Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

AMALIY MASHG„ULOT №12 

Kalla  suyaklarining  birlashuvi.  Chakka-  pastki  jag„  bo„limi.Suyak  va 

bo„g„imlarning  rentgen  anatomiyasi.  Tishli,  silliq,  tangasimon  choklar  vositasida 

birlashuv.  Chakka  pastki  jag‗  bo‗g‗imining  bo‗g‗im  Yuzalarini,  boylamlari  harakati 

va  ularning  tuzilishi  va  Yoshga  qarab  o‗zgarishi  .  Suyak  va  bo‗g‗imlarning  rentgen 

anatomiyasi. 

Kalla skeletining Yuz qismida tepa tomondan peshona qismi, bir juft ko‘z kosasi 

va  ular  o‘rtasida,  pastroqda  joylashgan  burun  bo‘shlig‗ining  noksimon  shakldagi 

kirish  teshigi  (apertura  piriformis  nasi)  ni  ko‘ramiz.  Burun  teshigining  lateral 

tomonidan,  Yuqori  jag‗ning  oldingi  Yuzasida  o‘siq  –  processus  alveolaris  va  bu 

o‘siqda joylashgan tishlar ko‘rinadi. 

Ko‘z kosasining lateral devori Yonoq suyagidan iborat. Bu suyak tepa tomondan 

peshona  suyagi  va  pastki  tomondan  Yuqori  jag‗  suyaklari  bilan  chok  hosil  qilib 

birlashib turadi. Yuz qismining pastki bo‘lagini pastki jag‗ suyagi va unda joylashgan 

tishlar  tashkil  qiladi.  Pastki  jag‗  suyagi  kallaning  asosiga  Bo‗g‗im  hosil  qilib 

qo‘shilgan. 

Ch a k k a - p a s t k i j a g‗ b o‘ g‗ i m i (articulatio temporamandibularis, 

55).  Pastki  jag‗  suyagining  (mandibula)  ikki  tomonida  Bo‗g‗im  o‘sig‗i  uchidagi 

boshcha  bilan  Chakka  suyaklaridagi  Bo‗g‗im  chuqurchasi  –  fossa  mandibularis 

o‘rtasida  hosil  bo‘lgan  Bo‗g‗im  kombinatsiyalangan  Bo‗g‗imlar  turkumiga  kiradi. 

Chunki  o‘ng  va  chap  tomondagi  Bo‗g‗imlar  ayni  vaqtda birgalikda bir  xil  harakatni 

bajaradi. 

 

 

---

 

276 

55.  Chakka-pastki  jag‗  Bo‗g‗imi  (articulatio  temporomandibularis).  Tashqi 

ko‘rinishi. 

1–arcus zygomaticus; 2–lig.laterale; 3–lig.stylomandibulare. 

 

Pastki  jag‗ning  Bo‗g‗im  chuqurchasi  va  boshchalari  fibroz  tolali  tog‗ay  bilan 

qoplangan.  Bo‗g‗im  bo‘shlig‗i  esa  ustma-ust  joylashgan  fibroz  tog‗ay  plastinkasi 

(disk)  –  discus  articularis  bilan  ikki  bo‘lakka  ajraladi.  Disklarning  chetlari  Bo‗g‗im 

xaltachasiga mustahkam yopishib ketganligidan bo‘laklar o‘zaro tutashmaydi. 

Disklarning  ikki  cheti  baland,  o‘rtasi  chuqur  bo‘ladi.  Shu  sababli  Bo‗g‗im 

boshchasi chuqurchaga moslashgan sari pastki jag‗ harakati osonlashadi. 

Pastki  jag‗  Bo‗g‗imi  Yonoq  o‘sig‗i  –  processus  zygomaticus  orqali  pastki  jag‗ 

bilan  bo‘yin  o‘rtasida  tortilgan  asosiy  boylam  (ligamentum  laterale),  ponasimon 

suyak 

bilan 

pastki 

jag‗ 

oralig‗ida 

joylashgan 

boylam 

–  ligamentum 

sphenomandibulare,  pastki  jag‗  bilan  Chakka  suyagining  bigizsimon  o‘sig‗i 

(ligamentum 

stylomandibulare) 

oralig‗ida 

tortilgan 

boylamlar 

vositasida 

mustahkamlangan. Pastki jag‗ Bo‗g‗imi do‘ngli Bo‗g‗imlar guruhiga kiradi.