Toshkent stomatologiya instituti biofizika va informatika kafedrasi

BIOREOLOGIYA 

Reja: 

1.Gagen-Puazeyl formulasi. Gidravlik qarshilik. 

 2.Laminar va turbulent oqimlar. Reynolds soni. 

 3.Sirt taranglik, kapillayrlik. Laplas formulasi.Gaz emboliyasi. 

 4.Yuraknig ishi va quvvati. 

 

Yopishqoqlik suyuqlikning naydagi o’rtacha oqish tezligini kamaytiradi: 

 



8

2

r

l

p

V







---

 

 

 

  

(Puazeyl qonuni), bu yerda ∆P/l – bosim gradiyenti, r – nay radiusi. 

         ∆t vaqt ichida oqib o’tayotgan suyuqlik hajmi quyudagiga teng: 

 

 

                                 V 

 

bu yerda S- nayning ko’ndalang kesim yuzasi yoki: 

 

                              V                               

    (Gagen-Puazeyl formulasi). 

 

                                 V 

     

             π r

4                 ∆P         P

1

- P

2

 

 V

sek

 = -------  *   ------ = ------- 

                 8 ŋ                 l                w 

 

Bunda              8 ŋ  l   

                w = -----    



  Gidravlik qarshilikdir. 

                        π r

4

 

 

  

Laminar  oqim  deb,  bir-biri  bilan  aralashmasdan  har  xil  tezlikda 

harakatlanuvchi qatlamlar oqimiga aytiladi.  

Trubulent  oqim  deb    suyuqlik  qatlamlarning  bir-biri  bilan    aralashib,katta 

tezlikda  oqishiga  aytiladi.Trubulent  oqim,  uyurmali  oqim  xarakteriga    ega  bo’lib, 

shovqin bilan kuzatiladi. Bunday oqim nayning tarmoqlangan qismida kuzatiladi. 

Oqim xarakterini ifodalash uchun Reynolds soni degan kattalik kiritiladi: 

t

v

r

t

v

S

















2

    



t

p

l

r















8

    

4

v

d

v

S

сек









4

   

2

 



---

 

                          v*D              ρ * v * D            

                Re  = -------    =    -------------      

                             η             ν

kin 

 

ρ- zichlik, v-oqim tezligi, D- nayning diametri. 

     ν

kin

  =η/ρ  –  kenematik  yopishqoqlik.  Uning  birlik  o’lchovi  m

2

/s(SI)  va 

sm

2

/s=stoks(SGS); 1stoks=10-4m

2

/s. Lanimar oqim turbelent oqimga o’tadigan 

holatdagi Reynolds soni kritik holat deyiladi. Silliq naylar uchun  

Re

kr 

≈ 2300.               

 

 

Arteroskleroz  tufayli  qon  tomirlarida  endotelial  qatlamlarning  zararlanishi  tufayli 

qonning laminar oqimi trubulent oqimga o’tishi mumkin. 

Sitoplazmaning  yopishqoqligi  2-50mPa*s  oralig’ida  aniqlanadi  va  hujayra 

siklining  davriga  bog’liq  bo’ladi.  Temperatura  40-50oC  dan  oshganda  va  12-

15oCga  tushganda  (kamayganda)  sitoplazmaning  yopishqoqligi  oshadi.Qonning 

yopishqoqligi erkaklarda normal holda 4,3-5,3 Puaz(0,43-0,53 Pa*s).Ayollarda esa 

3,9-4,9 Puaz (0,39-0,49 Pa*s) bo’ladi. Patologik holatlarda qonning yopishqoqligi 

animiya  kasalligida  2-3  Puazgacha  kamaysa,  og’ir  infeksion  kasalliklar  va 

politsitemiya kasalliklarida,12-20 Puazga ortib ketadi.