Toshkent moliyainstituti n. Atayeva, F. Rasulova, M. Salayeva, S. Hasanov


 AbuNasr Forobiy. Risolalar. -T.:  «Fan»,  1975, 71-72-betlar



Download 20,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet192/679
Sana31.12.2021
Hajmi20,47 Mb.
#271115
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   679
Bog'liq
umumiy pedagogika

1 AbuNasr Forobiy. Risolalar. -T.:  «Fan»,  1975, 71-72-betlar.

251


Abu  Nasr  Forobiy  «Baxt-saodatga  erishuv  to ‘g ‘risida»  risolasida 

taiim-tarbiyani  ikki  y o i  bilan  amalga  oshirishni  nazarda  tutadi. 

Bulardan  birinchisi  —  qanoatbaxsh  so‘zlar,  ilhomlantiruvchi  so‘zlar 

yordamida odat hosil qilinadi, malakalar vujudga keltiriladi va shaxsdagi 

g‘ayrat-intilish  harakatga  aylantiriladi.  Ikkinchi  usul  —  majbur  etish 

yoii.  Bu  usul  gapga  ko‘nmaydigan  qaysar  shaxslarga  nisbatan 

qoilaniladi.1

Demak,  Forobiy  taiim-tarbiyada  rag‘batlantirish,  odatlantirish, 



majbur etish  usullarini  ko4rsatgan.  Bu  har  ikkala  usul  ham  insonni  har 

tomonlama kamolga yetkazish maqsadida qoilanilgandir.

Shaxs  kamolotida taiim   va  tarbiya birligini  ta’minlashda  ustoz  va 

shogird  munosabatlari  hal  qiluvchi  omildir.  Bu  masalaga,  ayniqsa, 

Sharqda  juda  katta  e’tibor  berilgan.  Musulmon  olamida  mavjud 

an’anaga  ko6ra,  ustoz  shogirdni  qabul  qilgan  birinchi  kundan  boshlab, 

uning ma’naviy javobgarligini o‘z bo‘yniga olgan.  Tarbiyalanuvchining 

ota-onasi  o‘z  bolasini  ustozga:  «Eti  sizniki,  suyagi  bizniki»  deb 

topshirgan.  Ustoz  shogirdga faqat bilim berish  bilan cheklanib  qolmay, 

balki u shogirdiga keng ma’nodagi tarbiyani ham beradi.

Ustoz 

shogirdning 



ham 

axloqiy, 

ham 

kasbiy 


qiyofasini 

shakllantiradi.  «Ustoz  otangdan  ulug‘»,  degan  maqolning  hikmati 

shunda. Qadimda shogirdlar ustozni benihoya hurmat qilganlar.

Shu munosabat bilan Forobiy  o‘qituvchining ijtimoiy hayotda o‘mi 

va  uning  o‘ziga  xos  xususiyatlari  to‘g‘risida  ibratli  g‘oyalami  ilgari 

surgan.  Uning  fikricha,  o‘qituvchi  o‘quvchiga  bilim  beraman  desa, 

o‘quvchi  oldida  haqiqatgo‘y  boiishni,  yolg‘onni  va  yolg‘on  aytganni 

yomon  ko‘rishi,  o‘zi  fahm-farosatli  boiishi  va  or-nomusini  qadrlashi, 

shogirdlariga nisbatan adolatli boiishi, ko‘zlangan maqsadga erishishda 

qatiylik ko‘rsata bilishi  va o‘mak boim ogi lozim.

Forobiy  «Falsafani  o ‘rganishdan  oldin  nimani  bilish  kerakligi 

haqida»  risolasida  muallim  shogirdiga  nisbatan  o‘ta  hokimlikka  ham, 

o‘ta  bo‘shanglikka  ham  yo‘l  qo‘ymasligi  kerak,  chunki  o‘ta  hokimlik 

shogirdda  «muallimga  nisbatan  nafrat  uyg‘otsa,  o ‘ta  bo‘shanglik  esa 

shogirdning  muallimga  va  uning  o ‘qitayotgan  faniga  nisbatan 

mensimaslik xislatinipaydo qiladi»2,  deb ta’kidlaydi.

Bu  fikrlari  bilan  u  ustozlik  taiim   va  tarbiyada  nihoyatda  katta 

ahamiyatga  ega  ekanligini  yana  bir  karra  uqtiradi.  Shunday  qilib, 

mutafakkir  taiim   va  tarbiyaning  asosiy  vazifasi  adolatli  jamiyat




Download 20,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   679




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish