Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

PANJA ARTERIYASI  

Panja arteriyalari kaftning ustki qismi hamda kaft sohasida tarqalgan tirsak bilan 

bilak arteriyalarining quyidagi tarmoqlaridan iborat:  

1.  Kaftning  orqa  tomondagi  arteriya  to‟ri  (rete  carpi dorsale)  bilak  va tirsak 

arteriyalaridan boshlangan ramus carpeus dorsalis shoxlari (a. radialis va a. ulnaris ga 

qaralsin)  bilan  a.  interossea  communis  tarmog‗ining  o‘zaro  qo‘shilishidan  hosil 

bo‘ladi, kaft va panjani yozuvchi muskullar payi ostida yotadi. 

 

Panja arteriyalari. 

1  –  M.  pronator  quadratus;  2  –  M.  brachioradialis  payi;  3  –  Ramus  carpeus  palmaris  a. 

radialis; 4 – A. radialis; 5 – A. princeps pollicis; 6 – M. adductor pollicis; 7 – A. princehs pollicis; 8 

– Aa. digitales palmares communes; 9 – A. radialis indicis; 10 – Aa. digitales palmares propriae; 11 

– A. metacarpeae palmares;  12  – Rami perforantes;  13  – Arcus palmaris profundus; 14  – Ramus 

palmaris profundus a. ulnaris; 15 – M. flexor carpi ulnaris payi; 16 – Ramus carpeus a.ulnaris; 17 – 

A. interossea anterior; 18 – A.ulnaris. 

 

Rete  carpi  dorsale  tarmoqlari:  a)  rr.  articulares  Bo‗g‗imiga  tarqaladigan 

shoxchalar  kaft  usti  suyaklarining  Bo‗g‗imlariga  tarqaladi;  b)  aa.  metacarpeae 

dorsales – kaftning orqa tomonidagi arteriyalar uchta bo‘lib, kaftning II, III, IV suyak 

oraliq muskullari bo‘ylab pastga tushadi va panjalarning asosiga ikkitadan arteriya aa. 

digitales dorsales (panjalarning orqa tomondagi arteriyalari)ga bo‘linadi.  

---

 

443 

Bu  arteriyalar  II–V  barmoqlarning  bir-biriga  qaragan  sathlari  bo‘ylab  tirnoq 

falangalari asosiga boradi. 

Tirsak va bilak arteriyasi shoxlari panjaning kaft Yuzasida quyidagi arteriya to‘ri 

va ravoqlarini hosil qiladi. 

1. K a f t n i n g o l d t o m o n d a g i a r t e r i y a t o‘ r i (rete carpi palmare) a. 

radialis  va  a. ulnaris  (ramus  carpeus  palmares)  tarmoqlarining  o‘zaro  qo‘shilishidan 

hosil bo‘ladi. Arteriya to‘ri kaft va panjani bukuvchi muskul paylari ostida joylashadi 

va art. radiocarpea et mediocarpea ga tarqaladi. 

2. P a n j a n i n g k a f t s o h a s i d a i k k i t a a r t e r i y a r a v o g‗ i b o r: 

ulardan biri kaftning Yuza ravog‗i (arcus palmaris superficialis) tirsak arteriyasining 

oxirgi uchi bilan a. radialis ning ingichka ramus palmaris superficialis shoxchasining 

o‘zaro  qo‘shilishidan  hosil  bo‘ladi.  Kaftning  Yuza  ravog‗i  kaft  (aponeurosis 

palmaris)  ostida  joylashgan,  uning  qavariq  Yuzasidan  kaft  tomondagi  to‘rttala 

barmoqning umumiy arteriyalari – aa. digitales palmares communis chiqadi. Ulardan 

I,  II  va  III  umumiy  barmoq  arteriyalari  pastga  yo‘nalib,  kaft-barmoq  Bo‗g‗imlariga 

yaqinlashganda har biri ikkitadan aa. digitales palmares propriae (barmoqlarning kaft 

tomondagi  xususiy  arteriyalari)ga  bo‘linadi.  Bu  arteriya  tarmoqlari  II–V 

barmoqlarning  bir-biriga  qaragan  chekkalaridan  tarqaladi.  Kaft  Yuza  ravog‗ining 

to‘rtinchi  tarmog‗i  –  a.  digitalis  palmaris  communis  esa  jimjiloqning  tirsak  suyagi 

tomonidan yo‘naladi. 

II. Kaftning chuqur ravog„i (arcus palmaris profundus) asosan a. radialis ning 

oxirgi  uchi  bilan  tirsak  arteriyasi  shoxchasi  (ramus  palmaris  profundus)  ning 

qo‘shilishidan paydo bo‘ladi. Kaftning chuqur ravog‗i mm. interossei palmares ustida 

ossa  metacarpealia  ning  asosiga  yaqin  joyda,  kaft  va  barmoqlarni  bukuvchi  muskul 

paylari ostida  joylashgan, qonning  ko‘p  qismi  bilak  arteriyasidan  keladi. Ravoqning 

pastga  qarab  turgan  Yuzasidan  kaftning  old  tomondagi  uchta  arteriyasi  –  aa. 

metacarpeae  palmares  chiqadi.  Bu  arteriyalar  II,  III,  IV  spatia  interossea  da 

joylashgan  muskullar  ustidan  pastga  tushib,  a.  metacarpophalangeae  ga 

yaqinlashganda aa. digitales volares communis ga qo‘shilib ketadi. Aa. metacarpeae 

palmares  dan  uchta  aa.  perforantes  (teshib  o‘tuvchi  arteriyalar)  chiqadi.  Ana  shu 

arteriya  tarmoqlari  II,  III,  IV  mm.  interossei  larni  teshib,  kaft  orqasiga  o‘tadi  va 

metacarpeae dorsales lar bilan anastomozlashadi. 

Yuqorida aytib o‘tilganidek, qo‘l panjasi sohasida bilak va tirsak o‘zaro keng va 

xilma-xil arteriya tarmoqlari bilan anastomozlashadi. Ana shu arteriyalarning xilma-

xil murakkab anastomozlari qo‘lning mehnatga muvofiqlashganidan dalolat beradiki, 

natijada  kaft  Yuza  ravog‗i  siqilganda  qon  barmoqlarga  arcus  palmaris  profundus 

orqali boradi.