Toshkent shahar xalq ta‟limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi

---

Toshkent shahar xalq ta‟limi xodimlarini 
qayta tayyorlash va ularning malakasini 
oshirish hududiy markazi
Ma‟ruzachi: “Pedagogika, psixologiya va ta‟lim 
texnologiyasi” kafedrasi professor v.b., p.f.n., dotsent,
O„zbekistonda xizmat ko„rsatgan yoshlar murabbiysi
Sh.P.Po„latov 
INKLYUZIV TA‟LIMNI JORIY 
ETISH MASALALRI 

---

Mavzu: Umumiy o„rta ta‟lim maktablarida
inklyuziv ta‟limni tashkil etish
1. Inklyuziv ta‟limni sifatli va
samarali tashkil etish shart- 
sharoitlari 
2. Ta‟lim muassasasini ilmiy-metodik
boshqarishda innovatsion ta‟lim va uni
amaliyotga kiritish bosqichlari 

---

Tayanch iboralar
:
01 
02 
03 
inklyuziv ta‟lim, korreksiya,
abilitatsiya ishlari 
differensiyalash,
improvizatsiya 
maxsus ta‟lim muassasalari
yo„nalishlari surdo, oligo, tiflo va
logopediya 
imkoniyati cheklangan 
04
bolalar 
05 
modifikatsiyalashgan ta‟lim 

---

Imkoniyati cheklangan bolalar (IChB) uchun ixtisoslashtirilgan 
ta‟lim muassasalari o„quvchilarini inklyuziv ta‟limga tayyorlash
IChB o„qitiladigan ta‟lim
muassasalarini zarur adabiyotlar,
turli kasblarga o„qitish uchun 
zarur bo„lgan qo„llanma, uskuna
va jihozlar bilan ta‟minlash; 
Jamoatchilik o„rtasida IChB larning 
bilim 
olish 
huquqi, 
inklyuziv 
o„qitishning 
mazmun-mohiyati
haqida tushuntirish ishlarini olib
borish; 
Ota-ona 
qaramog„isiz 
qolgan
bolalarni
tarbiyalashning 
muqobil shakllarini joriy etish; 
O„quvchilarning jismoniy va aqliy talab- 
kelib chiqqan holda 
ehtiyojidan
maktablarni
maktablarda 
optimallashtirish
inklyuziv 
maxsus
orqali 
ta‟limni 
shakllantirish. 

---

O„quv jarayonini tashkil etish sohasida:
O„quvchilarni imkoniyati va
muammolarining darajasi
bo„yicha differensiyalash
; 
har bir darajadagi
o„quvchilarning imkoniyatiga
mos dastur asosida ta‟lim
berilishini tashkil qilish; 
maxsus ta‟limning boshlang„ich 
korreksiya, 
bosqichida
reabilitatsiya
amalga 
ishlarini 
oshirish 
sifatli 
orqali 
o„quvchilarni inklyuziv ta‟limga
tayyorlash; 
oilasida, yaqinlari bilan
mahallasida yashash va umumiy
o„rta ta‟lim maktabda o„qishiga
tayyorlash; 

---

O„quv jarayonini tashkil etish sohasida: 
ta‟lim jarayonida barcha pedagog
xodimlar-o„qituvchi, tarbiyachilar
oldiga yagona talab-o„quvchilarni
ijtimoiy hayotga tayyorlash 
yo„nalish
o„quvchilarni 
bo„yicha
ijtimoiy 
Har 
bir
dasturlar
hayotga 
moslashuviga 
yo„naltiruvchi mazmunga ega
bo„lishini ta‟minlash 
inklyuziv ta‟lim tashkil etishda imkoniyati cheklangan 
moslashishi va integratsiyasiga 
bolalarning
maktablarni 
erishish
bosqichma-bosqich maxsus jihozlar 
uchun
hamda 
egallanadigan barcha kommunikativ ko„nikma va malakalarni 
berilishini ta‟minlash 

---

O„quv jarayonini tashkil etish sohasida:
Imkoniyati cheklangan har bir bolaning inklyuziv ta‟lim
olishga bo„lgan huquqini ta‟minlashga qaratilgan chora-
tadbirlar ishlab chiqish 
O„quvchilarni imkoniyatlari bo„yicha tashxis qilishini
tabaqalashtirilgan ta‟lim olib borishga 
ta‟minlash va
tayyorlanish 

---

Maxsus pedagog kadrlarga qo„yiladigan talablar 
Sohaga endi kirib kelgan yosh mutaxassislarni tajriba
orttirish maqsadida avval tarbiyachi lavozimiga qo„yish; 
Maxsus 
ixtisoslashtirilgan 
ta‟lim 
muassasalariga
yo„nalishlar bo„yicha (surdo, oligo, tiflo va logopediya)
mutaxassislarni konkurs asosida ishga qabul qilish; 
O„quvchilarning nutqi, yoshi darajasidagi bilimi,
ko„nikmalari o„quv yili boshi va oxirida tekshirilib, ish
sifatiga qarab o„qituvchining faoliyatining baholash . 

---

Amalga oshirilishi shart va zarur bo„lgan talablar
Ta‟lim jarayoniga ota-onalar, mahalla ishtiroki
va ma‟suliyatini qonun darajasida ta‟minlash; 
Har bir ota-ona o„z farzandini eshitish apparati bilan
ta‟minlashga mas‟ul qilish; 
Yilning boshida va oxirida har bir yakka mashg„ulot
o„qituvchisi, logoped, tiflopedagog har bir o„quvchining 
eshitishi va talaffuzi, nutqining holati; 
Rivojlanganlik darajasi haqida ma‟lumotlarni tahlil etib,
dinamikasiga qarab o„qituvchi faoliyatiga baho berishni yo„lga 
qo„yish. 

---