Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

Son  uchburchagi  (trigonum  femorale)  sonning  oldingi  Yuzasida  bo‘lib,  tepa 

tomondan  Chov  boylami  (lig.  inguinale),  lateral  tomondan  mashinachi  muskuli 

(m.sartorius)  va  medial  tomondan  oyoqni  yaqinlashtiruvchi  muskul  (m.  adductor 

longus)  bilan  chegaralangan.  Uchburchakning  tubini  Yonbosh-bel  (m.  iliopsoas)  va 

taroqsimon  muskullar  (m.  pectineus)  hosil  qiladi.  Kavak  teshigi  (lacuna  vasorum) 

orqali qorin bo‘shlig‗idan chiqqan qon tomirlar va teri osti nervi sonning uchburchak 

sohasi  orqali  yo‘nalib,  pastki  burchagiga  kelganda,  yaqinlashtiruvchi  canal  (canalis 

adductoris) ga o‘tadi. 

Yaqinlashtiruvchi  kanalning  kirish  teshigi  son  uchburchagining  pastki 

burchagida bo‘lib, sonni yaqinlashtiruvchi katta muskul (m. adductor magnus) bilan 

sonning  medial  tomondagi  serbar  muskuli  (m.  vastus  medialis)  orasida  joylashadi. 

Taqim-boldir kanalining medial chegarasini sonni yaqinlashtiruvchi katta muskul (m. 

                                                      

1

 

Human Anatomy, Kenneth S. Saladin, USA 2014. Gray's Anatomy for Students,Drake RL Vodl W, Mitchell  AWM Elsever Churchill 

Livingstone, 2014

 

---

 

325 

adductor  magnus), lateral  chegarasini  esa sonning  medial tomondagi serbar  muskuli 

(m. vastus medialis) hosil qiladi. Kanalni old tomondan ana shu ikki muskul orasida 

tortilgan  fibros  plastinka  (lamina  vastoadductoria)  chegaralab  turadi.  Kanalning 

chiqish teshigi taqim osti chuqurligining Yuqori burchagiga ochiladi. Bu kanal orqali 

sondan taqim osti sohasiga son arteriyasi va venasi o‘tadi. 

Taqim  osti  chuqurchasi  (fossa  poplitea)  rombsimon  shaklda  bo‘lib,  Yuqori 

burchagi  lateral  tomondan  ikki  boshli  muskul  (m.  biceps  femoris)  bilan,  medial 

tomondan  esa  yarim  parda  va  yarim  pay  muskullari  (mm.  semimembranosus  et 

semitendinosus)  yordamida  chegaralangan.  Rombsimon  chuqurlikning  pastki 

burchagi m. gastrocnemius ning medial va lateral boshlari bilan chegaralanadi. Taqim 

osti  chuqurchasini  shu  nomdagi  arteriya,  vena,  quymich  nerv  (n.  ischiadicus)  yoki 

uning  shoxlari  (katta  va  kichik  boldir  umumiy  nervlari),  yog‗  to‘qimasi  va  limfa 

tugunlari to‘ldirib turadi . 

Taqim  osti  chuqurchasidan  taqim-boldir  kanali  (canalis  cruropopliteus) 

boshlanadi.  Bu  kanal  boldirning  orqa  tomonida  orqadan  m.  soleus  va  oldindan  m. 

tibialis  posterior  muskullari  orasida  bo‘lib,  kanaldan  n.  tibialis  va  a.  et  v.  tibialis 

posterior  lar  yotadi  va  ular  medial  to‘piqning  orqa  tomonidan  oyoq  kafti  tomoniga 

o‘tadi.  Canalis  cruropopliteus  ning  shaxobchasi  canalis  musculoperoneus  inferior 

(kichik boldir muskulining pastki kanali) bo‘lib, undan a. peronea o‘tadi. Bu kanal os 

fibulae  ning  o‘rta  qismi  bilan  mm.  flexor  hallucis  longus  et  tibialis  posterior 

oralig‗ida joylashadi. 

Boldirning  Yuqori  qismida  kichik  boldir  muskulining  Yuqori  kanali  (canalis 

musculoperineus superior) joylashgan bo‘lib, undan n. peroneus superficialis o‘tadi.  

Oyoq  kaftida  m.  flexor  digitorum  va  m.  abductor  hallucis  orasida  kaftning 

medial egati (sulcus plantaris medialis ) bo‗lsa, m.flexor digitorum bilan m. abductor 

digiti minimi o‗rtasida kaftning lateral egati (sulcus plantaris lateralis) joylashgan. Bu 

egatlardan qon tomirlari va nervlar yo‗naladi.