsultatsiya metodlari.
Bepushtlik bilan og`rigan bemorlarni davolashda va telshirishda u yoki bu tekshirish usullarini qo`llash (gormon va infeksion, skrining, UTT, endoskopik usullar) turli hil klinikalarda amalga oshiriladi. Bepushtlik bo`yicha o`tkazilgan tekshiruv er-hotin bilan konsultatsiya suhbatidan boshlanadi. Bepushtlik holatiga 30-40%hollarda erkaklarda reproduktiv qobiliyati susaygan. Er-hotinlarni tekshirilishi seksopotolog, nevropotolog, terapevt va yurist konsultatsiyalari bilan o`tkazilishi kerak.
Bepushtlik bo`yicha tekshiruv mudati 2-3 oyidan oshmasligi kerak. Uni davolash klinikaga murojat qilishdan boshlab 2 yildan oshmasligi kerak
Tekshiruv algoritmi ayollarni bepushtlikda avvalo klinik anamnestic analiz ko`rsatgichlarini o`z ichiga olishi kerak. Avval boshidan kechirgan kasalliklar jarrohlik ishlari hohlagan ginekologik operatsiyalarini o`tkazilgani- tuhumdon kistasi, bachadondan tashqari homiladorlik, bachadon boyni jarrohlik usuli bilan davolash, abort, tug`ruq jarayonlarini og`irlashishi- bepushtlik sababi bo`lishi mumkin bo`lgan og`ir kechgan tug`ruqlariga kata e`tabor beriladfi.
Ayollarda jinsiy yo`llar bilan yuqadigan kasalliklar ( ureoplazma, hlamidoz, gonoreya, virusli infeksiyala) bo`lganini aniqlash zarur. Chunki ular bachadon naylari ortirilgan patologiyasi rivojlanishda ahamiyati bor. Gormonal telshiruvlar ko`rsatmalar bo`yicha o`tkaziladi. Bachadonni holatini, naylarini baholash metodlariga rentgeno-kontrast qo`llash bilan kichik chanoq bilan rentgenologik tekshiruv kiradi. Yanda aniq ma`lumotlarni endoskopik usullari, laporoskopiya yordamida olish mumkin. Bepushtlikni davolash muammosi er-hotinni to`liq tekshiruvdan o`tkazilagandan keyin ko`rib chiqiladi. Bepushtlik naysimon peritoneal faktorlarni davbolashni yallig`lanish jarayonini spetsifik etiologiyasi jinsiy organlardagi silni yo`qotishdan keyin boshlanadi.
Endometriozni davolash hirirgik hamda medikomentoz, kombinirlangan konsepsiyaga saoslangan. Momatoz tugunlarini davolashda konservativ mioektomiya o`tkaziladi. Tuhumdonning retinsion hosilalarini aniqlanganda ularni kerakli gistologik tekshiruv bilan olib boriladi, tuhumdonni haqiqiy o`smasiga shubha qilinganda hirirgik aralashishlar qoniqarliligini muammosini yechish uchun to`qima chegarasigacha enterooperatsiya, patomorfologik tekshiruvlar asosida tuhumdon rezeksiyasi o`tkaziladi. Bepushtlikni endokrin shakllarini davolash davomiyligi va sabablari, shuningdek, bir vaqtda kechadigan boshqa kasalliklar ham differentsiyalash kerak. Reproduktiv funksiyalar turli hil buzilishlardagi bosqichma-bosqich kompleks tekshiruv o`tkazish. Turli hil bepushtlik faktorlari o`z navbatida bepusht er-hotinga samarali yordam ko`rsatish kerak.
Adabiyotlar: asosiy-1,3,5, Qo`shimcha-1,2,7.
Do'stlaringiz bilan baham: |
