Toshkent shahridagi yodju texnika instituti


Yangi tug’ilgan bolalarning rivojlanish davridagi bosh miya bo’limlarining



Download 183,03 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/7
Sana23.01.2022
Hajmi183,03 Kb.
#402539
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Yunusova Sevara fiziologiya mustaqil ish

Yangi tug’ilgan bolalarning rivojlanish davridagi bosh miya bo’limlarining 

o’zgarishlari. 


 

Bosh  miya  uni  o’ragan  pardalari  bilan  birga  kallaning  miya  qismi  ichida 

joylashgan.  Uning  ustki  yon  yuzasi  kalla  qopqog’i  ichki  yuzasiga  mos 

ravishdagumbaz hosil qiladi. Pastki yuzasi kallaning ichki asosidagi chuqurchalarga 

mos murakkab relefga ega. Bosh miya 3 yirik qismdan : katta miya yarimsharlari, 

miyacha va miya so’g’onidan iborat.  

 

Yangi tug’ilgan chaqaloq bosh miyasi nisbatan katta bo’lib, uning og’irligi 



o’rtacha  o’g’il  bolalarda  390  g,  qiz  bolalarda  355g  bo’ladi.  4  yoshgacha  miya 

bo’yiga va balandligiga bir tekis o’sib, uning og’irligi 1 yoshda 2 marta, 3-4 yoshda 

3 marta oshadi, 7 yoshdan so’ng miya og’irligi sekin o’zgarib, 20 yoshda erkaklarda 

1355g, ayollarda 1220gni tashkil qiladi. Bosh miya ayrim qismlari bir xil o’smaydi. 

Yangi tug’ilgan chaqaloqda uzunchoq miyayuqori va gorizontal joylashgan. 

Piramida yaxshi taraqqiy etmagani uchun olivalar bir-biriga yaqin turadi. Nozik va 

ponasimon  dastalar  bir  biridan  aniq  ajramagan.  Bola  hayotining  birinchi  yilida 

olivalar asta-sekin bo’rtiq shaklini oladi va yoshiga qarab kattalashib boradi. Yangi 

tug’ilgan  chaqaloqda  uning  uzunligi  8-9mm,  kengligi  4-5mm,  bir  yoshda  esa 

uzunligi  12-13mm  bo’ladi.  Erta  bolalik  davri  so’ngida  miya  o’tkazuv  yo’llari 

taraqqiyoti natijasida piramidalar kattalashib olivalar bir-biridan uzoqlashadi. 

Yangi  tug’ilgan  bolada  orqa  miyaning  uzunligi  14-16sm  bo’lib,    yoshda  2 

barobar uzayadi. U eniuga sekin o’sib, 12 yoshda 2 marta kattalashadi va keyingi 

davrlarda  o’zgarmaydi.  Yangi  tug’ilgan  bola  orqa  miyasi  og’irligi  5,5g  bo’lib,  1 

yoshda  10g, 7 yoshda 19 g va 20 yoshda 30 g bo’ladi. Orqa miyaning markaziy 

kanali  kattalarga nisbatan kengroq. Bola hayotining birinchi 2 yilida kulrang va oq 

moddalarmassasi ko’payishi bilan birga markaziy kanal torayadi. 

Bolada  bu  organ  bo'lishi  kerak  bo'lgan  miya  hujayralarining  aksariyati 

tug'iladi.  Hayotning  dastlabki  12  oyida  miya  (GM)  murakkablashadi,  u  2  yoshga 

to'lganda,  kattalar  miyasining  og'irligining  75%  ni  tashkil  qiladi.  3  yoshida  vazn 

ulushi  90%  gacha  ko'tariladi.  Tug'ilishda  mavjud  bo'lgan  miya  hujayralarining 

qariyb  50  foizi  birinchi  yillarda  zaiflashadi  yoki  o'ladi.  Ushbu  jarayon  miya 

faoliyatini  tartibga  soladi  va  optimallashtiradi.  Bola  hayotidagi  voqealar  elektr 

impulslarini qo'zg'atadi, asab tolalarini hosil qiladi. Qanchalik ko'p tolalar ishlatilsa, 

muhim  organ  barqarorroq  bo'ladi  va  neyronlarning  soni  kamayadi.  Mushaklar 

singari, chaqaloq miyasi ham "foydalanish yoki yo'qotish" tamoyili asosida ishlaydi. 




Download 183,03 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish