8-ilova
“Etika umumiy tushunchalari ” mavzusiga
TEST savollari
1-variant
1.“Kasb etikasi va psixologiyasi” fani nimani o’rgatadi
a. Atrof muxitni
b. Kasb kasalliklarini
*c. Odob-ahloq va fel atvorni
d. Ruxiy xolatlarni
2. Resurslarni tejamkorligiga qaratilgan qonun nima deb ataladi
a. Iqtisodiy etikasi
b.Ish etikasi
*c.Ishlab chiqarish etikasi
d. Kasb etikasi
3. “Etika “ so’zi qaysi tildan olingan
a. Lotincha
b.Inglizcha
*c. Grekcha
d. Fransuzcha
4. Etikaga kim asos solgan
a. Nyuton
b. Sokraat
c. Avesto
*d. Aristotel
5. Etika xaqidagi malumotlarni kimlar to’plab asos solgan
* a. Kant va Mill
b. Sokraat
c. Avesto
d. Nyuton
6.Xamkorlar bilan muzokaralar olib boorish qanday etika
*a. Iqtisodiy etikasi
b.Ish etikasi
c.Ishlab chiqarish etikasi
d. Kasb etikasi
8-ilova
Tekshiruv savollari?
1.Etika so’zi qaysi tildan olingan?
2.Etika so’zining ma’nosi nima?
3.Etikaga
Aristotel
asos solgan?
4.Kasbiy etika nima?
5.Mufaqqiyatga erishishni formulasi qanday?
6.Vijdoniylik tamoyillariga nimalar kiradi?
7.Iqtisodiy etika nima?
8.Ish etikasi nima?
9.Ishlab chiqarish etikasi nima?
10.Kasbingizda qanday etikaga rioya qilinadi?
M
A’
NO
SI
ODOB –AHLOQ VA FEL –
ATVOR
VIJDONIYLIK
TAMOYILLARI
ETIKA
XUSHM
UOMIL
ALIK
TOG’RI
SO’ZLIK
ILTIFO
TLILIK
G’AMX
O’RLIK
MEHR-
MURUV
VAT
9 -ilova
Kichik guruhlarda ishlash qoidasi
1. O´quvchilar ishni bajarish uchun zarur bilim va malakalarga ega bo´lmog´i
lozim.
2. Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog´i lozim.
3. Kichik guruh oldiga qo´yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqt ajratiladi.
4. Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tayziqqa uchramasligi haqida
ogohlantirilishi zarur
5. Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, oqituvchi ularga
yo´riqnoma berishi lozim.
6. Nima bo´lganda ham muloqotda bo´ling, o´z fikringizni erkin namoyon eting.
Guruhlarga bo’lib topshiriq beradi va bajarganliklariga qarab
baholanadi.
1- guruh 2- guruh 3- guruh 4- guruh
Guruhlar bildirgan fikrlarni keyingi guruhlar takrorlamasligi uchun diqqat
bilan eshitib, bir xil ma´lumotlarni o´chirib boradilar. Muammoni bahsga aylantirish
kerak emas.
Ularni o´qituvchini o´zi asoslab xulosa yasashi va baholashi kerak.
10-ilova
“
Kirish.Etika umumiy tushunchalari
”
mavzusiga”Kichik guruxlarga ajratish.”
usulini qo’llash
Etika umumiy tushunchalari
ni o’rganish
texnologiyasini o’rganish. chetga chiqishlar.
Etika umumiy
tushunchalarini
taxlilini tuzish
Vijdoniylik
tamoyillari
taxlilini
tuzish
Etika
turlarini
taxlilini
tuzish
Vijdoniylik
tamoyillari
taxlilini
taqdim
etadilar
Etika
turlarini
taxlilini
taqdim
etadilar
Etika
asoschilari
tushunchalari
ni taxlili
Etika
asoschilari
tushunchal
arini
taqdim
etadilar
Etika
umumiy
tushunchal
arini
taxlilini
taqdim
etadilar
O’qituvchi ko’rsatma beradi va yo’naltiradi
Berilgan javoblar muxokama va taxlil qilinadi
Etika (grekcha ethik, ethos dan – odat, fe’l-atvor, xarakter) – axloq,
odobni o’rganuvchi falsafa ilmi
.
Iqtisodiy etika kasbiy etikaning o’ziga xos ifodasidir.
Iqtisodiy etika muammolariga hozirgi paytda ko’p e’tibor berilyapti, ammo
u turlicha ta’riflanmoqda. Ko’p xollarda “iqtisodiy etika” degan
tushuncha bilan birgalikda “ish etikasi”, “biznes etikasi”, tadbirkorlik
etikasi”, “bozor etikasi” kabi tushunchalar ishlatilmoqda.
Biznes etikasiga oid zamonaviy tadqiqotlarda etika rivojining tarixiy
tafsilotlari keltirilmaydi. Kant yoki Mill haqida ba’zan so’z aytilmasa,
boshqa ulardan oldin shakllangan fikr va g’oyalar to’g’risida ma’lumot
topish qiyin. Iqtisodiy etika – qadimgi fan. Unga birinchi bo’lib o’zining
“Etika”, “Nikomax etikasi”, “Siyosat” kabi asarlarida Aristotel asos
solgan. Bu asarlarida Aristotel o’zining uchta asosiy tamoyillari haqida
gapirib o’tadi: xususiy mulk, ikki eng muhim ishlab chiqarish sohalari –
sanoat va qishloq xo’jaligi, ishlab chiqarish sohalariga bog’liq bo’lgan
savdo, sudxo’rlik va pul.
To’g’riso’zlik.Xushfellik.Mexr-oqibat.Mexr-muruvvat.
G’amxo’rlik.Iltifotlilik.Nazokatlilik.Rostgo’ylik.
Axloqiy
talablarning umumiy bo’lishiga qaramay, ba’zi bir kasbiy
faoliyatlarni olib borishda spesifik xulq-atvor normalari vujudga
kelmoqda. Masalan, tibbiyot amaliyotida tibbiyot xodimining
mehnati insonparvarlik nuqtai nazar amalga oshiriladi, ya’ni u o’z
amaliyotida qiyinchiliklarga qaramasdan, insonning jismoniy va
ma’naviy sog’lig’i uchun kurashishi lozim va kerak bo’lsa, bunda
o’zini ham ayamasligi kerak.
Tibbiyot etikasi doirasiga muolaja sirini saqlash, hayot uchun
muhim bo’lgan organlarni transplantatsiya qilish sharoitlarini
ta’minlash, genetik nazoratni o’tkazish yoki o’tkazmaslik,
eksperiment o’tkazish kabi masalalari kiradi.
Huquq vakili tomonidan kasbiy etika sotilmaslik, qonunga
sadoqatlik, hammaning qonun oldida bir ekanligi tamoyiliga rioya
qilishni talab qiladi.
Xizmat ko’rsatish sohasi xodimlaridan kasbiy etika avvalambor
muomala madaniyatini, mijozlarning ehtiyojlarini qondirishga
qaratilgan xulq bilan bog’liqdir.
