Toshkent Pediatriya Tibbiyot Instituti Mavzu: Biologik oksidlanish katabolizmning umumiy yo’llari

тўлиқ, қисқарган ва қисқа бўлиши мумкин.
• Тўлиқ нафас олиш занжири:
• SH2 --НАД---ФП---КоQ---b---c1 (c)---a(a3 )---1/2O2 - --H2O.
• Р/О=3.
• НАД-боғлиқ бўлган дегидрогеназаларга киради: альфа-кетоглутарат, изоцитрат, малат, пируват, глутамат ва бошқалар. Улар ўзининг протон ва электронларини НАД+ беради. Бунда 3 молекула АТФ синтезланади.
Қисқартирилган нафас олиш занжири.
Унинг асосий субстратлари: сукцинат, глицерин, ёғ кислоталари ва бошқалар. Улар ўзларининг протон ва электронларини ФП беришади. Бунда 2 молекула АТФ синтезланади.
• SH2 ---ФП---КоQ---b---c1 (c)----a(a3 )----1/2O2 ----H2O. Р/О=2.
• Қисқа нафас олиш занжири. ФП дан протон ва электронлар кислородга ўтказилади ва водород пероксид хосил бўлади. Водород пероксид токсик модда бўлиб, каталаза иштирокида кислород ва сувгача парчаланади. Бунда АТФ синтезланмайди.
• SH2 ---ФП---O2 ----H2O2
• Н2О2+1/ 2О2 ___Н2О + О2 . Р/О=0
АТФ синтези учун 0,22V ёки 7,3 ккал энергия зарур. Тўлиқ нафас олиш занжирида бу 3 жойда хосил бўлади:
1. НАД+ ва ФАД+ орасида
2. цитохромлар b ва с1 орасида
3. цитохромоксидаза ва О2 орасида.
Қисқартирилган нафас олиш занжирида биринчи фосфорилланиш жойи тушиб қолади, шунинг учун 2 молекула АТФ синтезланади. Қисқа нафас олиш занжирида АТФ синтезланмайди.
Кислородни ютилиши ва АТФ синтези орасида узвий боғлиқлик бор (Р/О – фосфорилланиш коэффициенти). Бу 1 атом кислородни қайтарилиши натижасида неча молекула ноорганик фосфор гурухини АТФ га ўтиши. Бу кўрсаткич тўлиқ нафас олиш занжирида 3, қисқартирилган – 2, қисқа занжирда - 0 тенг.
• Нафас назорати – бу нафас олиш тезлигини АДФ концентрациясига боғлиқлиги.
The end