Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

 

 

Jigar (tepa Yuzasi). 

1–lig.  coronarium  hepatis;  2–diaphragma;  3–lig.  triangulare  dextrum;  4–lobus 

dexter; 5–vesica fellea (fundus); 6–margo inferior; 7–incisura lig. teretis; 8–lig. teres 

hepatis; 9–lig. falciforme hepatis; 10–lobus sinister; 11–appendix fibrosa hepatis; 12–

lig. triangulare sinistrum. 

---

 

365 

 

 Normal  holatdagi  jigarning  pastki  qirg‗og‗i  –  margo  inferior  qovurg‗a 

ravog‗idan tashqariga chiqmaydi. Jigarning pastki Yuzasi – facies inferior (visceralis) 

bir  oz  orqaga  qaragan  bo‘lib,  unda  parallel  joylashgan  chap  va  o‘ng  sagittal  chuqur 

egat  (fossa  sagittalis  dextra  va  fossa  sagittalis  sinistra)  hamda  ular  o‘rtasida 

ko‘ndalang  joylashgan  (porta  hepatis)  egatlar  bor.  Bu  egatlar  jigarning  pastki 

Yuzasini  o‘ng,  chap,  kvadratsimon  –  lobus  quadratus  va  dumsimon  lobus  caudatus 

bo‘laklarga ajratadi. O‘ng sagittal egatning oldingi qismida o‘t pufagi – fossa vesicae 

fellea,  orqa  qismida  esa  pastki  kavak  vena  egati  –  sulcus  venae  cavae  inferior 

joylashgan.  Chap  sagittal  egatning  old  qismida  (kindik  venasi  qoldig‗i)  jigarning 

dumaloq  boylami  –  lig.  teres  hepatis,  orqa  qismida  esa  (embrion  davridagi  vena 

tomirining qoldig‗i) vena boylami  – lig. venosum joylashgan. Ko‘ndalang egat jigar 

darvozasi – porta hepatis hisoblanib, undan jigarning darvoza venasi – v. portae, jigar 

arteriyasi  –  a.  hepatica  propria,  o‘t  yo‘li  –  ductus  choledochus,  limfa  tomirlari  va 

nervlar  o‘tadi.  Jigarning  pastki  Yuzasi  me‘daga  (impressio  gastrica),  yo‘g‗on 

ichakning o‘ng burilish qismi ko‘ndalang chambar iChakka, o‘ng buyrak usti beziga 

(impressio  colica)  va  intestinum  duodenum  ga  (impressio  duodenalis)  tegib  turadi. 

O‘tkir qirra – margo inferior jigarning pastki Yuzasini Yuqori Yuzadan ajratib turadi. 

Jigarning orqa Yuzasida qizilo‘ngach izi (impressio oesophagea) uchraydi. Jigarning 

Yuqori  chegarasi  diafragma  gumbazining  pastki  Yuzasiga,  ya‘ni  IV  qovurg‗a 

ravog‗iga  to‘g‗ri  keladi,  so‘ng  chap  tomonda  Yuqoriga  ko‘tarilib,  VII–VIII 

qovurg‗alarning  tog‗aylari  birikkan  joyga  yetadi.  Jigarning  orqa  tomonidan  boshqa 

hamma  qismi  (mezoperitoneal)  qorin  parda  bilan  o‘ralgan  bo‘ladi.  Qorin  parda 

jigardan  qo‘shni  a‘zolarga  boylamlar  hosil  qilib  o‘tadi.  Jumladan  qorin  pardaning 

jigardan o‘n ikki barmoq iChakka o‘tishida jigar-o‘n ikki barmoq ichak boylami – lig. 

hepatoduodenale,  jigar  bilan  me‘da  o‘rtasida  jigar-me‘da  boylamlari  – 

lig.hepatogastricum  hosil  bo‘ladi.  Jigar  bilan  diafragma  o‘rtasida  toj  boylam  – 

lig.coranarium  hepatis  va  uning  ikki  uchida  chap  va  o‘ng  uchburchakli  boylamlar 

lig.triangulare dextrum et sinistrum jigarni ko‘tarib turadi. 

---

 

366